Gebelikte öz bakım gücünün değerlendirilmesi
Amaç: Bu çalışmanın amacı otuz hafta ve üzerinde gebe olan kadınların öz bakım gücünü belirlemektir. Yöntem: Betimleyici tipte olan bu çalışma Bakırköy Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi gebe polikliniğine Ocak-Haziran 2008 tarihleri arasında başvuran 282 gebe ile yapıldı. Verilerin toplanmasında 24 soruluk anket formu ve Öz Bakım Gücü Ölçeği kullanıldı. Veriler karşılıklı görüşme yöntemiyle toplandı. Bulgular: Çalışmaya katılan gebelerin yaş ortalaması 26.6±4.7 yıl idi. % 79.1’inin ortaokul veya daha az düzeyde öğrenime sahip olduğu, % 86.2’sinin ev hanımı olduğu tespit edildi. Gebelerin öz-bakım gücü puan ortalaması 92.0±18.9’du. Öz-bakım gücü puanını, gebelikten önce modern aile planlaması yöntemi kullanma ve gebelik hakkında eğitim alma olumlu yönde etkilerken, doğum yapmış olma olumsuz yönde etkilemekteydi. Sonuç: Kadınların gebelikten korunmada modern yöntem kullanması ve gebelik sırasında sağlık eğitimi verilmesi, gebelerin öz-bakım gücünü artırmaktadır.
Evaluation of self care agency in pregnancy
Objective: The aim of this study was to determine pregnant women’s self care agency whose gestational age were 30 weeks or above. Methods: This is a descriptive study which was conducted with 282 pregnant women who had admitted İstanbul Bakırköy Maternity and Pediatric Education and Research Hospital’s perinatology department between January and June 2008. Self care agency scale was used for collecting the data. Results: It was determined that the mean age of pregnant women who admitted to research was 26.6±4.7, 79.1% have secondary school or less education level and 86.2% were housewife. The mean of pregnant women’s self care agency score was 92.0±18.9. Self care agency scores was affected positively from using modern family planning methods before becoming pregnant and education about pregnancy. On the contrary, giving birth was affected negatively. Conclusion: Usage of the modern family planning methods for preventing pregnancy and giving health education during pregnancy increasing pregnant women’s self care agency.
___
- 1. Kaya H. Öz bakım değerlendirme ölçeği’nin (ÖBDÖ) dil eşdeğerliği ve güvenirliği. Hemşirelik Bülteni 2005; 13: 139- 48.
- 2. Nahcivan N. Sağlıklı gençlerde öz bakım gücü ve aile ortamının etkisi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi [Doktora tezi]; 1993.
- 3. Orem DE. Nursing: Concepts of practice. 5th ed. St. Louis: Mosby; 1995.
- 4. Yazıcı S. Annelerin öz bakım gücü, sağlıklı bebeklerin bakım sorunlarını çözme becerileri ve bu süreçte hemşirenin eğitici rolünün etkisi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi [Doktora Tezi]; 1995.
- 5. Altıparmak S. Gebelerde sosyo-demografik özellikler, öz bakım gücü ve yaşam kalitesi ilişkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2006; 5: 416-23.
- 6. Baker TJ. Factors related to the initiation of prenatal care in the adolescent nullipara. Nurse Pract 1996; 21: 26-32, 42.
- 7. Mapanga KG, Andrews CM. The influence of family and friends’ basic conditioning factors and self-care agency on unmarried teenage primiparas’ engagement in contraceptive practice. J Community Health Nurs 1995; 12: 89-100.
- 8. Hart MA. Orem’s self-care deficit theory: Research with pregnant women. Nurs Sci Q 1995; 8: 120-6.
- 9. Akdemir N. Psikososyal destek. İçinde: Platin N, çeviri editörü. Hemşireler için kanser el kitabı. 2. Baskı. Akşam Sanat Okulu Matbaası: Ankara; 1996. s.186-93.
- 10. Nahcivan N, Tuncel N. Sağlıklı gençlerde öz bakım gücü ve aile ortamının etkisi. Hemşirelik Bülteni 1999; 12: 49-60.
- 11. Kearney BY, Fleischer BJ. Development of an instrument to measure exercise of self-care agency. Res Nurs Health 1979; 2(1), 25-34.
- 12. Tortumluoğlu G, Okanlı A, Erci B. Gebelerin aile ortamını algılamaları ile öz bakım gücü arasındaki ilişki. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2003; 6:24-36.
- 13. Pasinlioğlu T. Health education for pregnant women: the role of background characteristics. Patient Educ Couns 2004; 53: 101-6.
- 14. Demirci H. Çalışan evli kadınlarda üreme sağlığını koruyucu davranışların geliştirilmesi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi [Doktora Tezi]; 2004.
- 15. Özvarış ŞB, Akın A. Türkiye’deki doğum öncesi bakım hizmetlerinden yararlanma. İçinde: Akın A, editör. Türkiye’de ana sağlığı aile planlaması hizmetleri ve isteyerek düşükler: TNSA 1998 ileri analiz sonuçları. Hacettepe Üniversitesi. TAP Vakfı ve UNFPA. Ankara; 2002. s.182-241.
- 16. Saydam BK, Bozkurt ÖD, Hadımlı AP, Can HÖ, Soğukpınar N. Riskli gebelerde öz bakım gücü’nün sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına etkisinin incelenmesi. Perinatoloji Derg 2007; 15: 131-9.
- 17. Hart MA, Foster SN. Self care agency in two groups of pregnant women. Nurs Sci Q 1998;11:167-71.