Birinci Basamak Sağlık Çalışanlarında Duygusal Zekâ, Benlik Saygısı ve İlişkili Faktörler
Araştırmanın amacı, birinci basamak sağlık çalışanlarının duygusal zekâ ve benlik saygılarını belirleyerek ilişkili faktörleri incelemektir. Tanımlayıcı tasarımla Şubat-Nisan 2017 tarihleri arasında İstanbul ili Anadolu Yakasında yürütülen araştırmanın evrenini 68 Aile Sağlığı Merkez’inde çalışan 200 sağlık çalışanı oluşturdu. Araştırmanın verileri, sosyo-demografik özellikler formu, Schutte Duygusal Zekâ Ölçeği ve Coopersmith Özsaygı Envanterinin genel öz saygı alt boyutu kullanılarak toplandı. Veriler SPSS 21.0 programında t-testi, pearson korelasyon analizi ve varyasyon analizi kullanılarak değerlendirildi. Sağlık çalışanları duygusal zekâ ölçeği toplamından ortalama 155,18±13,44 puan, iyimserlik alt boyutundan ortalama 46,91±4,66 puan, duyguların kullanımı boyutundan 20,80±3,02 puan, duyguların değerlendirilmesi boyutundan 38,22±4,99 puan aldılar. Benlik Saygısı ölçeğinden ortalama 20,30±3,21 puan aldılar. Sağlık çalışanlarının duygusal zekâ puan ortalamaları ile cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, aylık gelir, kendini tanıma, duygularını ifade etme, stres ve empati eğitimi alma gibi değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu (p
The Factors Related with Emotional Intelligence and Self-Esteem of Primary Healthcare Providers
The purpose of the paper was to determine emotional intelligence and self-esteem and also to examine related factors of primary healthcare providers. The universe of the study, carried out descriptively between February-April, 2017 in Anatolian part of Istanbul, consisted of 200 healthcare provider assigned at 68 Family Health Center. The required data of the study were collected utilizing socio-demographic characteristics form, Schutte Emtional Intelligence Tool and Coopersmith Selfesteem Inventory. The data were assessed using t-test, pearson correlation analysis and variation analysis in the program SPSS 21.0. Healthcare providers scored 155.18± 13.44 from emotional intelligence scale; their mean “optimism” sub-scale scores were 46.91±4.66, mean scores from “use of emotions” sub-scale were 20.80±3.02,“evalution of emotions” sub-scale mean scores were 38.22±4.99 and participants scored 20.30±3.21 from Self-esteem scale. A statistically significant difference was detected betweenmean emotional intelligence scores and the variables such as gender, age, educational status, income, selfawareness, expressing of emotions, stress and emphaty training (p
___
- Tatar A, Tok S, Saltukoğlu G. (2011). “Gözden Geçirilmiş Schutte Duygual Zekâ Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi”. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 21 (4), 325-338. DOI: 10.5455/bcp.20110624015920.
- Kutanis Ö, Tunç T. (2013). “Hemşirelerde Benlik Saygısı ile Durumluk ve Sürekli Kaygı Arasındaki İlişki: Bir Üniversite Hastanesi Örneği”. “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 15 (2), 1-15. DOI: 10.4026/1303-2860.2013.0222.x.
- Sabancıoğulları S, Doğan S. (2014). “Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Profesyonel Benlik Gelişim Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler”. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, 17 (1), 15-22.
- Büyükbayram A, Gürkan A. (2014). “Hemşirelerin İş Doyumunda Duygusal Zekânın Rolü”. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 5 (1), 41-48.
- M.A. (2015). “Klinisyen Hemşirelerde Duygusal Zekâ: Nitel ve Nicel Verilerle Mersin Örneği”. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8 (2), 48-59.
- Okumuş D.Ç, Uğur E. (2017). “Hemşirelerin Duygusal Zeka Düzeylerinin Bakım Davranışlarına Etkisi”, ACU Sağlık Bil Derg, (2), 104-109.
- Harrod N.R, Scheer S. D. (2015). “An Exploration of Adolescent Emotional Intelligence in Relation to Demographic Characteristics”. Adolescence, 40 (159), 503-12.
- Kuşaklı B, Bahçecik N. (2012) “Yönetici Hemşirelerin Duygusal Zeka Yetenekleri ve Liderlik Davranışları”. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 20 (2), 112-119.
- Janati Y, Musavi S.A, Azimi Lolaty H, Fani Saberi L, Hamta A, Feyzi S, Ghobad M. (2012). “Investigating Emotional İntelligence and Self Esteem Level Among Nursing and Midwifery Students of Mazandaran University of Medical Sciences in 2010. J Mazandaran Univ Med Sci., 21 (1), 254–61.
- Altıok M, Yılmaz M, Özer S, Nacar H, Yaman Z, Sungur Pişkin, M. (1997). “Türk ve İngiliz Lise Öğrencilerinin Benlik Saygısı Yönünden Karşılaştırılması”. III. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Kongre Kitabı. Adana: Ç.Ü. Eğitim Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik Danışma Anabilim Dalı ve Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Yayını. 31-35.
- Tagoe T, Quarshie E.N-B. (2017). “The Relationship Between Emotional İntelligence and Job Satisfaction Among Nurses in Accra”. Nursing Open, 4, 84–89. DOI:10,1002/nop2,70.
- Dinçer F, Öztunç G. (2009). “Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerinin Benlik Saygısı ve Atılganlık Düzeyleri.”
Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 16 (2), 22-33.
- Beauvais A.M, Brady N, O'Shea E. R, Griffin M. T. Q. (2011). “Emotional İntelligence and Nursing Performance Among Nursing Students”. Nurse Educ Today. 31 (4), 396-401.
- Torun S, Arslan S, Nazik E, Akbaş M, Yalçın Ö. S. (2012). “Hemşirelik Öğrencilerinin Benlik Saygısı ve Boyun Eğici Davranışlarının İncelenmesi”. Cumhuriyet Tıp Derg, 34, 399-404.
- Bibi S, Saqlain S, Mussawar B. (2016). “Relationship Between Emotional Intelligence and Self Esteem Among Pakistani University Students”. J Psychol Psychother, 6 (4), 1000279, DOI: 10,4172/2161-0487,1000279.
- Hazende A.Y. (2016). “Bir Derleme: Benlik Kavramına İlişkin Bazı Yaklaşımlar ve Tanımlamalar”. Sosyal Bilimler Dergisi, 48, 79-89. 9. Şener D.K, Karaca A, Açıkgöz F, Süzer F. (2011). “Hemşirelik Eğitimi Mesleki Benlik Saygısını Değiştirir Mi?” Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1 (3), 12-16.
- Abraham J, Scaria J. (2017). “Emotional İntelligence: The Context For Successful Nursing Leadership: a Literature Review”. Nurse Care Open Acces J, 2 (6), 00054, DOI: 10,15406/ncoaj, 02,00054.
- Sahemsaei F, Yousef F, Sadeghi A. (2016). “Relationship Between Emotional Intelligence and Self-Esteem in Bachelor Students of Nursing and Midwifery Schools in Hamadan”. Avicenna J Neuro Psych Physio, in press:e44485, DOI: 10,5812/ajnpp, 44485.
- Goleman D. (2016). Duygusal Zekâ Neden IQ’dan Daha Önemlidir? 44. Baskı, Çev, Banu S, İstanbul: Varlık Yayınları.
- Karakaş S.A, Küçükoğlu S. (2011). “Bir Eğitim Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Duygusal Zekâ Düzeyleri”. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14 (3), 8-13.
- Atilla G, Çarıkçı İ.H, Erdem R. (2013). “Hastanelerde Duygusal Zekâ Hasta Memnuniyeti İlişkisi: Isparta İl Merkezi Örneği”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Dergisi İİBF, 15 (1), 101-119.
- Akbolat M, Işık O. (2012). “Sağlık Çalışanlarının Duygusal Zekâ Düzeylerinin Motivasyonlarına Etkisi”. DPÜSBD, 32 (1), 109-123.
- Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazetesi, Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, 19 Nisan 2011, sayı: 27910, http://www,resmigazete,gov,tr/eskiler/2011/04/20110419-5, (Erişim tarihi: 03-09-2017).