GÖRSEL-İŞİTSEL YAYINCILIĞIN DENETLENMESİ BAĞLAMINDA ABD, JAPONYA VE RUSYA'DAKİ SON DÜZENLEMELER

Radyo ve televizyon yayıncılığının sınırları aşan bir nitelik kazanması, bu alanda bazı hukukî düzenlemelerin yapılması gereğini ortaya çıkarmıştır. Nitekim, kamu hizmeti niteliği taşıyan radyo ve televizyon yayınlarında "kamu yararı"nın gözetilmesi gerekmektedir. Bu gereklilik, günümüzde görsel ve işitsel yayın hizmetlerinin yayın sonrası olmak kaydı ile denetimini zorunlu hâle getirmektedir. Öte yandan, günümüzde özellikle radyo ve televizyon yayın hizmetlerine uygulanan sıkı denetimin, düşüncelerin serbestçe iletilebilmesi bakımından düşünce ve ifade hürriyeti ile çeliştiği de görülmektedir. Ancak, bir taraftan da bu hürriyetin sorumsuzca kullanılması hâlinde, kamu düzeni ve genel ahlâkın bozulacağı, özellikle de ayırt etme yeteneği henüz gelişmemiş çocukların ve/veya gençlerin gelişimine zarar verileceği ihtimali, bu hürriyete de bir sınır getirilmesi gerekliliğini gündeme getirmektedir. Zira, yayıncının yalnızca izlenme oranı kaygısıyla yaptığı şiddet ve müstehcen içerikli yayınlardan görece savunmasız izleyicilerin nasıl etkileneceği önemli bir soru işaretidir. Görsel-işitsel yayın hizmetlerinin denetlenmesi hususunda ABD, Japonya ve Rusya'daki hukuki mevzuatı ve mevcut durumu irdelemeyi amaçlayan bu çalışmada, öncelikle denetim kavramı tanımlanmakta, görsel-işitsel yayın hizmetlerinde denetim olgusunun gerekliliği ortaya konmaktadır. Çalışma kapsamında Avrupa kıtası dışında yer alan görece üç büyük ülke (ABD, Japonya ve Rusya) üzerinde ayrı ayrı durulmaktadır. Söz konusu ülkeler, AB ülkelerine nazaran görsel-işitsel yayın politikalarını inceleyen araştırmalara daha az konu olmaları nedeniyle tercih edilmişlerdir. Betimsel nitelikteki bu çalışma, konu ile ilgili yapılacak araştırmalar için bir temel oluşturma niteliği taşımaktadır.

THE LAST REGULATIONS IN THE USA, JAPAN AND RUSSIA IN THE CONTEXT OF THE AUDIOVISUAL BROADCASTING SUPERVISION

The fact that radio and television broadcasters have acquired a qualification that transcends borders hasled to the necessity of making some legal arrangements. As a matter of fact, "public benefit" should be observedin radio and television broadcasts which are public service quality. This necessity brings the control ofaudiovisual broadcasting services on condition that they are post-broadcast. On the other hand, it is also seen thatstrict control applied to radio and television broadcasting services today contradicts freedom of thought andexpression in terms of freely transmitting thoughts. However, the possibility that the freedom of public order andgeneral morality will deteriorate, especially if the ability to discriminate is harmful to the development of childrenand / or young people, should be imposed on this liberty in the event that this freedom is used irresponsibly. It is an important question how the vulnerable viewers will be affected by the violence and obscene broadcasts of thebroadcaster only with respect to the rating ratio. In this study, it is aimed to investigate the legislation and thecurrent situation in USA, Japan and Russia regarding supervising of audiovisual broadcasting services, firstly theconcept of supervising is defined and the necessity of supervising in audiovisual broadcasting services isrevealed. The study focuses on three relatively large countries (the US, Japan and Russia), which are locatedoutside the European continent. These countries have been preferred because of the fact that they are less subjectto research that examines audiovisual broadcasting policies than EU countries. This descriptive study has thequalification to form a basis for the research to be carried out on the subject.

PDF

___

AGOS GAZETESİ, "Rusya'da bağımsız bir televizyon kanalı daha elden gidiyor", http://www.agos.com.tr/tr/yazi/9894/rusya-da-bagimsiz-bir-televizyon-kanalidaha-elden-gidiyor. Erişim Tarihi: 03.01.2017.
AVŞAR, Bozkurt Zakir ve DEMİR Vedat (2005). Düzenleme ve Uygulamalarla Medyada Denetim, Ankara: Piramit Yayıncılık.
BELMAS, Genelle ve OVERBECK, Wayne (2012). Major Principles of Media Law, Boston: Wadsworth Cengage Learning.
BROADCASTING BOARD OF GOVERNORS, "Contemporary Media Use in Russia", http://www.bbg.gov/wp-content/media/2014/02/Russia-researchbrief.pdf, Erişim Tarihi: 03.01.2017.
BÜYÜKBAŞ, Hakkı (2013). "Japon Siyasal Sisteminin Gelişimi Üzerine Bir İnceleme (1868-2003)", SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28, s.68.
CASTELLS, Manuel (2016). İletişim Gücü, (Çev. Ebru Kılıç), İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
CİNDEMİR, Kasım (2007). "ABD'de Televizyon Yasakları Mahkemelik", http://www.hurriyet.com.tr/abd-de-televizyon-yasaklari-mahkemelik- 6654510. Erişim Tarihi: 03.01.2017.
COASE, Ronald (2013). The Federal Communications Commission", The Journal of Law and Economics, 56(4), p.891.
COŞKUN, Sena (2016). Radyo ve Televizyon Yayın Hizmetlerinde Denetim, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
ÇİFTCİ, Ahmet (1999). Uluslararası Hukuk Açısından Radyo ve Televizyon Hukuku, Ankara: Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Basımevi.
DARENDELİ, Abdul Vahap (2013). İdarî Ceza Hukuku Açısından Görsel-İşitsel Medya Alanındaki İdarî Yaptırımların Hukukî Rejimi, Ankara: Yetkin Yayınları.
ERDOĞAN, İlker ve BUDAK, Leyla (2016). Anglo Amerikan Eğlence Endüstrisinde Televizyon Program Formatları, İstanbul: Kalkedon Yayınları.
ERGİN, İsmet (2007). "Dünyada Radyo Televizyon Yayıncılığının Kronolojik Yapısı ve Denetim Mekanizmaları", http://www.itp.tv.tr/habergoster.asp?id=488. Erişim Tarihi: 03.01.2017.
EROL, Gülbuğ (2012). İletişim ve Etik, İstanbul: Hiperlink Yayınları.
FEDERAL COMMUNICATIONS COMMISSION, "About The FCC", https://www.fcc.gov/about/overview, Erişim Tarihi: 03.01.2017.
GOVERNMENT PUBLISHING OFFICE, "Code of Federal Regulations (CFR)", http://www.ecfr.gov/cgi-bin/ECFR?page=browse, Erişim Tarihi: 03.01.2017.
GÜNDEM AVRASYA. "Rus Televizyon Kanallarına Yasak", http://www.gundemavrasya.com/rus-televizyon-kanallarina-yasak- 8847h.htm, Erişim Tarihi: 03.01.2017.
HAYS, Jeffrey (2013). "Media in Japan: Radio, Newspapaers, Television, NHK and Privacy", http://factsanddetails.com/japan/cat20/sub133/item727.html. Erişim Tarihi: 03.01.2017.
HERITAGE, Timothy (2013). "Putin Dissolves State News Agency, Tightens Grip On Russia Media", http://www.reuters.com/article/us-russia-mediaidUSBRE9B80I120131209. Erişim Tarihi: 03.01.2017.
İÇEL, Kayıhan (2015). Kitle İletişim Hukuku, İstanbul: Beta Yayınları.
İLKİZ, Fikret (2002). "Türkiye'de Radyo Televizyon Yayınları ve Hukuk", http://www.tgc.org.tr/ybs/24-09.htm. Erişim Tarihi: 03.01.2017.
İNCEOĞLU, Yasemin (1998). Medya ve Toplum, İstanbul: Der Yayınları.
İNCEOĞLU GİRİTLİ, Yasemin (2004). Uluslararası Medya "Medya Eleştirileri", İstanbul: Der Yayınları.
KEJANLIOĞLU, Beybin; ADAKLI, Gülseren; ÇELENK, Sevilay (2001). Yayıncılıkta Düzenleyici Kurullar, (Derleyenler), Beybin Kejanlıoğlu, Sevilay Çelenk ve Gülseren Adaklı. Medya Politikaları, Ankara: İmge Kitabevi.
KEY VISION GROUP RESEARCH (2013). TV Market and Video on Demand in the Russian Federation, European Audiovisual Observatory.
KOÇ, Neslihan (2011). ABD, İngiltere ve Fransa'da Yayınların Düzenlenmesi ve Yayın İçeriği İhlallerine Karşı Yaptırımlar, RTÜK Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Ankara.
KRASNOBOKA, Natalya. Media Landscapes-Russia. European Journalism Centre, http://ejc.net/media_landscapes/russia, Erişim Tarihi: 03.01.2017.
LUEBS, Erik (2015). "Is Japanese Television a Tool For Establishing Social Order?", http://blog.gaijinpot.com/is-japanese-television-a-tool-forestablishing-social-order/. Erişim Tarihi: 03.01.2017.
LYON, David (1997). Elektronik Göz, Gözetim Toplumunun Yükselişi, (Çev. Dilek Hattatoğlu), İstanbul: Sarmal Yayınevi.
MCCHESNEY, Robert Waterman (2006). 21. Yüzyılda İletişim Politikaları, Medyanın Sorunu, (Çev. Çiğdem Çidamlı, Emel Coşkun ve Erdoğan Usta), İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
NIPPON TELEVISION (2006). Basic Knowledge about Television in Japan, Annual Report 2006.
NIPPON TELEVISION (2007). The Japanese Television Industry, Annual Report 2007.
OECD (2013). Competition Issues in Television and Broadcasting 2013.
OXENFORD, David (2009). Political Broadcasting, Washington: Broadcast Group of Davis Wright Tremaine LLP.
ÖZER, Ersan (24 Ekim 2004). Japon RTÜK'ü uyuyor mu?, Akşam Gazetesi Pazar Eki.
PRESIDENT OF RUSSIA. "Signed a law aimed at countering attempts assault on historical memory regarding the events of World War II", http://www.kremlin.ru/events/president/news/20912. Erişim Tarihi: 03.01.2017.
ROSKOMNADZOR, Statute of Roskomnadzor, http://eng.rkn.gov.ru/about/statute_of_roskomnadzor/. Erişim Tarihi: 03.01.2017.
SARMAŞIK, Jale (1993). Radyo ve Televizyon Yayınlarını Denetim Yöntemleri, İstanbul: Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
SEIICHI, Murakami (2009). Stipulations on Programming in the Broadcast Law: The Intersection of Japanese and GHQ Agendas, NHK Broadcasting Studies.
SPUTNIK TÜRKİYE. "Litvanya'da Rus Televizyonunun Yayını Durduruldu", https://tr.sputniknews.com/avrupa/201611171025854396-litvanyada-rustelevizyonunun-yayini-durduruldu/, Erişim Tarihi: 03.01.2017.
TANSEL, Deniz. Japon Medyasında ve Animelerde Sansür ve Denetim Mekanizmaları, http://www.anime.gen.tr/yazi.php?id=50, Erişim Tarihi: 03.01.2017.
TARTANOĞLU, Şafak (2012). Örgütlerde Denetim ve Gözetim, (Editör), Memet Zencirkıran. Örgüt Sosyolojisi, Bursa: Dora Basım Yayın.
TEKİNALP, Şermin (2003). Camera Obscura'dan Synopticon'a Radyo ve Televizyon, İstanbul: Der Yayınevi.
THOBURN, Hannah (2015). Rusya Siyasetini Anlama Kılavuzu, İstanbul: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı Yayınları.
UNITED STATES CODE, http://uscode.house.gov. Erişim Tarihi: 03.01.2017.
YILMAZ, Halit (2006). İdarenin Görsel-İşitsel İletişim Alanındaki İşlevi, Ankara: İmaj Yayınevi.