Ergenlerde Çevresel Risk Algısının Belirlenmesi

Araştırma ergenlerin çevresel risk algısını ve bazı değişkenlerle ilişkisini incelenmek amacıyla yapılmıştır.Tanımlayıcı ve kesitsel tipte tasarlanan bu araştırma 2015 yılında Muğla’da iki farklı lisede yapılmıştır (N=525). Örnekleme yöntemine gidilmemiş, çalışmaya katılmayı kabul eden ve yazılı izin alınan 473 öğrenciden veri toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak, “Tanımlayıcı özellikler soru formu” ve “Çevresel Risk Algısı Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin değerlendirmesi SPSS 20,0 paket programında, tanımlayıcı istatistikler, bağımsız guruplarda t testi ve tek yönlü varyans analizi ile yapılmıştır. Araştırma için ölçek kullanım izni, etik kurul izni, araştırmanın yapıldığı kurumdan ve öğrencilerden yazılı izin alınmıştır.Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin yaş ortalaması 16,22±1,07 ve %70,2’si kız öğrencidir. Öğrencilerin %74,8’inin ailesinde çevre konusunun konuşulduğu, %72,7’sinin konuyu ilgi çekici bulduğu ve %50,3’ünün derslerde çevre konusunun işlendiğini ifade ettiği belirlenmiştir. Araştırmada öğrencilerin Çevresel Risk Algısı Ölçeği puan ortalamasının 5,75±1,23 olduğu saptanmıştır. Sınıf düzeyi, gelir durumu, çevre konusunun ilgisini çekmesi, ailede çevre konusunun konuşulması ve lisedeki derslerde işleniyor olması gibi bağımsız değişkenlere göre çevresel risk algısı puan ortalamasında anlamlı fark belirlenmiştir (p<0,05). Öğrencilerin çevresel risk algısının iyi düzeyde olduğu; ailede ve okulda çevre konusunun ele alınıyor olmasının bu algıyı daha da güçlendirdiği söylenebilir. Tüm okul müfredatlarında çevre sağlığı derslerinin olması ve yaygınlaştırılmasının, konuyla ilgili farkındalığı artıracağı, dolayısıyla toplum sağlığına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Çevre, Çevre sağlığı, Ergen

Determining the Environmental Risk Perception of Adolescents

This study aimed to examine the environmental risk perception of adolescents and its relationship with some variables.This descriptive and cross-sectional study was conducted in two different high schools in Muğla in 2015. Samples were not selected; instead, data were obtained from 473 students who agreed to participate. The data were collected using a “Descriptive Characteristics Questionnaire” and the “Environmental Risk Perception Scale.” The data were analyzed using descriptive statistics, independent group t-tests, and one-way analysis of variance. Permission to implement the scale, ethical committee approval, institutional permissions, and written permission from students were obtained.The mean age of students was 16.22 ± 1.07 years, and 70.2% of them were female. Of the students, 74.8% said that the subject of the environment was discussed in their family, and 72.7% said that they were interested in this subject. The mean score of students on the Environmental Risk Perception Scale was 5.75 ± 1.23. The three highest risks perceived by the students were canalization, radiation, and hazardous waste. The three lowest risks perceived by the students were overgrazing, commercial fishery, and sportive hunting. Class level, income level, being interested in the environment, discussing the environment in family settings, and learning about these subjects in classes in high school affected the mean scores of environmental risk perception (p<0.05). Students had good levels of environmental risk perception. This might have been strengthened by the fact that this subject is taught in school and discussed in the students’ families. All school syllabi should include the subject of environmental health and generalize the information to increase student awareness of this subject. This may contribute to community health.

Keywords:

Environment, Environmental health, Adolescent,

PDF

___

Çelik S, Başaran T, Gökalp MR, Yeşildal M, Han O. (2016) Hemşirelik ve Tıp Öğrencilerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 3 (2), 91-98.
Doğan Y. (2017). Ortaokul öğrencilerinin Çevre Kavramına İlişkin Sezgisel Algıları: Bir Metafor Analizi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (1), 721-740.
Aydın AH, Çamur Ö. (2017). Avrupa Birliği Çevre Politikaları ve Çevre Eylem Programları Üzerine Bir İnceleme. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (13), 21-44.
Çavuşoğlu F, Altay B, Nuriyeva G, Öngör B. (2017). İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 20 (4), 254-259.
Bahar Z, Aydoğdu NG. (2015). Çevre, Sağlık, Araştırma ve Hemşirelik. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 8 (2), 119-122.
Özsoy SA, Şimşek H. (2018). Hemşirelik Uygulamalarına Yön Veren Uluslararası Hemşirelik Kuruluşlarının Çevre Sağlığı Yaklaşımları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 21 (1), 51-59.
Bodur G, Taşocak G. (2013). Nursing Students’ Views About Environmental Sensitivity in Turkey. Journal of Human Sciences, 10 (1), 820-831.
Gök E, Afyon A. (2015). İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Bilgisi ve çevresel Tutumları Üzerine Alan Araştırması. Journal of Turkish Science Education, 12 (4), 77-93.İncekara S, Tuna F. (2010). Ortaöğretim Öğrencilerinin Çevresel Konularla İlgili Bilgi Düzeylerinin Ölçülmesi: Çankırı İli Örneği. Marmara Coğrafya Dergisi, 22, 168-182.
Demir E, Yalçın H. (2014). Türkiye’de Çevre Eğitimi. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 7 (2), 07-18.
Vural H, Yılmaz S. (2016). Ortaokul Öğrencilerinin Çevre ve Doğa ile İlgili Konularda Bilgi ve Davranış Düzeylerinin Belirlenmesi; Erzurum İli Örneği. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6 (1), 107-115.
Altunoğlu BD, Atav E. (2009). Ortaöğretim Öğrencilerinin Çevre Risk Algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 01-11.
Kahyaoğlu M. (2016). Türkiye’de Çevre Eğitimi Üzerine Yapılan Araştırmalar: Bir İçerik Analizi Çalışması. Marmara Coğrafya Dergisi., (34), 50-60.
Sam N, Gürsakal S, Sam R. (2010). Üniversite Öğrencilerinin Çevresel Risk Algısı ve Çevresel Tutumlarının Belirlenmesi. Akademik Bakış Dergisi, 20, 1-16.
Kaya MF, Kahyaoğlu M, Birel GF. (2012). An Evaluation of Elementary Teacher Candidates’ Environmental Approaches, Environmental Risk Perceptions and
Environmental Behaviours. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 55, 655-660.
Sayan B, Kaya H. (2016). Assessment of the Environmental Risk Perceptions and Environmental Attitudes of Nursing Students. Contemp Nurse, 52 (6), 771-781.
Selçuk KT, Mercan Y, Çevik C. (2016). Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinde Çevresel Risk Algısı ve İlişkili Etmenler. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 7, 116-135.
Muğla Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü. Muğla İli 2017 Yılı Çevre Durum Raporu. (Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019, Erişim adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/icerikler/son-2017-mugla-il-cevre-durum-raporu-20181103082044.pdf).
Slimak MW, Dietz T. (2006). Personal Values, Beliefs, and Ecological Risk Perception. Risk Analysis, 26 (6), 1689-1705.
Şenyurt A, Temel AB, Özkahraman Ş. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Çevresel Konulara Duyarlılıklarının İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2 (1), 8-15.
Beyhun NE, Vaizoğlu SA, Mete A, Okur S, Ongun M, Orçan S, ve ark. (2007). Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi 2005-2006 Öğretim Dönemi Son Sınıf Öğrencilerinde Çevresel Risk Algılama Düzeyi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6 (5), 345-350.
Ek HN, Kılıç N, Öğdüm P, Düzgün G, Şeker S. (2009). Adnan Menderes Üniversitesinin Farklı Akademik Alanlarında Öğrenim Gören İlk ve Son Sınıf Öğrencilerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları ve Duyarlılıkları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17 (1), 125-136.
Erol GH, Gezer K. (2006). Prospective of Elementary School Teachers’ Attitudes Toward Environment and Environmental Problems. International Journal of Environmental and Science Education, 1 (1), 65-77.
Özmen D, Çetinkaya AÇ, Nehir S. (2005). Üniversite Öğrencilerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4 (6), 330-344.
Yurtseven E, Vehid S, Köksal S, Erdoğan MS. (2010). İstanbul Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Öğrencilerinin Çevresel Riskler Konusundaki Duyarlılıkları. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 24 (3), 193-199.
Aydın F, Kaya H. (2010). Sosyal Bilimler Lisesi Öğrencilerinin Çevre Duyarlılıklarının Değerlendirilmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 24, 229-257.
Palancı E, Sarıkaya M. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Çevre Risk Algı Puanları ile Fen Bilimleri Dersi Akademik Başarıları Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 3 (1), 15-25.
Kaya E, Akıllı M, Sezek F. (2009). Lise Öğrencilerinin Çevreye Karşı Tutumlarının Cinsiyet Açısından İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (18), 43-54.
Yılmaz A, Morgil İ, Aktuğ P, Göbekli İ. (2002). Ortaöğretim ve Üniversite Öğrencilerinin Çevre, Çevre Kavramları ve Sorunları Konusundaki Bilgileri ve Öneriler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22 (22), 156-162.
Çınar N, Akduran F, Dede C, Altınkaynak S. (2010). Hemşirelik Bölümü Son Sınıf Öğrencilerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, (Sempozyum Özel Sayısı), 242-252.
Özdemir O, Yıldız A, Ocaktan E, Sarışen Ö. (2004). Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Çevre Sorunları Konusundaki Farkındalık ve Duyarlılıkları. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 57 (3), 117-127.