ÇOCUKLUK, OYUN VE KENT: 80’Lİ YILLARIN GÜMÜŞHANE’SİNDE ÇOCUK OLMAK

Çocukluk, insan hayatının en unutulmaz dönemlerinden birisindir. Yıllar geçse de kişinin hafızasından silinmeyen bu dönem her zaman özlemle hatırlanmaktadır. Çocuğun içinde bulunduğu fiziksel çevre sadece gelişim ve sosyalleşmesinde değil, toplumun sağlıklı iletişim kurabilen bireyler üretmesi için de oldukça önemlidir. Ülkemiz şehirlerinde her üç kişiden birisi çocuktur. Bu oran çocukların şehir hayatına önemli bir etkisi olduğunu göstermektedir. Gümüşhane, küçük bir şehir olarak sunduğu sıcak ve samimi ortam sayesinde her zaman çocuk dostu bir şehir olmuştur. 1980’lerde şehrin coğrafi koşulları ve iş olanaklarının kısıtlayıcılığından dolayı lise veya üniversite seviyesindeki gençler şehirden ayrılmak zorunda kalarak, gurbette yaşamaya mecbur kalmışlardır. Bu çocuklar şehirleriyle olan bağlarını kesmemiş ve gönül bağlılıklarını devam ettirmişlerdir. Geçen süre zarfında büyük bir hızla şehirleşen Gümüşhane, 80’li yıllarda çocuklara doğal bir oyun alanı olan sokaklarını ve bahçelerini kaybetmekle karşı karşıya kalmıştır. Bir çocuğun en güvenli oyun alanı kendi sokağıdır. Çocukların yaşam ve oyun alanlarını hiçe sayan beton bloklar geçmişin mahalle yaşamını hızla yutmaktadır. Süper marketler mahalle bakkallarını yok ederken, otomobil yoğunluğu şehrin sokaklarını adeta işgal ederek, çocukların önceden oyun alanı olan yerleri sınırlamaktadır. Bu çalışma 80’li yıllarda Gümüşhane’de çocukluğu geçmiş bugünün gurbetçi çocuklarının çocukluk dönemine ışık tutmak ve bu sayede hem şehrin o önemdeki sosyo-ekonomik yapısını anımsamayı, hem de günümüzle olan farklılıkları karşılaştırmayı amaçlamaktadır. Bu çalışmanın yöntemi 1980’ler Gümüşhane’sinde çocukluk yaşamış ve şu an gurbette olan kadın ve erkek katılımcılarla yapılan görüşmeler sonucu gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Çocukluk, Gümüşhane, Şehir, Çocuk, Gümüşhane

CHILDHOOD, PLAY AND CITY BEING A CHILD IN THE 80’S OF GUMUSHANE CITY

Childhood is one of the most memorable periods of human life. It is remembered with longing that this period, which has not been wiped away from the memory of the past years, has always been remembered. The physical environment in which the child is living is not only important for development and socialization but also for the community to produce healthy communicative individuals. One of every three people in our country is a child. This rate shows that children are an important influence on city life. Gümüşhane has always been a child friendly city with its warm and friendly atmosphere as a small province. Due to the geographical conditions of the city and the limitations of job opportunities in the 1980s, young population at the high school or college level were compelled to leave the city and started to live in the other big cities. These children have not cut their emotional ties with their cities and have maintained their loyalty. Gümüşhane, which has become an urbanized and devoloping city at a great pace over the past years, has faced with losing its gardens, which were natural playgrounds for children in the 80's. The safest playground for a child is its own street. Concrete blocks that neglect children's living and play areas, quickly destroy the life of the neighborhood. While supermarkets destroy neighborhood grocery stores, the intensity of cars occupies the streets of the city and restricts places where children play in advance. This study aims to shed light on the childhood period of today's expatriate children who have been in childhood in Gümüşhane in the 80's and to compare the differences between today and the socio-economic structure of the city. The method of this study took place by using interview with female and male participants who lived in Gümüşhane in the 1980s but they are currently living outside the city.

Keywords:

Childhood, City, Child, Gumushane,

PDF

___

Kurter, Ş. (2016). Şehir ve Çocuk, Milat Gazetesi, http://www.milatgazetesi.com/sehir-ve-cocuk-makale-99133 (Erişim Tarihi: 01.12.2017).
Kümbetoğlu, B. (2008). Sosyoloji ve AntropolojideNiteliksel Yöntem ve Araştırma. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
Lynch, S. A., & Simpson, C. G. (2010). Social skills: Laying the foundation for success. Dimensions of Early Childhood, 38(2), 3-12.
Neuman, W. L. (2012). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nicel ve Nitel Yaklaşımlar (Cilt I-II). (S. Özge, Çev.) İstanbul: Yayın Odası.
Nicolopoulou, (2004). Oyun, Bilişsel Gelişim ve Toplumsal Dünya: Piaget, Vygotsky ve Sonrası. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 137-169. (Çev. Melike Türkan Bağlı).
Dündaralp, B. (2014). Kentte Çocuk Olamamak, http://www.egitimpedia.com/kentte-cocuk-olamamak/ (Erişim Tarihi: 01.12.2017).
Ergül, M. (1980). Oyun ve Oyuncak Üzerine-I. Milli Eğitim Yayınları, 102-119.
Haktanır, G. 2010. “Modern Dünyada Çocuk Olmak”. Geçmişten Geleceğe Okul Ön- cesi Eğitim. Ankara: MEB OÖE Gen. Md. Yayını. s:170-177.
Kavak, Y., Ergen, H. (2004). Türkiye’de ilköğretime katilim ve okula gidemeyen çocuklar. TED Eğitimde Yeni Ufuklar II: Eğitim Hakki ve Okula Gidemeyen Çocuklar Sempozyumu, 3-4 Aralık, Türk Eğitim Derneği, Ankara.
Korkmaz, E. (2014). Oyunun Çocuk Gelişimine Etkisi ve Çocuk Oyun Alanları Tasarım Kriterleri, http://www.planlama.org/index.php/aratrmalar/makaleler/60-oyunun-cocuk-geliimine-etkisi-ve-cocuk-oyun-alanlar-tasarm-kriterleri (Erişim Tarihi: 05.12.2017).
And, M. (2012). Oyun ve bügü. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Özservet, Y. C. (2015). Çocuk ve Kent: Kentte Çocuk Olmak. İdeal Kent Araştırma Dergisi, 17(9), 5-11.
Stewart, C. J. & Cash, W. B. (1985). Interviewing: Principles and Practices,W.C. Brown Publishers (Dubuque, Iowa), 4th Edition.
Türkan, E. E. (2009). Balıkesir kenti çocuk oyun alanlarının irdelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Ulutaş, A. (2011). Okul öncesi dönemde drama ve oyunun önemi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(6), 233-242.
UNPD (2000). Jordan Human Development Report, United Nations Development Programme, Amman, Jordan.
UNICEF (2016). Çocuk Haklarına Dair Sözleşme 28.11.2016 tarihinde https://www.unicef.org/turkey/crc/_cr23c.html adresinden alınmıştır.
Wicker, A. W. (1979) An Introduction to Ecological Psychology, Wadsworth Inc., Belmont, California.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2004). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 4. Basım, Ankara: Seçkin Yayınları.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (8. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Atay, M. (2011). Erken Çocukluk Döneminde Gelişim. Ankara: Kök Yayınları.
Barker, R. (1968) Ecological Psyhology, Stanford University Press, Stanford.
Bechtel, R. B. (1977) Enclosing Behavior, Dowden-Hutchinson and Ross.
Bronfenbrenner, U., Ceci, S. J. (1994). Nature- nurture reconceptualized in developmental perspective: A biological model. Psychological Review, 101, 568-586.
Çukur, D. (2011). Okulöncesi çocukluk döneminde sağlıklı gelişimi destekleyici dış mekân tasarımı. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 12, 70-76.
Çakır, H. (1997) Çocukların Algılamasında Etkili Olan Mimari Paremetrelerin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Ekiz, Durmuş. (2003). Eğitimde Araştırma ve Yöntem Metodlarına Giriş, Ankara: Anı Yayınları.
Öztürk, A. (2015). Çocuğun dünyasında sokak. Y. Çakırer Özservet ve E. Küçük (Ed.), Çocukların Şehri Üzerine içinde (s. 49-65). İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları.