HANEFİ ÖZBEK, Halis AKSOY, Serdar UĞRAŞ, Gürkan ÖZTÜRK, Kürşat TÜRKDOĞAN, İlyas TUNCER

Van otlu peynirinin sıçan sindirim sistemi ve bazı kan parametreleri üzerine etkisi

Amaç: Bu çalışmada otlu peynir yapımında kullanılan Allium sp. (sirmo), Anthriscus nemorosa (mendi, mendo), Ferula sp. (heliz) bitkilerinin ve bu bitkilerle yapılan peynirlerin sıçanların bazı kan parametreleri ile mide ve duodenum histolojisi üzerine etkileri araştırıldı. Yöntem: Her birinde beş erkek ve beş dişi sıçan bulunan sekiz çalışma grubu oluşturuldu. Kontrol grubuna (grup I) yalnızca standart pelet sıçan yemi verildi. Allium sp., Anthriscus nemorosa ve Ferula sp. bitkileri sırayla grup II, III ve IV’ün diyetine katıldı. Grup V, VI ve VII’ye içerisine sırayla Allium sp., Anthriscus nemorosa ve Ferula sp. katılmış otlu peynir, VIII. gruba ise ot katılmamış sade peynir üç ay süreyle verildi. Çalışmanın bitiminde ratlardan anestezi altında kan ve doku örnekleri alındı. Bulgular: Histopatolojik yönden herhangi bir patolojik bulguya rastlanmadı. V, VI ve VII. çalışma gruplarının serum trigliserid düzeylerinin yüksek olduğu saptandı. Alyuvar değeri yönünden V. ve VIII. grupların, hemoglobin ve hematokrit değerleri yönünden V. gruba ait değerlerin kontrol grubuna göre yüksek olduğu, ortalama eritrosit hacmi değeri yönünden ise V. ve VIII. gruplara ait değerlerin kontrol grubundan düşük olduğu saptandı. Sonuç: Tek başına ya da bitkilerle birlikte peynir alımının sıçan mide ve duodenumuna bir etkisinin olmadığı, otlu peynirlerin sıçan serum trigliserid düzeyini artırdığı sonucuna varıldı.

Anahtar Kelimeler:

Peynir, Sıçan, Sprague-Dawley, Modeller, hayvan, Allium, Gastrointestinal kanal, Varyans analizi, Vücut ağırlığı, Ferula, Trigliseridler

The effects of Van herbal cheese on the rat gastrointestinal system and some blood parameters

Objective: In this study we aimed to investigate the effects of Allium sp. (sirmo), Anthriscus nemorosa (mendi, mendo) Ferula sp. (heliz) and herbal cheese containing these plants on some blood parameters and histology of stomach and duodenum of the rats. Method: Eigth groups were formed. Each group consisted of five male and five female Sprague-Dawley rats. The rats in control group (group I) were only fed with standard pellet rat food (SPRF). In addition to SPRF Allium sp., Anthriscus nemorosa and Ferula sp. were added to the diet (-of groups II, III and IV, respectively. In group V, VI and VII herbal cheese made with Allium sp., Anthriscus nemorosa and Ferula sp. were given to the animals, respectively. Rats in group VIII were fed with standard rat diet and plain feta cheese. At the end of the study blood samples, stomach and duodenum of the rats were collected. Results: There were not any significant histopathological findings. Triglyceride level of the all herbal cheese groups were higher than control group. Erythrocyte counts of the group V and group VIII, and hemoglobin and hematocrit levels of the group V were higher than control group. Mean corpuscular volume level of the herbal cheese with group V and group VIII were lower than control group. Conclusion: Alone or within the cheese, these herbs have not caused any effect on the gastrointestinal system histology of the rats. Triglyceride levels of the herbal cheese groups have found higher than control group.

Keywords:

Cheese, Rats, Sprague-Dawley, Models, Animal, Allium, Gastrointestinal Tract, Analysis of Variance, Body Weight, Ferula, Triglycerides,

PDF

___

1. World Health Organization. Diet, Nutrition and the Prevention of Chronic Diseases, WHO Technical Report Series 916, 2003, Geneva: World Health Organization.
2. Tsugane S, Tsuda M, Gey F, Watanabe S. Cross-sectional study with multiple measurements of biological markers for assessing stomach cancer risk at the population level. Environ Health Perspect 1992;98:207-10.
3. Jossens JV, Hill MJ, Elliott P, Stamler R, Lesaffre E, Dyer A, et al. Dietary salt, nitrate and stomach cancer mortality in 24 countries. European Cancer Prevention (ECP) and the INTERSALT Cooperative Research Group. Int Epidemiol 1996;25:494-504.
4. Kono S, Hirohata T. Nutrition and stomach cancer. Cancer Causes Control 1996;7:41-55.
5. Tsugane S, Sasazuki S, Kobayashi M, Sasaki S. Salt and salted food intake and subsequent risk of gastric cancer among middle-aged Japanese men and women. Br J Cancer 2004;90:128-34.
6. Türkdoğan MK, Akman N, Tuncer İ, Dilek FH, Akman E, Memik F, Aksoy H. The high prevalence of osephageal and gastric cancers in Eastern Turkey. Med Biol Environm 1998;26:79-84.
7. Akyüz N, Coşkun H. Van otlu peynirilerinin üretimi ve peynire katılan otların peynirin çeşitli özellikleri üzerine etkisi. II. Süt ve Süt Ürünleri Sempozyumu “Her Yönüyle Peynir”, 12-13 Haziran 1991, Tekirdağ, Trakya Üniv. Tekirdağ Zir Fak Yay 125:205-11.
8. Küçüköner E, Akyüz N. Van-Erciş yöresinde farklı salamura metodlarıyla hazırlanan inci kefali balıklarının (_____ı >Chalcalburnus tarichi) mikrobiyolojik, fiziksel, kimyasal ve duyusal özelliklerinin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tez Özeti). YYÜ Fen Bil Enst 1992;1(1):39-50.
9. Baytop T. Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları: 578, Türk Tarih Kurumu Basım Evi. Ankara, 1994.
10. Öztürk A, Öztürk S, Kartal Ş. Van otlu peynirine katılan bitkilerin özellikleri ve kullanılışları. OT Sistematik Botanik Derg 2000;7:167-79.
11. Akyüz N, Coşkun H, Andiç S, Altun İ. Some general characteristics of pickled herbs used in making Van herby cheese. YYÜ Ziraat Fakültesi Derg 1996;6:35-41.
12. Coşkun H, Öztürk B. Vitamin C contents of some herbs used in Van herby cheese (Van Otlu Peyniri). Nahrung 2000;44:379-80.
13. Kurt A, Akyüz N. Van otlu peynirinin yapılışı ve mikrobiyolojik, fiziksel ve kimyasal nitelikleri. Gıda 1984;3:141-6.
14. Coşkun H, Tunçtürk Y. Van otlu peyniri. V. Süt ve Süt Ürünleri Sempozyumu “Geleneksel Süt Ürünleri” 21-22 Mayıs 1998; Tekirdağ, MPM Yayın No:621:20-33.
15. Coşkun H, Bakırcı İ, Işık Ş. A study of the determination of herb-addition rate in Van herby cheese. YYÜ Zir Fak Derg 1996;6:97-103.
16. Coşkun H. Van otlu peynirinin üretimi ile ilgili sorunlar ve çözüm önerileri. Gıda 1996;37-9.
17. Özdamar K: Biostatistic by SPSS, 4th edition, pp. 313-330. Kaan Kitabevi, 2001, Eskişehir, Turkey.
18. Chithra P, Sajithlal GB, Chandrakasan G. Influence of aloe vera on the healing of dermal wounds in diabetic rats. J Ethnopharmacol 1998;59:195-201.
19. Singh SN, Vats P, Suri S, Shyam R, Kumria MML, Ranganathan S, et al. Effect of an antidiabetic extract of _____ı >Catharantus roseus on enzymic activities in streptozotocin induced diabetic rats. J Ethnopharmacol 2001;76:269-77.
20. Jayasooriya AP, Sakono M, Yukizaki C, Kawano M, Yamamoto K, Fukuda N. Effects of _____ı >Momordica charantia powder on serum glucose levels and various lipid parameters in rats fed with cholesterol-free and cholesterol-enriched diets. J Ethnopharmacol 2000;72:331-336.