DİL DEĞİŞİMİ VE TELEVİZYON SUNUCULARININ DİL KULLANIMI

1980 sonrası kendini daha net hissettiren küreselleşme, iletişim alanındaki teknolojik gelişmeler ve özel kanalların yayına başlaması vb. etkenlerle dünyada olduğu gibi Türkiye’de de kültürel değişim, hızlı bir değişim içine girmiştir. Dilin canlı bir varlık olmasından dolayı kültürel dönüşüm öncelikle kendini dilde göstermektedir. Dilin temsilcileri olarak görülen sunucuların dil kullanımı; kitle iletişim araçlarının gücünden dolayı, dildeki değişim süreci içinde önemli bir etkendir. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı; özel yayıncılığın başlamasından sonraki dönemde kendini daha belirgin hissettiren televizyondaki dil değişimini incelemektir. Çalışmanın temel sorunsalları; kültürel değişimin sonucu olarak dildeki değişim, kamu kanalı ve özel kanalların dili kullanma biçimleri ve dil kullanımındaki fark ve genel olarak televizyonda değişen dil kullanımıdır. Bu amaçla kamusal kanal TRT 1 ve özel kanallar Kanal D ile ATV’nin sabah programları ile akşam haberlerinden oluşturulan 2006 yılına ait toplam otuz programlık örnekleme nitel içerik analizi yapılmıştır. Dil değişimi; dilbilimi, iletişim, sosyoloji gibi birçok disiplini içeren multidisipliner bir konudur. Sunucuların konuşmaları incelenip kamu ve ticari kanalların arasındaki sunumların farkları, dilbilimsel bir analizden çok iletişimsel bir analizle ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Dil Değişimi, Kültür, Televizyon Sunucuları

LANGUAGE CHANGE AND LANGUAGE USE OF TELEVISION PRESENTERS

Cultural transformation in Turkey has entered a more rapid transformation as globalization has become more obvious after 1980, technological developments in the field of communication and the launching of private channels. Because the language is a living being, the cultural transformation first shows itself to the ground. The use of language by the speakers, who are regarded as linguistic representatives, gains importance in the change due to the power of the mass media. Basic problems of work, the change in the outcome as a result of cultural change, the way language is spoken by public channels and private channels, and the difference in language usage, and the use of language, which has changed over the television in general. For this purpose, qualitative content analysis was apllied to sample of total thirty programs from 2006 composed by morning programs and evening news of state TV channel TRT and private channels Kanal D and ATV. Language change has multidiciplinary area which include lingustics, communication, sociology etc. The presenters' speaking were examined as not linguistic analysis, but with communication analysis, while the differences between the public and private channels were found.

Keywords:

Language Change, Culture, Television Presenters,

PDF

___

ADORNO, Thedor W. (2005). Minima Moralia, İstanbul: Metis Yayınları.
AKARSU, Bedia (1998). Dil-Kültür Bağlantısı, İstanbul: İnkılâp Yayınları.
AKSAN, Doğan (1995). Her Yönüyle Dil, Ankara: TDK Yayınları.
COMSTOCK, George (1980). Televison in America, London: Sage Publications.
ÇELENK, Sevilay (2005). Televizyon Temsil Kültür, Ankara: Ütopya Yayınları.
DE SAUSSURE, Ferdinand (t.y.). Genel Dilbilim Dersleri І, (Çev: Berke Vardar), Ankara: TDK Yayınları.
ERBAŞ, Özgür ve AÇIKGÖZ Esra (2006). “Kadın habercileri izliyorsunuz…”, Cumhuriyet Pazar, 1045.
ERDAMAR, Bengül (2003). “Spiker” Olabilir miyim?, İstanbul: Dönence Yayınları.
ERDOĞAN, İhsan ve ALEMDAR Korkmaz (2005). Popüler Kültür ve İletişim, Ankara: Erk Yayınları.
HÜRRİYET (2006). "Altın Kelebekler Sahiplerini Buldu", http://www.hurriyet.com.tr/altin-kelebekler-sahiplerini-buldu-4421578, Erişim tarihi: 16.05.2006.
IŞIK, Metin (2002). Kitle İletişim Sistemleri. Konya: Eğitim Kitabevi.
KELLNER, Douglas (1987). “TV, Ideology, and Emancipatory Popular Culture.” Television: The Critical View, (Editör) Horace Newcomb. New York: Oxford University, 471-503.KOCAMAN, Ahmet (1995). “Kitle İletişimde Dil, Dilbilim ve Ötesi”, Kitle İletişim Araçlarında Dil Kullanımı, Ankara: Dil Derneği Yayınları.
KONGAR, Emre (1998). 21.Yüzyılda Türkiye 2000’li Yıllarda Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
KONGAR, Emre (2003). Yozlaşan Medya Yozlaşan Türkçe. İstanbul: Remzi Kitabevi.
MCCRUM, R. (2001). "They’re Talking Our Language", http://books.guardian.co.uk/critics/reviews/0,,458476,00.html, Erişim tarihi: 20.05.2005.
MUTLU, Erol (1999). Televizyon ve Toplum, Ankara: TRT Yayınları.
NOVAK, Michael (1981). "Television Shapes the Soul", Understanding Television, (Editör) Richard P. Adler. New York: Praeger, 19-34.
OKTAY, Ahmet (2002). Türkiye’de Popüler Kültür, İstanbul: Everest Yayınları.
OSKAY, Ünsal (1993). Kitle İletişimin Kültürel İşlevleri, İstanbul: Der Yayınları.
ÖNEN, Akın (2004). Türkçeyi Türkçe Konuşmak, İstanbul: İnkılâp Yayınları.
PORZIG, Walter, (1986). Dil Denen Mucize (Cilt 2), (Çev: Vural Ülkü), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
POSTMAN, Neil (2004). Televizyon Öldüren Eğlence, (Çev: Osman Akınhay), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
RTÜK ve TDK (2005). "Radyo ve Televizyon Yayınlarında Türkçenin Kullanımı Araştırması", www.rtuk.gov.tr, Erişim tarihi: 20.05.2005.
SARIBAY, Ali Yaşar (2004). Modernitenin İronisi Olarak Globalleşme, İstanbul: Everest Yayınları.
TAŞER, Suat (1987). Konuşma Eğitimi, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
UYGUR, Nermi (1996). Kültür Kuramı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
YILDIZ, Şerife (2005). Dil Kültür İletişim ve Medya, Ankara: Sinemis Yayınları.