TELEVİZYONDAKİ OLUMSUZ ÜVEY ANNE TEMSİLLERİYLE GERÇEK YAŞAMDAKİ ÜVEY ANNELİK DENEYİMLERİNE YÖNELİK KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ

Medyadaki filmlerde ve dizilerde üvey annelik konusu sıkça işlenmektedir. Özellikle televizyon dizilerinde genellikle “kötü”, “zalim” ve “acımasız” gibi sıfatlarla yer alan üvey anneler; kendilerinden korkulması gereken ve aileye dahil olması arzulanmayan kişiler olarak sunulmaktadır. Bu çalışmada, medyadaki ve gündelik yaşamdaki üvey annelik sorununa odaklanılmış; medyadaki “zalim üvey anne” stereotipinin gerçek yaşamda karşılık bulup bulmadığının açığa çıkarılması amaçlamıştır. Çalışma kapsamında “zalim üvey anne” algısını destekleyen “Anne Kanadı” adlı film betimsel analizle incelenmiş, böylelikle bu film üzerinden olumsuz üvey anne temsili açığa çıkarılmıştır. Ardından üvey anneyle yaşamış kadın ve erkeklerden oluşan 8 katılımcıyla üvey annelik deneyimlerine dair yarı yapıalndırılmış mülakatlar yapılmıştır. Çalışmayla üvey annelik deneyimi olumlu olan bireylerin, üvey anneleriyle aralarında sevgiye dayalı bir bağ olduğu ortaya çıkmıştır. Deneyimi olumsuz olanların ise medyadaki “kötü üvey anne” imajının gerçekliğin somut bir yansıması olduğunu savunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca çalışmayla, üvey annelik deneyiminin olumlu ya da olumsuz olma sürecini belirleyen en önemli faktörün, kişilerin karakter yapısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Üvey annelik, üveylik, televizyon, film, temsil.

A COMPARATIVE ANALYSIS OF NEGATIVE STEPMOTHER REPRESENTATIONS ON TELEVISION AND ACTUAL STEPMOTHERING EXPERIENCES

The subject of the stepmotherhood is frequently featured in movies and television series in the media. Stepmothers, who are often portrayed as "evil", "cruel" and "ruthless", especially in television series, are presented as people who should be feared and whose inclusion in the family is undesirable. This study focuses on the issue of step-motherhood in the media and in everyday life, with the aim of determining whether the media stereotype of the cruel stepmother is reflected in real life. Within the scope of the study, the movie "Anne Kanadı" (Mother's Wing), which supports the perception of a "cruel stepmother," was evaluated by descriptive analysis, and the negative stepmother representation was revealed through this movie. Afterwards, 8 participants, who had lived with stepmothers were semi-structured interviewed about their experiences with step-motherhood. It is found that people who had favorable step mothering experiences had a love-based bond with their stepmothers. Those who had unpleasant experiences, on the other hand, contended that the media's portrayal of the "wicked stepmother" was a concrete reflection of reality. Furthermore, the study found that the most important factor in determining whether the stepmother experience was positive or negative was the character structure of the individuals.

Keywords:

Step-Motherhood, Stepchild, Television, Movie, Representation.,

PDF

___

ARSAN, Esra; ÜNALAN, Ezgi; TÜRKOĞLU, Seda (2009). “Cinsiyetçilik Medya: Güzin Abla Köşesinde Yeniden Üretilen Ataerkil Cins Kimlikleri”, Cogito, 58, s.385-402.
AZİZ, Aysel (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri, Ankara: Nobel Yayıncılık.
BOZKUR, Binaz; TAYLAN, Ahmet (2020). “Medyada Annelik Temsili: Anaakım ve Alternatif Medyada Anneliğin Sunumuna Yönelik Karşılaştırma”, Akdeniz İletişim Dergisi, 34, s.45-65.
ÇELENK, Sevilay (2005). Televizyon, Temsil, Kültür, Ankara: Ütopya Yayınları.
DİNÇ, Ali Muhammed; DİNÇER, Zeynep. (2019). “Yeni Medyada Temsili Anlamlandırma”, Adnan Menderes Üniversitesi Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergisi, 2 (1), s.91-102.
DAHLGREN, Peter (1995). Television and the Public Sphere: Citizenship Democracy and the Media, Londra: Sage.
DURHAM, Gigi Meenakshi; KELLNER, Douglas (2006). Media And Cultural Studies: Keyworks, Malden: Blackwell Publishing.
GÜNGÖR, Nazife (2011). İletişim: Kuramlar ve Yaklaşımlar, Ankara: Siyasal Kitabevi.
HALL, Stuart. (2017). “Temsil İşi”, Temsil, Kültürel Temsiller ve Anlamlandırma Uygulamaları, Çeviren İdil Dündar, İstanbul: Pinhan Yayıncılık, s.21-98.
İNAL, İdil (2014). 13169904/Üvey_Evladın_Hukuksal_Konumu, Erişim Tarihi: 21.09.2022.
KOÇ, Mustafa (2004). “Gelişim Psikolojisi Açısından Ergenlik Dönemi ve Genel Özellikleri”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (1), s.231-256.
MUTLU, Erol (1998). İletişim Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
NİCHOLAS, Joe; PRİCE, John (1998). Advanced Studies In Media. Cheltenham: Nelson Thornes.
ÖZDEMİR, Murat (2010). “Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (1), s.323-343.
POLAT, Hıdır. (2018). “Geleneksel Medyada Temsil Sorunu: Alternatif Bir Mecra Olarak Yeni Medya”, Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergisi, 38 (38), s.45-60.
POLAT, Hıdır. (2019). “Medyada Kadın ve Temsil Biçimi: TV Dizileri Üstünden Bir Tartışma”, Karadeniz İletişim Araştırmaları Dergisi, 9 (2), s.77-96.
SERTTAŞ, Aybike (2020). Televizyonda Temsil Neden Önemli: Örnekler ve Tespitler.
https://www.researchgate.net/publication/341611844_Televizyonda_Temsil_Neden_Onemli_Ornekler_ve_Tespitler, Erişim Tarihi: 01.10.2022.
TEKİNALP, Şermin; Uzun, Ruhdan. (2013). İletişim Araştırmaları ve Kuramları, İstanbul: Beta Yayıncılık.
TÜRK DİL KURUMU Güncel Türkçe Sözlük (2022). https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 29.09.2022.
YAVUZ HELİMOĞLU, Muhsine (1996). “Masal Kadınları”, Derleyen Necla Arat. Kadın Gerçeklikleri, İstanbul: Say Yayınları.
YOUTUBE, (2022). https://www.youtube.com/watch?v=XYeNbXJQnOs, Erişim Tarihi: 26.09.2022.