Müge K. DAVRAN, Burhan ÖZALP, Naciye TOK, Burak ÖZTORNACI

Türkiye’de Kırsal Gençlik Açısından İstihdam ve Tarımsal İstihdamın Geleceği

Tarım sektörü ve kırsal nüfus Türkiye ekonomisinde gittikçe azalan paylarına rağmen sosyo-ekonomik olarak oldukça önemlidir. Bunun yanı sıra kırsal nüfus için tarım halen önemli bir istihdam alanı olmaya devam etmektedir. Bununla birlikte, özellikle son yıllarda, tarım sektörünün içinde bulunduğu sosyo-ekonomik sorunlar, uygulanan tarım politikaları, AB uyum süreci, iklim vb. faktörlerin olumsuz etkileri, üreticileri tarımdan kopma aşamasına getirmekte; özellikle üçüncü ve genç kuşakta tarımı terk etme eğilimleri oldukça yüksek düzeye ulaşmaktadır. Yine kırsal kesimde tarımın meslek olarak tercih edilmemesine bağlı olarak, gençlerin iş ve eğitim amaçlı köyden göçleri ve sonuçta gençler tarafından tarımın terk edilme eğiliminin artması, hemen her bölgede karşımıza çıkan ve süregelen önemli bir sorundur. Bu durum önümüzdeki yıllarda, zaten hâlihazırda yaşanan ve oldukça yüksek olan genç işsizlik oranlarını artıracak olup; buna bağlı olarak uzun vadede tarımda kendine yeterliliğin azalmasına, tarım topraklarının amaç dışı kullanımına, yerinde kırsal kalkınma hedeflerinden uzaklaşmaya ve sonuçta yine işsizliğe neden olacaktır. Bu döngü ise birbirini karşılıklı olarak etkilemeye devam edecektir.Bu çalışmada ilk olarak Türkiye’de tarımsal istihdam açısından tarım sektörünün ve kırsal gençlerin bu konudaki önemi vurgulanmıştır. Daha sonra kırsal gençlik açısından istihdam rakamları ikincil verilere bağlı olarak incelenmiş; kırsal gençlerin istihdam alanları ve mevcut istihdam politikaları kırsal gençler açısından değerlendirilerek kırsal gençlerde işsizliğin ve tarımın terk edilme nedenleri ortaya konmuştur. Son olarak istihdam ve kırsal gençlik açısından geleceğe dönük senaryolar ve SWOT analizi yapılarak öneriler sunulmuştur.Genç kuşağı kırsalda tutacak doğru istihdam ve sosyal politikaların uygulanması tarımsal istihdam, tarımsal üretim ve özellikle kırsal gençlerin istihdamı ve yerinde kalkınma açısından oldukça önemli olacaktır

Anahtar Kelimeler:

İstihdam, Tarımsal İstihdam, Kırsal Gençlik, Genç İşsizliği, SWOT Analizi

Although decreasing proportion of rural population and agriculture in Turkish economy, it is still important as socio-economic. In addition, it remains an important employment area for the rural population. However, especially in recent years, socio-economic problems in the agricultural sector, applied agricultural policies, EU harmonization process, negative effects of the factors like climate, etc. bringing the producers to the stage of breakage from agriculture and tendency of abandonment of agriculture by the third and young generations is increasing day by day. Due to the increasing interest in education in rural areas and the preference of agriculture as a last choice for profession, the migration of young people to work and education for agriculture and the tendency of abandonment of agriculture by young people are very important problem that we face. This situation will greatly increase the youth unemployment rates that already exist and very high in the coming years. Depend on this situation some problems will occur like decreasing of self-sufficiency in agriculture, destructive use of agricultural land, deviation from local agricultural development goals and again unemployment of rural youth. This cycle will continue to affect each other mutually. This study first emphasized the importance of agriculture sector and rural youth in terms of agricultural employment in Turkey. Then the employment figures in terms of rural youth were examined depending on the secondary data; the employment areas of rural youth and the current employment policies were evaluated in terms of rural youth ant the reasons for the abandonment of agriculture and unemployment of rural youth have been revealed. Last, scenarios and the SWOT Analysis for the future regarding rural youth in terms of employment were given and suggestions were made. The application of the right employment and social policies to keep the young generation in the rural area will be very important in terms of agricultural employment, agricultural production and employment and rural development, especially for rural youth

Keywords:

Employment, Agricultural Employment, Rural Youth, Unemployment of Young, SWOT Analysis,

PDF

___

• Anonim, (2013/a). Antepfıstığı Sektörünün Geliştirlmesi Projesi, http://www.ika.org.tr/upload/yazilar/ TRC112DFD2024-Antepfistigi-Sektorunun-Gelistirilmesi-Projesi-552654.pdf , adresinden edinilm- iştir.
• Anonim, (2013/b). Türkiye Cumhuriyeti Kalkınma Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), An- kara 2013. www.kalkinma.gov.tr adresinden edinilmiştir.
• Anonim, (2013/c). Trakya Kalkınma Ajansı Çiftçi Algısı Analizi, Kantitatif Rapor-Anket Çalışması, www.trakya2023.com/uploads/docs/0909201337QcdT.pdf, adresinden edinilmiştir.
• Anonim, (2017). İstihdam Politikası Nedir?, www.hukukmedeniyeti.org/istihdam-politikası/nedir/ , adresinden edinilmiştir.
• Ay, S., (2012). Türkiye’de İşsizliğin Nedenleri: İstihdam Politikaları Üzerine Bir Değerlendirme, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Yıl:2012, Cilt:19, Sayı:2, Manisa, Sayfa: 321- 341.
• Bakırcı, M., (2007). “Türkiye’de Kırsal Kalkınma: Kavramlar- Politikalar- Uygulamalar”, 1. Baskı, No- bel Yayın Dağıtım, ISBN:978-9944-77-120-7, 416 s.
• Bayhan, V., (2013). Türkiye’de Gençlik: Sorunlar, Değerler ve Değişimler, Dünden Bugüne Türkiye’nin Toplumsal yapısı (Edt. Mehmet Zencirkıran), 4. Baskı, Dora Basım-yayın Ltd.Şti., Bursa, ISBN:978- 605-4798-13-1, Sayfa:369-401.
• Bayraktar, S., İncekara, A., (2013). “Türkiye’nin Genç İşsizlik Profili, Çalışma İlişkileri Dergisi, (Edt: Cam, E.) Cilt 4, Sayı:1, Sayfa:15-38.
• BDDK, (2017). Aylık Bülten, http://ebulten.bddk.org.tr adresinden edinilmiştir.
• Bıçkı, D.,(2011/a). Geleceğin Kentte İnşası: Çanakkale Kırsalında Göç Eğilimleri, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, Yıl: 2011, Cilt:16, Sayı:3, Sayfa:149-169.
• Bıçkı, D.,(2011b). Türkiye Kırsalında Yoksulluk Sorunu: Çanakkale Kocalar Köyü Örneği, Uludağ Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt:XXX, Sayı:1, 2011, Sayfa: 161-180.
• Davran, M.K., Özalp, B., Fırat, H., Yurt, B., Yıldız, F., (2016/a). Gaziantep İli Yavuzeli İlçesine Bağlı Köylerde Antepfıstığı Yetiştiren Tarımsal İşletmelerde Toplumsal ve Tarımsal Değişme, Ç.Ü.Z.F. Tarım Ekonomisi Bölümü Bitirme Tezi Çalışması (Tez Danışmanı: Müge K. Davran).
• Davran, M.K. Özalp, B., Kaya, H.Z., Koçhan, R., (2017). Mardin İli Kızıltepe İlçesi Köylerinde Tarımsal ve Toplumsal Değişme, Ç.Ü.Z.F. Tarım Ekonomisi Bölümü Bitirme Tezi Çalışması, (Tez Danışmanı: Müge K. Davran).
• Davran, M.K. Özalp, B., Kılınç, H., Bayrak, M., Çoşkun, N., (2013/a)., Kırsal Alanda Demografik Göstergelerin ve Sosyo-Ekonomik Yaşam Biçimlerinin Toplumsal Cinsiyet ve Kuşaklar Açısından Değişimi, Ç.Ü.Z.F. Tarım Ekonomisi Bölümü Bitirme Tezi Çalışması, (Tez Danışmanı: Müge K. Davran).
• Davran, M.K., Özalp, B., Bolat, F., Yüzal, B., Abdal, R., (2016/b). Danacılı Köyünde Toplumsal Değişme ve Toplumsal Cinsiyet, Ç.Ü.Z.F. Tarım Ekonomisi Bölümü Bitirme Tezi Çalışması, (Tez Danışmanı: Müge K. Davran).
• Davran, M.K., Özalp, B., Ekmekçi,Z., (2015). Kırsal Kesimde Toplumsal Değişmenin Toplumsal Cin- siyet Açısından İncelenmesi. 1. Uluslararası Kadın Çalışmaları Kongresi (Tam Metin Bildiri/)(Yayın No:1972844)
• Davran, M.K., Bektas, F., (2010). Muhacir Arap Ve Türkmen Köylerinde Yasayan Kadın Nüfusun So- syo-Demografik Göstergeler Açısından Kusaklararası Degisimi. I. Ulusal Nüfusbilim Kongresi (Geniş Özet Bildiri/)(Yayın No:679630)
• Davran M.K., Özalp, B., Işık, S., Gezer, P., Balık, S., (2013/b). Kırsal Kadınların Sosyo-Demografik Göstergelerinin Etnik Köken ve Kuşaklar Açısından Değişimi: Adana İli Kozan İlçesi Bulduklu, Yüksekören ve Pekmezci Köyleri, Ç.Ü.Z.F. Tarım Ekonomisi Bölümü Bitirme Tezi Çalışması, (Tez Danışmanı: Müge K. Davran).
• DPT, (1994). Kırsal Sanayi Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayınları, Yayın No: DPT: 2356, ÖİK:424, Ankara.
• FAOSTAT, (2017). Population, http://www.fao.org/faostat/en/#data, adresinden edinilmiştir.
• Gökçe, B., (1984). Orta Öğretim Gençliğinin Beklenti ve Sorunları, MEB Yayınları, İstanbul.
• GTHB, (2017/a.) Bitkisel Üretim Verileri, http://www.tarim.gov.tr/sgb/Belgeler/SagMenuVeriler/ BUGEM.pdf adresinden edinilmiştir.
• GTHB, (2017/b). Tarımsal Araştırma Verileri, http://www.tarim.gov.tr/Belgeler/SagMenuVeriler/Ta- rimsal_Veriler.pdf adresinden edinilmiştir.
• Işık, O., Pınarcıoğlu, M.M., (2009). Nöbetleşe Yoksulluk Gecekondulaşma ve Kent Yoksulları: Sultan- beyli Örneği (Editör: Tanıl Bora), İletişim Yayınları 736, Araştırma İnceleme Dizisi 114, ISBN-13:978- 975-470-901-8, 7. Baskı, İstanbul, 368 s.
• Jöhr, H., (2012). Where are the Future Farmers to Grow Our Food?, International Food and Agribusi- ness Management Review Volume 15 Special Issue A, pp. 9-11
• Kantar, M., (2000). “Adana İl Merkezinde ve Kırsal Alanında Yaşayarak Tarımsal Faaliyetlerine Devam Eden Ailelerde Toplumsal Yapı ve Toplumsal Cinsiyet”. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Kod No:561, Adana.
• Keleş, İ., (2015). Çumra İlçesi Tarım İşletmelerinin Tarımsal Yapısı ve Mekanizasyon Düzeyinin Belirlenmesi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü YL Tezi, Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği Anabilim Dalı, 60 sayfa, http://acikerisim.selcuk.edu.tr.8080/xmlui/bitstream/han- dle/123456789/4647/409855.pdf?sequence=1 adresinden edinilmiştir.
• Keyder, Ç., Yenal, Z., (2013). Bildiğimiz Tarımın Sonu Küresel İktidar ve Köylülük, İletişimYayınları, 237 sayfa.
• Kılıç, C., (2016). Çalışma Yaşamı (Genç İşsiz Liginde Dünya Tırmanışta Türkiye Daha İyi) www.mil- lyet.com.tr/yazarlar/cem-kilic/genc-issiz-liginde-dunya-tirmanista--turkiye--daha--iyi--2302180/ adresinden edinilmiştir.
• Kongar, E., (2005). 21. Yüzyıl’da Türkiye: 2000’li Yıllarda Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, 36. Basım, Remzi Kitabevi, Büyük Fikir Kitapları Dizisi:101, ISBN:975-14-0624-2, İstanbul, 725 sayfa.
• Marshall, G., (1999). Sosyoloji Sözlüğü (Çev: Osman Akınhay ve Derya Kömürcü), Bilim ve Sanat Yayınları, 917 sayfa, Ankara.
• Oğuz, L., Tuncel, Ş., Tursun, S., Badem,M., İpek, M., Enal, A., (2010). SWOT Analizi Nedir? http:// www.imidb.hacettepe.edu.tr/grupcalisma/Swot_Analizi_Nedir_221210.ppt adresinden edinilmiştir.
• Olhan, E., (2012). Türkiye’de Son 10 Yılda Tarımsal Destekler, http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/ 5f352e642cb16f6_ek.pdf?dergi=139139 adresinden edinilmiştir.
• Oral, N., 2013. Tarımda Özelleştirme Uygulamaları, Türkiye’de Tarımın Ekonomi Politiği 1923-2103, (Editör: Dr. Necdet ORAL), TMMOB Ziraat Mühendisleri Bursa Şubesi & NotaBene Yayınları, Ankara, 488 sayfa.
• Özuğurlu, M. (2011). Küçük Köylülüğe Sermaye Kapanı: Türkiye’de Tarım Çalışmaları ve Köylülük Üzerine Gözlemler, Note Bene Yayınları, 1. Baskı, ISBN:978-605-5513-06-1, Ankara, 207 s.
• Ryder, G., (2015). Gençlerin İstihdamı, ILO Türkiye Ofisi, Haberler-Duyurular, 26 Kasım 2015, www. ilo.org/ankara/news/WCMS_429843/lang--tr/index.htm adresinden edinilmiştir.
• Re-Ga, (2012). On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, www.mevzuat.gov.tr/ MevzuatMetin/1.5.6360.pdf , adresinden edinilmiştir.
• Re-Ga, (2017). Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Genç Çiftçi Projelerinin Desteklenmesi Hak- kında Tebliğ (TEBLİĞ NO: 2017/10), Resmi Gazete, Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü, Sayı: 30024. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/03/20170331-14.htm adresin- den edinilmiştir.
• Terin, M., Ateş, H.Ç., (2010). Çiftçileirn Örgütlenme Düzeyi ve Örgütlerden Beklentileri Üzerine Bir Araştırma: Van İli Örneği, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 47 (3):265-274, ISSN:1018-8851, http://egeweb.ege.edu.tr/zfdergi/edergiziraat/2010_cilt47/s3/07.pdf , adresinden edinilmiştir.
• TMO, (2017). Hububat Raporu 2016, www.tmo.gov.tr adresinden edinilmiştir.
• TÜİK, (2013). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları 2012, TÜİK Haber Bülteni, Sayı: 13425, 28 Ocak 2013, www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=13425 adresinden edinilmiştir.
• TÜİK, (2016). Yaş Grubu ve Cinsiyete Göre İl/İlçe Merkezi ve Belde/köy Nüfusu 2007-2016, www. tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1059 adresinden edinilmiştir.
• TUİK, (2017/a). İstihdam, İşsizlik ve Ücret İstatistikleri, www.tuik.gov.tr adresinden edinilmiştir.
• TUİK, (2017/b). Nüfus ve Demografi İstatistikleri, www.tuik.gov.tr adresinden edinilmiştir.
• TÜİK, (2017/c). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları 2016, TÜİK Haber Bülteni, Sayı: 24638, 31Ocak 2017, www.tuik.gov.tr/HbGetir.HTMLdo?id=24638 adresinden edinilmiştir.
• TÜİK, (2017/d). İstatistiklerle Gençlik 2016, TÜİK Haber Bülteni, Sayı: 24648, 16 Mayıs 2016,. www. tuik.gov.tr/PdfGetir.do?id=24648 adresinden edinilmiştir.
• TÜİK, (2017/c). İstihdam Edilenlerin Yıllara Göre İşteki Durumu 2016, TÜİK İşgücü İstatistikleri 2016, www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist adresinden edinilmiştir.
• USDA, 2012., US Farm and Farmers, Preliminary Report Highlights, 2012 Census of Agriculture, https://www.agcensus.usda.gov/ adresinden edinilmiştir.
• Yıldırım, Ç., Akın, T., 2017. Akıllı Köy, Tarımsal Sorunlara Bilişim Çözümleri, www.tabit.com.tr adresinden edinilmiştir.
• https://sgkhaberajansi.com/etiket/iskur ; https://sgkhaberajansi.com/kirsalda-issiz-genc-kalmaya- cak-h8187.html. Erişim tarihi: 17.10.2017.
• http://www.gidahatti.com , Gıda Hattı- Ana Sayfa-Haber- Kırsal Nüfus Eriyor, http://www.gidahatti. com/kırsal-nufus-eriyor-85964/ adresinden edinilmiştir. Erişim Tarihi: 25.09.2017.
• www.un.org , Definition of Youth, www.un.org/esa/sosdev/documents/youth/fact-sheets/ youth-definition.pdf adresinden edinilmiştir. Erişim Tarihi: 19.09.2017.
• www.resmigazete.gov.tr , Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Genç Çiftçi Projelerinin Desteklen- mesi Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2017/10, Birinci Bölüm, Tanımlar, Madde 4-1ç, 31 Mart 2017, Sayı: 30024), www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/03/20170331-14.htm adresinden edinilmiştir. Erişim tarihi: 19.09.2017.

ISSN: 2147-8473
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2012
Yayıncı: T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı Eğitim, Kültür ve Araştırma genel Müdürlüğü