Selahattin BUDAK, Harun ÇOLAK, Yusuf YAKUT

Yaşlandırma Süresinin ve Sıcaklığının AA7075 Alaşımının Mikroyapı ve Mekanik Özelliklerine Etkisi

Bu çalışmada, farklı sıcaklı ve sürelerde uygulanan yaşlandırma işleminin, AA7075-T6 alaşımının mikroyapı ve mekanik özelliklerine etkisi incelenmiştir. Deneysel çalışmalar için hazırlanan numuneler, çözeltiye alma, su verme, daha sonra 100 ⁰C ve 200 ⁰C sıcaklıkta farklı sürelerde (42-66-90 saat) yaşlandırma ısıl işlemine tabi tutulmuşlardır. Deneysel numunelerin, sertlik, basma deneyi ve taramalı elektron mikroskobu (SEM) ile mikroyapı ve mekanik özellikleri incelenmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda, yapılan yaşlandırma ısıl işleminin AA7075 alaşımının mikroyapı ve mekanik özelliklerini referans numuneye göre olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir. Özellikle 100 ⁰C de yapılan ısıl işlemler sonucu sertlik ve basma mukavemetinde başlangıç değerlerine göre daha yüksek sonuçlar elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Basma mukavemeti, Yaşlandırma, Sertlik

Effect of Aging Time and Temperature on Microstructure and Mechanical Properties of AA7075 Alloy

In this study, the effect of aging at different temperatures and times on the microstructure and mechanical properties of AA7075-T6 alloy was investigated. The samples prepared for the experimental studies were subjected to solution, quenching, and then aging heat treatment at 100 ⁰C and 200 ⁰C for different periods (42-66-90 hours). The microstructure and mechanical properties of the experimental samples were investigated by hardness, compression test and scanning electron microscope (SEM). As a result of the studies, it was determined that the aging heat treatment had a positive effect on the microstructure and mechanical properties of the AA7075 alloy compared to the reference sample. Especially as a result of the heat treatments at 100 ⁰C, higher results were obtained in hardness and compression strength compared to the initial values.

Keywords:

Aging, Compressive strength, Hardness,

PDF

___

Ak, M. (2012). AA206 alüminyum döküm alaşımında empürite demirin mekanik özelliklere etkilerinin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü].
Aydın, B. (2002). AA2014 Alaşımında Yaşlandırma Isıl İşleminin İşlenebilirlik Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü]
Baydoğan, M., Çimenoğlu, H., & Kayali, E. S. (2004). RRA işleminin 7075 alaşımının mekanik özelliklerine etkisi. İtüdergisi/d, 3(6), 108-116.
Budak, S. (2016). Alüminyum silisyum alaşımı bir yatak malzemesinin aşınma performansına kolemanit ilavesinin etkisinin incelenmesi/Investigation of effect of colemanite addition on the wear performance of an aluminum silicon alloy journal bearing material [Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü].
Chen, J., Zhen, L., Yang, S., Shao, W., & Dai, S. (2009). Investigation of precipitation behavior and related hardening in AA 7055 aluminum alloy. Materials Science and Engineering: A, 500(1-2), 34-42. https://doi.org/10.1016/j.msea.2008.09.065
Cina, B.M., (1974). Reducing the susceptibility of alloys, particularly aluminum alloys to stress corrosion cracking, U.S. Patent, No: 3,856,584 dated Dec. 24, 1974.
Demirel, M. Y., & Karaağaç, İ. (2020). 7075-T6 alaşımının mikroyapı ve mekanik özelliklerine tavlama işleminin etkisinin deneysel olarak araştırılması. Politeknik Dergisi, 23(2), 283-289. DOI: 10.2339/politeknik.534322
Durmuş, H., Uzun, R. O., & Şahin, S. (2011, May). Retrogresyon işleminin 7075 alüminyum alaşımının aşınma davranışına etkisi. In 6 th International Advanced Technologies Symposium (IATS’11) (pp. 16-18).
El-Amoush, A. S. (2011). Intergranular corrosion behavior of the 7075-T6 aluminum alloy under different annealing conditions. Materials Chemistry and Physics, 126(3), 607-613. https://doi.org/10.1016/j.matchemphys.2011.01.010
Geçkinli, E. (2002). Alüminyum Alaşımlarının Isıl İşlemi, 2. Isıl İşlem Sempozyumu, 07-08 Şubat, İstanbul.
Güleryüz, K., & Kaçar, R. (2011). Deformasyon yaşlanmasının AA7075 alüminyum alaşımının mekanik özelliklerine etkisinin incelenmesi. In 6th International Advanced Technologies Symposium (IATS’11) (pp. 16-18).
Gültekin, K., & Korkmaz, Y. (2021). AA2024-T3 alüminyum alaşımlarına uygulanan farklı yüzey hazırlama ve pürüzlülük işlemlerinin yapıştırma bağlantılarına etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(4), 1269-1281. DOI: 10.17714/gumusfenbil.895318
Hansen, V., Karlsen, O. B., Langsrud, Y., & Gjønnes, J. (2004). Precipitates, zones and transitions during aging of Al-Zn-Mg-Zr 7000 series alloy. Materials science and technology, 20(2), 185-193. https://doi.org/10.1179/026708304225010424
Li, R., Liu, T., Su, R., & Qu, Y. (2018). Microstructure and mechanical properties of spray-formed 7075 alloy during retrogression. Journal of Materials Engineering and Performance, 27(9), 4437-4443. https://doi.org/10.1007/s11665-018-3606-1
Naeem, H. T., & Mohammed, K. S. (2013). Retrogression and re-aging of aluminum alloys (AA 7075) containing nickel. Digest Journal of Nanomaterials & Biostructures (DJNB), 8(4).
Özer, G., & Karaaslan, A. (2017). Properties of AA7075 aluminum alloy in aging and retrogression and reaging process. Transactions of Nonferrous Metals Society of China, 27(11), 2357-2362. https://doi.org/10.1016/S1003-6326(17)60261-9
Özyürek, D., Yilmaz, R., & Kibar, E. (2012). RRA işleminde yeniden çözeltiye alma parametrelerin 7075 alüminyum alaşimlarinin çekme dayanimina etkisi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27(1), 193-203.
Rokni, M. R., Widener, C. A., Champagne, V. K., Crawford, G. A., & Nutt, S. R. (2017). The effects of heat treatment on 7075 Al cold spray deposits. Surface and Coatings Technology, 310, 278-285. https://doi.org/10.1016/j.surfcoat.2016.10.064
Şenel, M. C. (2020). Toz Metalürjisi Yöntemiyle Üretilen Saf Al ve Al-B4C, Al-Al2O3 Kompozitlerin Mekanik ve Mikroyapı Özelliklerinin Karşılaştırılması. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(3), 783-795. DOI: 10.17714/gumusfenbil.689359
Şenel, M. C., & Gürbüz, M. (2020). Mikron Altı Boyutlu Alümina Katkısının ve Soğuk Deformasyon İşleminin Üretilen Alüminyum Kompozit Yapının Mekanik Özellikleri ve Mikroyapısına Etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(1), 76-85. DOI: 10.17714/gumusfenbil.528780
Xiao, Y. P., Pan, Q. L., Li, W. B., Liu, X. Y., & He, Y. B. (2011). Influence of retrogression and re-aging treatment on corrosion behaviour of an Al–Zn–Mg–Cu alloy. Materials & Design, 32(4), 2149-2156. https://doi.org/10.1016/j.matdes.2010.11.036
Yilmaz, R., Özyürek, D., & Kibar, E. (2012). Yeniden çözeltiye alma parametrelerinin 7075 alüminyum alaşimlarinin sertlik ve aşinma davranişlarina etkisi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27(2), 429-438.