KARA TÜRK YÖN SEMBOLİZMİ ÇALIŞMASI

Bütün Türk lehçelerinde bir renk adı olarak geçen kara, herhalde kendisine asıl manası dışında farklı manalar atfedilerek en fazla kullanılan renk olmuştur. Kara adı Türk devlet teşkilâtında, adlandırmalarda, yas ifadelerinde, hastalık tanımlamalarında, yön ve coğrafya tasvirlerinde, onursuzluk, utanç ve itaatsizlik, kötü ruhların ifadesinde, bahtsızlık ve yoksulluk mânâlarında, düşmanca kötü tutum ve kötü niyetli davranışların ifadesinde, hayvan ve bitki adlandırmalarında sıkça kullanılmaktadır. Tüm bu kullanım alanları içerisinde kara rengi ve kara renk adı Türk tarihinde önemli bir yer teşkil etmektedir. Bu bakımdan Omelyan Pritsaq’ın kaleme aldığı Qara Studie Zur Türkischen Rechtssymbolik başlıklı makalesi kara renginin Türk tarihi ve kültüründeki durumunun anlaşılması bakımından oldukça önemli bir çalışma olduğundan tarafımızca Almancadan Türkçeye çevrilmiştir.
Anahtar Kelimeler:

Kara, Renk, Kültür, Yön, Sembolizm

Kara A Study on Turkic Directional Symbolism

Black, which is the name of a color in all Turkic dialects, is probably the most used color by attributing different meanings to in other than its original meaning. The name Qara is frequently used in Turkic state organization, in naming, in expression of mourning, in descriptions of diseases, in descriptions of directions and geography, in the expression of dishonor, shame and disobedience, in the expression of bad spirits, in the meaning of unlucky and poverty, in the expression of hostile bad attitude and malicious behavior, in animal and plant naming. Among all these areas of use, the name black color name has an important place in Turkic history. In this respect, the article titled Qara Studie Zur Türkischen Rechtssymbolik written by Omelyan Pritsaq has been translated fron German to Turkish by us, since it is a very important study for understanding the status of black color in Turkic history and culture.

___

  • Karachanidy v Maverannagrě po Tarichi Munedzim-baši: Trady Vostčnago Otdelenlya Imp. Russ. Archeol Obsc. Bd. 18, St. Pb. 1874. 189-258. Wladyslaw Kotwicz, Contributions à l’historie de l’Asie Centrale (yayımcı. Marian Lewicki), Rocznik Orientalistyczny, Bd.15 (1939-1949), Krakow 1949, 169-174. Karl H. Menges: Karl A. Wittfogel and Fengchia-sheng, History of Chinese Society Liao, New York 1949, 624-625.