Tokat İli Merkez İlçede Domates Yetiştiren İşletmelerin Risk Davranışına Göre Sosyo-Ekonomik Analizi

Çalışmada Tokat ili Merkez ilçede domates yetiştiriciliği yapan tarım işletmelerinin risk tutumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın verileri Neyman yöntemi ile belirlenen 77 adet üreticiden anket yoluyla sağlanmıştır. İncelenen işletmelerin riske karşı tutumları referans kumarı ve tercih eğrisi yardımı ile belirlenmiştir ve neticede işletmelerin 25 tanesi riski seven, 52 tanesi de riski sevmeyen grubunda yer almışlardır. İncelenen işletmelerin sahip oldukları sermaye yapısı ve yıllık faaliyet sonuçları bakımından aralarında belirgin farklılıkların olmadığı tespit edilmiştir. Riski seven işletmelerin sahip olduğu işletme arazisi büyüklüğü 40,10 dekar iken, riski sevmeyen işletmelerin arazi büyüklüğü 34,32 dekardır. İşletme arazilerinin yaklaşık %70’i tarla arazisi karakterindedir. Domates yetiştirilen alanlar toplam işletme arazisinin yaklaşık %5’ini oluşturmaktadır. İşletme arazisi dekarına en yüksek brüt kar, her iki davranış grubunda da domates’e aittir. Brüt hâsılayı oluşturan unsurlar içerisinde de en yüksek pay domatese aittir. İşletme masrafları içerisinde en yüksek pay ise işçilik ücretlerine aittir. Her iki davranış grubunda yer alan işletmelerde de yaklaşık 6 000 YTL tarımsal gelir elde edilmekte olup, kişi başına düşen toplam aile geliri risk seven işletmelerde 1280 YTL, risk sevmeyen işletmelerde 1600 YTL’dir.

Socio-economic Analysis of Tomatoes Farms According to Risk Attitude in the Central District of Tokat Province

The aim of this study is to determine risk behaviour of farms producing in central districts of Tokat province. Data were obtained from 77 farms that were determined using Neyman Method via questionnaire. Behaviour of investigated farms to risk was determined by means of reference game and preference curve, and it was determined that 25 farms were risk taker and 52 were risk averse. It was determined that there were no statistically significant differences between capital structure of the farms and their annual activity results. Average farm land size is 40 da for farms that are risk lovers and 34 da for those that are risk averse. Nearly 70% of the land has field land characteristics. Tomatoes areas constitute 5% of the total farm land. Tomatoes have the highest gross profit per land in both behaviour groups. Tomatoes also have the highest proportion within gross income. Labour cost constitutes the highest ratio within farm costs. Farms in both behaviour groups have about YTL 6000 agricultural income. Total family incomes per capita are YTL 1280 for risk takers and YTL 1600 for not risk averse.