Birinci Basamak Sağlık Çalışanlarında Duygusal Zeka Ve Benlik Saygısı

ÖZET Makalenin amacı, birinci basamak sağlık çalışanlarının duygusal zekâ ve benlik saygılarını belirleyerek ilişkili faktörleri incelemektir. Tanımlayıcı tasarımla Şubat-Nisan 2017 tarihleri arasında İstanbul ili Anadolu Yakasında yürütülen araştırmanın evrenini 68 Aile Sağlığı Merkez’inde çalışan 200 sağlık çalışanı oluşturdu. Araştırmanın verileri, sosyo-demografik özellikler formu, Schutte Duygusal Zekâ Ölçeği ve Coopersmith Özsaygı Envanterinin genel öz saygı alt boyutu kullanılarak toplandı. Veriler SPSS 21.0 programı ile değerlendirildi. Sağlık çalışanları duygusal zekâ ölçeği toplamından ortalama 155.18± 13.44 puan, iyimserlik alt boyutundan ortalama 46.91±4.66 puan, duyguların kullanımı boyutundan 20.80±3.02 puan, duyguların değerlendirilmesi boyutundan 38.22±4.99 puan aldılar. Benlik Saygısı ölçeğinden ortalama 20.30±3.21 puan aldılar. Sağlık çalışanlarının duygusal zekâ puan ortalamaları ile cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, aylık gelir, kendini tanıma, duygularını ifade etme, stres ve empati eğitimi alma gibi değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu (p<0.05). Benlik saygısı ölçeği puan ortalaması ile medeni durum, çalışma süresi, aylık gelir, kendini tanıma, hissedilen duyguları farkında olma, stres ve empati eğitimi alma arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu (p<0.05).ABSTRACT The purpose of the paper was to determine emotional intelligence and self-esteem and also to examine related factors of primary healthcare providers. The universe of the study, carried out descriptively between February-April, 2017 in Anatolian part of Istanbul, consisted of 200 healthcare provider assigned at 68 Family Health Center. The required data of the study were collected utilizing Socio-demographic characteristics form, Schutte Emtional Intelligence Tool and Coopersmith Self-esteem Inventory. The data were assessed using t-test, pearson correlation analysis and variation analysis in the program SPSS 21.0. Healthcare providers scored 155.18± 13.44 from emotional intelligence scale; their mean “optimism” sub-scale scores were 46.91±4.66, mean scores from “use of emotions” sub-scale were 20.80±3.02,“evalution of emotions” sub-scale mean scores were 38.22±4.99 and participants scored 20.30±3.21 from Self-esteem scale. A statistically significant difference was detected betweenmean emotional intelligence scores and the variables such as gender, age, educational status, income, self-awareness, expressing of emotions, stress and emphaty training(p<0.05). Furthermore, a statistically significant difference was found between mean score of Self-esteem scale and marital status, duration of work, income, self-awareness, being aware of emotions, stress and emphaty training communication with patients, sense of mission (p<0.05).

Anahtar Kelimeler:

Birinci basamak sağlık çalışanı, duygusal zeka, benlik saygısı

PDF

___

1. Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazetesi, Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, 19 Nisan 2011, sayı: 27910, http://www,resmigazete,gov,tr/eskiler/2011/04/20110419-5, (Erişim tarihi: 03-09-2017).
2. Akbolat M, Işık. (2012). Sağlık çalışanlarının duygusal zekâ düzeylerinin motivasyonlarına etkisi. DPÜSBD, 32(1): 109-123.
3. Atilla G, Çarıkçı İH, Erdem R. (2013). Hastanelerde duygusal zekâ hasta memnuniyeti ilişkisi: Isparta il merkezi örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Dergisi İİBF, XV(I):101-119.
4. Karakaş SA, Küçükoğlu S. (2011). Bir eğitim hastanesinde çalışan hemşirelerin duygusal zekâ düzeyleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14: 3.
5. Goleman D. (2016). Duygusal zekâ neden IQ’dan daha önemlidir? 44. Baskı, Çev, Banu S, İstanbul, Varlık Yayınları.
6. Sahemsaei F, Yousef F, Sadeghi A. (2016). Relationship between emotional ıntelligence and self-esteem in bachelor students of nursing and midwifery schools in Hamadan. Avicenna J Neuro Psych Physio, In press:e44485.
7. Abraham J, Scaria J. (2017). Emotional intelligence: the context for successful nursing leadership: a literature review. Nurse Care Open Acces J, 201; 2(6): 00054.
8. Yılamaz HA. (2016). Bir derleme: benlik kavramına ilişkin bazı yaklaşımlar ve tanımlamalar. Sosyal Bilimler Dergisi, 48:79-89.
9. Şener DK, Karaca A, Açıkgöz F, Süzer F. (2011). Hemşirelik eğitimi mesleki benlik saygısını değiştirir mi? Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(3): 12-16.
10. Bibi S, Saqlain S, Mussawar B. (2016). Relationship between Emotional Intelligence and Self Esteem among Pakistani University Students. J Psychol Psychother, 6: 279,
11. Torun S, Arslan S, Nazik E, Akbaş M, Yalçın ÖS. (2012). Hemşirelik öğrencilerinin benlik saygısı ve boyun eğici davranışlarının incelenmesi Cumhuriyet Tıp Derg, 34: 399-404.
12. Beauvais AM, Brady N, O'Shea ER, Griffin MTQ. (2011). Emotional intelligence and nursing performance among nursing students. Nurse education today, 31(4): 396-401.
13. Dinçer F, Öztunç G. (2009). Hemşirelik ve Ebelik öğrencilerinin benlik saygısı ve atılganlık düzeyleri. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 22-3314. Tagoe T, Quarshie EN-B. (2017).The relationship between emotional intelligence and job satisfaction among nurses in Accra. Nursing Open, 4: 84–89.
15. Altıok M, Yılmaz M, Özer S, Nacar H, Yaman Z, Sungur MA. (2015). Klinisyen hemşirelerde duygusal zekâ: nitel ve nicel verilerle Mersin örneği. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(2): 48-59.
16. Büyükbayram A, Gürkan A. ( 2014). Hemşirelerin İş Doyumunda Duygusal Zekânın Rolü. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 5(1):41-48.
17. Sabancıoğulları S, Doğan S. (2014). Bir Üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin profesyonel benlik gelişim düzeyleri ve etkileyen faktörler. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, 17(1):15-22.
18. Kutanis Ö, Tunç T. (2013). Hemşirelerde benlik saygısı ile durumluk ve sürekli kaygı arasındaki ilişki: bir üniversite hastanesi örneği. Is, Guc: The Journal of Industrial Relations & Human Resources, 15(2):1-15.
19. Tatar A, Tok S, Saltukoğlu G. (2011). Gözden geçirilmiş Schutte Duygusal Zekâ Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi, Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 21(4): 325-338.
20. Pişkin, M. (1997). Türk ve İngiliz Lise Öğrencilerinin Benlik saygısı yönünden karşılaştırılması. III. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Kongre Kitabı. Adana: Ç.Ü. Eğitim Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik Danışma Anabilim Dalı ve Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Yayını. 31-35.
21. Janati Y, Musavi SA, Azimi Lolaty H, Fani Saberi L, Hamta A, Feyzi S, Ghobad M. (2012) Investigating emotional intelligence and self esteem Level among nursing and midwifery students of Mazandaran University of Medical Sciences in 2010.J Mazandaran Univ Med Sci., 21(1):254–61.
22. Kuşaklı B, Bahçecik N. (2012) Yönetici hemşirelerin duygusal zeka yetenekleri ve liderlik davranışları. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 20(2): 112-119.
23. Harrod NR, Scheer SD. (2015). An exploration of adolescent emotional intelligence in relation to demographic characteristics. Adolescence, Fall; 40(159): 503-12.
24. Okumuş DÇ, Uğur E. (2017). Hemşirelerin duygusal zeka düzeylerinin bakım davranışlarına etkisi, ACU Sağlık Bil Derg, (2):104-109.