Buket ÇELİK, Burcu AKPINAR SÖYLEMEZ, Özlem BİLİK, Eda AYTEN KANKAYA, Yaprak SARIGÖL ORDİN, Esra DUĞRAL

Organ Bağışına Yönelik Öğrenci Tutumları: Hemşirelik

Bu çalışma, hemşirelik öğrencilerinin organ bağışı konusundaki görüş ve tutumlarını incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma tanımlayıcı ve kesitsel araştırma tasarımına uygun olarak yapılmıştır. Bu araştırmanın örneklemini, bir hemşirelik fakültesinde 2017-2018 öğretim yılında öğrenim gören 2., 3. ve 4. sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak “Organ Bağışı Tutum Ölçeği” ve “Organ Bağışı Anketi” kullanılmıştır. Tanımlayıcı istatistiksel yöntemler, tek yönlü varyans analizi ANOVA, korelasyon ve t-testi analizleri kullanılmıştır. Öğrencilerin organ bağışı pozitif tutum puan ortalamasının 103,85±13,83, “Tıbbi olarak ihmal edilme korkusu” ve “Bedensel yaralanma korkusu” puan ortalamalarının sırasıyla 22,37±9,12 ve 23,70±9,78 olduğu bulunmuştur. Sınıflara göre “Tıbbi olarak ihmal edilme korkusu” alt boyutunda istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Yaş ve organ bağışı tutum ölçeği “Tıbbi olarak ihmal edilme korkusu” alt boyutunda pozitif yönde zayıf düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Kız öğrencilerin organ bağışı negatif tutum puan ortalamasının erkek öğrencilerden anlamlı düzeyde düşük olduğu saptanmıştır. Hemşirelik öğrencilerinin organ bağışına karşı pozitif tutumları yüksek iken negatif tutumlarının düşük olduğu bulunmuştur. Öğrencilerin organ bağışında bulunmak istediği ancak organ bağışı kartı bulunma düzeyinin düşük olduğu belirlenmiştir. Hemşirelik öğrencilerinde organ bağışı tutumunu ve organ bağışı kartı edinme davranışını arttırıcı girişimsel çalışmalara gereksinim vardır.

Anahtar Kelimeler:

Hemşirelik öğrencileri, Tutum

PDF

___

1. Wynn JJ, Alexander CE. (2011). “Increasing organ donation and transplantation: the U.S. experience over the past decade”. Transplant International, 24:324-332. https:// doi: 10.1111/j.1432-2277.2010.01201.x.
2. Global Observatory on Donation and Transplantation (2014). WHO collaborating centre on donation and transplantation. ( Erişim Tarihi: 15.03.2018)
3. Tarihi:29.05.1979 Sayısı:2238 R.G. Tarihi:03.06.1979 R.G. Sayısı:16655 Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında Kanun. ( Erişim Tarihi: 15.03.2018)
4. Republic of Turkey Ministry of Health, Statistics of organ donation. (2013). ( Erişim Tarihi: 14.02.2018)
5. Newsletter Transplant International figures on donation andtransplantation. (2015). ( Erişim Tarihi: 14.02.2018)
6. Arriola KJ, Robinson DHZ, Thompson NJ, Perryman JP. (2010). “Project ACTS: An intervention to increase organ and tissue donation intentions among African Americans”. Health Education and Behaviour, 37:264–74. https:// doi: 10.1177/1090198109341725.
7. Anker AE, Feeley TH, Fiedman E, Kruegler J. (2009).”Teaching organ and tissue donation in medical and nursing education. Prog Transplant. 19(4):343-8.
8. McGlade D, McClenahan C, Pierscionek B. (2014). “Pro-donation behaviours of nursing students from the four countries of the UK”. PLoS One, 9(3):91405. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0091405.
9. Symvoulakis EK, Rachiotis G, Papagiannis D, Markaki A, Dimitroglou Y, Morgan M, et al. (2014). “Organ donation knowledge and attitudes among health science students in Greece: emerging interprofessional needs”. Int J Med Sci., 11(6):634-640. http://doi 10.7150/ijms.8686
10. Lopez-Montesinos MJ, Manzanera Saura JT, Mikla M, Rios A, López-Navas A, Martínez-Alarcón L, et al. (2010). “Organ donation and transplantation training for future professional nurses as a health and social awareness policy”. Transplantation Proceedings, 42:239-242. https:// doi: 10.1016/j.transproceed.2009.11.008.
11. Rykhoff ME, Coupland C, Dionne J, Fudge B, Gayle C, Ortner TL, et al. (2010). “A clinical group’s attempt to raise awareness of organ and tissue donation”. Progress in Transplantation, 20(1):33-39.
12. Zampieron A, Corso M, Frigo AC. (2010). “Undergraduate nursing students’ attitude towards organ donation: a survey in an Italian university”. Int Nurs Rev., 57:370-376. https:// doi: 10.1111/j.1466-7657.2010.00806.x.
13. Rosenblum AM, Li AH, Roels L, Stewart B, Prakash V, Beitel J, et al. (2012). “Worldwide variability in deceased organ donation registries”. Transpl Int. 25:801-811. https:// doi: 10.1111/j.1432-2277.2012.01472.x.
14. Tam WWS, Suen LKP, Chan HYL. (2012). “Knowledge, attitudes and commitment toward organ donation among nursing students in Hong Kong”. Transplantation Proceedings, 44(5):1196-200.
15. Söylemez BA, Ordin YS. (2017). “Attitudes of the Third-Year Nursing Students Toward Organ Donation: Cross-Sectional Study”. Transplantation Proceedings, 49: 1698-1701. https:// doi: 10.1016/j.transproceed.2017.04.024.
16. Kocaay AF, Celik SU, Eker T Oksuz NE, Akyol C, Tuzuner A. (2015). “Brain death and organ donation: knowledge, awareness, and attitudes of medical, law, divinity, nursing, and communication students”. Transplantation Proceedings, 47(5):1244-1248. https:// oi: 10.1016/j.transproceed.2015.04.071.
17. Yaman-Aktas Y, Karabulut N. (2012). “Knowledge and attitudes of nursing students who have been training in Giresun University Faculty of Health Sciences about brain death and organ donation”. Fırat Medical Journal, 17(3):129-134.
18. Vicdan AK, Peker S, Uçer B. (2011). “Determination of the Attitudes of Aksehir Health High School Students Concerning Organ Donation”. TAF Prev Med Bull., 10(2):175-180.https://doi10.5455/pmb.20101216024338.
19. Kılıç S, Koçak, N, Türker, T, Gürpınar, H, Gülerik, D. (2010). “Attitudes of female university students about organ donation and factors affecting these attitudes”. Gulhane Med J., 52:36-40.
20. Özmen D, Çetinkaya AC, Sarizeybek B, Zeybek A. (2008). “Knowledge and views of students of the Celal Bayar University Manisa School of Health towards organ donation”. Turkiye Klinikleri J Med Sci., 28:311-318.
21. Yaşar M, Oğur R, Uçar M, Göçgeldi E, Yaren H, Tekbaşe ÖF, et al.(2008). “Attitudes of last grade students of a Vocational School of Health about organ donation and related factors with their attitudes”. Genel Tıp Dergisi, 18(1):33-37.
22. Savaşer S, Mutlu B, Çağlar S, Doğan S, Canbulat N. (2012). “Senior nursing schools students’ views on organ donation”. Florence Nightingale Journal of Nursing, 20(1):1-9.
23. Özkan Ö, Baykara-Acar Y, Acar H. (2015). “Opposition to organ donation and transplant by Midwifery, Nursing, and Social Work students”. Experimental and Clinical Transplantation, 2:179-187. https:// doi: 10.6002/ect.2014.0054.
24. Kavurmacı M, Karabulut N, Koç A. (2014). “The knowledge and views of university students about organ donation”. J Education Res Nursing 11:15-21.
25. Parisi N, Katz I. (1986). “Attitudes toward posthumous organ donation and commitment to donate”. Health Psychol., 5(6):565-80.
26. Kent B, Owens RG. (1995). “Conficting attitudes to corneal and organ donation: a study of nurses’ attitudes to organ donation”. International Journal of Nursing Studies, 32:484–492.
27. Yazıcı Sayın Y. (2015). “Turkish validity and reliability of Organ Donation Attitude Scale”. Journal of Clinical Nursing, 25:642–55. https:// doi: 10.1111/jocn.12943.
28. Wakefield CE, Watts KJ, Homewood J, Meiser B, Siminoff LA. (2010). “Attitudes toward organ donation and donor behavior: a review of the international literatüre”. Prog Transplant., 20:380-391.
29. Göz F, Göz M, Erkan M. (2006). “Knowledge and attitudes of medical, nursing, dentistry and health technician students towards organ donation: a pilot study”. J Clin Nurs., 15(11):1371-1375.
30. Şahin H, Abbasoğlu O. (2015). Attitudes of medical students from different countries about organ donation. Exp Clin Transplant http://dx.doi.org/10.6002/ect.2014.0228 15.04.2018.
31. Özer N, Sarıtaş S. Karaman Özlü Z. (2010). “Knowledge and thoughts of nursing students about organ donation and transplantation”. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, 13:1-11.
32. Üstüner F, Uysal A, Kaya B. (2009). “Knowledge, attitudes and thoughts of Giresun University School of Health students towards organ donation and transplant”. Ankara Üniversity Dikimevi Health Services Vocational High School, 8(1):1-9.
33. Republic of Turkey Prime Ministry Directorate of Religious Affairs Higher Board of ReligiousIssues,Organdonation. (2014). ( Erişim Tarihi: 14.02.2018)
34. Tokalak I, Kut A, Moray G, Emiroglu R, Erdal R, Karakayali H, et al. (2006). “Knowledge and attitudes of high school students related to organ donation and transplantation: a cross-sectional survey in Turkey”. Saudi J Kidney Dis Transpl., 17(4):491-496.
35. Kim JR, Fisher MJ, Elliott D. (2006). “Undergraduate nursing students' knowledge and attitudes towards organ donation in Korea:Implications for education”. Nurse Education Today, 26(6):465-474.
36. Turkish Statistical Institute, Satisfaction from public services in general. (2017). ( Erişim Tarihi: 14.02.2018)
37. BAREM-WIN/Gallop International Association, Mesleklere Güven Endeksi. (2013). ( Erişim Tarihi: 14.02.2018)
38. Whisenant DP, Woodring B. Improving attitudes and knowledge toward organ donation among nursing students. Int J Nurs Educ Scholarsh. 2012;9:22. https:// doi:10.1515/1548-923X.2404.