Birgül TUNCAY, Rukiye HÖBEK AKARSU, Selda YÜZER ALSAÇ

Anne-Bebek Bağlanmasında Kanıta Dayalı Uygulamalar

Anne-bebek bağlanması gebelik döneminden başlayıp doğum sonu dönemde devam eden bir süreçtir. Ebeveynin fetüse ve yeni doğana bağlılığı birçok faktörden etkilenmektedir. Doğum öncesi ve sonrası anne-bebek arasındaki bağlılık bebeğin yaşamını fiziksel, ruhsal ve duygusal olarak sağlıklı sürdürmesinde oldukça önemlidir. Bu nedenle bağlanma bebeğin psikolojik gelişimi ve dış dünya ile kurduğu ilişki açısından, temel süreçlerden biri olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle ebeler ve kadın sağlığı alanında çalışan hemşirelerin doğum öncesi ve doğum sonrası bakım esnasında anne-bebek bağlanmasını değerlendirmesi ve bağlanma bozukluğunu tespit ederek uygun girişimlerde ve bağlanmanın arttırılması için kullanılan kanıta dayalı uygulamalar hakkında bireyleri bilgilendirmeleri önemlidir. Anne-bebek bağlanmasında, en kısa sürede emzirmeye başlanılması, anne ile bebeğin aynı odada kalması, kanguru bakımı, anne-bebek masajı, yoga ve meditasyon, sosyal destek uygulamalarından yararlanılabilmektedir. Bu derlemede anne-bebek bağlanmasına yönelik bu uygulamaların kanıtları tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Anne-bebek bağlanması, Kanıta dayalı uygulamalar, Hemşirelik

PDF

___

Gilbert, E.S., Harmon, J.S. (2002). “ Yüksek riskli gebelik ve doğum”. Taşkın L, çeviri editörü. Gebeliğin kaybı perinatal yas. Ankara: Palme Yayıncılık: s. 133- 70.
Çalık, K.Y., Aktaş, S. (2011). “Gebelikte depresyon: sıklık, risk faktörleri ve tedavisi”. Psikiyatrik Güncel Yaklaşımlar [Current Approaches in Psychiatry], 3: 142- 62.
Yılmaz, S.D. (2013). “Prenatal anne-bebek bağlanması”. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 10(3): 28-33.
Kuğu, N, Akyüz, G. (2001). “Gebelikte ruhsal durum”. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 23(1): 61-64.
Yılmaz, S.D., Beji, N.K. (2010). “Gebelerin stresle başa çıkma, depresyon ve prenatal bağlanma düzeyleri ve bunları etkileyen faktörler”. Genel Tıp Dergisi, 20(3): 99-108.
Scharfe, E. (2012). “Maternal attachment representations and initiation and duration of breast feding”. Journal of Human Lactaction, 28(2): 218- 25.
Himani, B.K., Kumar, P. (2011). “Effect of initiation of breastfeeding within one hour of the delivery on maternal- infant bonding”. Nursing and Midwifery Research Journal, 7(3): 99-109.
Brandon, A.R., Pitts, S., Denton, W.H., Stringer, C.A., Evans, H.M. (2009). “A history of the theory of prenatal attachment”. J Prenat Perinat Psychol Health, 23(4): 201-22.
İşler, A. (2007). “Prematüre bebeklerde anne-bebek ilişkisinin başlatılmasında yenidoğan hemşirelerinin rolü”. Perinatoloji Dergisi, 15(1): 1-6.
Lindgren, K. (2001). “Relationships among maternal-fetal attachment, prenatal depression, and helath practices in pregnancy”. Research in Nursing & Health, 24: 203-17.
Güleşen, A., Yıldız, D. (2013). “Erken postpartum dönemde anne bebek bağlanmasının kanıta dayalı uygulamalar ile incelenmesi”. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(2), 177-82.
Köse, D., Çınar, N., Altınkaynak, S. (2013). “Yenidoğanın anne ve baba ile bağlanma süreci”. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, 22(6): 239-45.
Nirmala, P., Rekha, S., Washington, M. (2006). “Kangaroo mother care: effect and perception of mothers and health personel”. Journal of Neonatal Nursing, 12(5): 177- 84.
Moore, E.R., Anderson, G.C., Bergman, N. (2007). “Early skinto-skin contact for mothers and their healthy newborn infants”. Cochrane Database of Systematic Reviews, Issue 3. Art. No.: CD003519. DOI: 10.1002/14651858.CD003519.pub2.
Cho, E.S., Kim, S.J., Kwon, M.S., Cho, H., Kim, E.H., Jun, E.M., Lee, S. (2016). “The effects of kangaroo care in the neonatal ıntensive care unit on the physiological functions of preterm ınfants, maternal–ınfant attachment, and maternal stres”. Journal of Pediatric Nursing, 31(4): 430-38.
Ahn, H.Y., Lee, J., Shin, H.J. (2010). “Kangaroo care on premature infant growth and maternal attachmentand post-partum depression in South Korea”. Journal of Tropical Pediatrics: 56(5): 342-44.
Çalık, C., Esenay, I.F., Sezer, T.A.(2015). “Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin kanguru bakımı uygulama durumları ve engeller”. Hemşirelikte Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 17(1): 1-9.
Land, A. (2003). “Hamilelikte Yoga”. İstanbul: Melisa Matbaacılık: 10. Satyapriya, M., Nagarathna, R., Padmalatha, V., Nagendra, H.R. (2013). “Effect of integrated yoga on anxiety, depression well being in normal pregnancy”. Complementary Therapies in Clinical Practice, 19: 230-36.
Nagendra, H.R., Nagarathna, R., Gürelman, A. (2014). “Hamilelik ve Yoga”. İstanbul: Purnam Yayınları. Impett, E.A., Daubenmier, J.J., Hirschman, A.L. (2006). “Minding the body: yoga, embodiment, and well-being”. Sexuality Research and Social Policy, 3(4): 39-48.
Williams, A.N. (2015). “The impact of mindfulness-based prenatal yoga on maternal attachment”. PhD Thesis. California State University, Stanislaus.
Akarsu, R.H. (2016). Gebelik yogasının gebenin psikososyal sağlık düzeyi ve prentanal bağlanmaya etkisi. Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Ardahan, M. (2006). “Sosyal destek ve hemşirelik”. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(2): 68-74. Yıldırım, İ. (1997). “Algılanan sosyal destek ölçeğinin güvenirliği ve geçerliği”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13: 81-87.
Elsenbruch, S., Benson, S., Rucke, M., Rose, M., Dudenhausen, J., Pincus-Knackstedt, M.K. et al. (2007). “Social support during pregnancy: effects onmaternal depressive symptoms, smoking and pregnancy outcome”. Human reproduction, 22(3): 869-77.
Da Costa, D., Larouche, J., Dritsa, M., Brender, W. (1999). “Variations in stresslevels over the course of pregnancy: factors associated with elevated hassles, state anxiety and pregnancy-specific stres”. Journal of Psychosomatic Research, 47(6): 609-21.
Vırıt, O., Akbaş, E., Savaş, H.A., Sertbaş, G., Kandemir, H. (2008). “Gebelikte depresyon ve kaygı düzeylerinin sosyal destek ile ilişkisi”. Nöropsikiyatri Arşivi, 45(1): 9-13.
Alan, H., Ege, E. (2013). “The influence of social support on maternal-infant attachment in Turkish Society”. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, 16 (4): 234-40.
Gürol, A. (2010). Bebek masajının anne bebek bağlanması ve emzirme başarısına etkisi. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Uzuner, Y.Y. (1998). “Dokunmanın Önemi”. Hemşirelik Forumu, 1(6): 245-255.
Köse, D., Çınar, N., Altınkaynak, S. (2013). “Yenidoğanın anne ve baba ile bağlanma süreci”. Merhaba, 22(6): 239-245.
Yeğen, B., Egemen, A. Dokunmanın önemi ve bebek masajı. http://www.ttb.org.tr/STED/sted0200/02001.html erişim tarihi: 16.02.2017
Diego, M.A., Field, T., Hernandez-Reif, M., Deeds, O., Ascencio, A., Begert, G. (2007). “Preterm Infant Massage Elicits Consistent Increases in Vagal Activity and Gastric Motility That are Associated with Greater Weight Gain”. Acta Peadiatrica, 96: 1588-1591.
Hernandez-Reif, M., Diego, M., Field, T. (2007). Preterm Infants Show Reduced Stress Behaviors and Activity after 5 days of Massage Therapy. Infant Behav Dev, 30(4): 557-561.
Kelmanson, I.A., Adulas, E.I. (2006). Massage Therapy and Sleep Behaviour in İnfants Born With Low Birth Weight. Compl Ther Clin Pract, 12: 200-205.
Çınar, N., Sözeri, C., Dede, C., Cevahir, R. (2010). “Anne ve bebeğin aynı odada uyumasının emzirmeye etkisi”. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Sempozyum Özel Sayısı.
Blair, P.S., Ball, H.L. (2004). “The prevalence and characteristics associated with parent-infant bed-sharing in England”. Archives of Disease in Childhood, 89: 1106-10.