Konya İli Selçuklu İlçesinde Tüketicilerin Gıda Ürünleri Satın Almada Ambalajın Etkisi
Çalışmanın amacı, tüketicilerin gıda ürünleri satın alma davranışları üzerinde, ambalajın öneminibelirlemektir. Araştırmada kullanılan veriler anket tekniği kullanılarak gönüllülük esasına göre yapılmıştır.Çalışmanın örnek hacmi Konya iline bağlı Selçuklu ilçesinde yaşayan hane halklarının olasılık örneklemesiyöntemine göre 100 olarak belirlenmiştir. Tüketicilerin gıda ürünlerini satın alma eğilimlerinde ambalajınetkisini belirlemek üzere hazırlanan verilerin güvenirliliği Cronbach’s Alpha testi ile belirlenmiştir. ÇalışmadaKaiser-Meyer-Olkin (KMO) test değeri 0,776 olarak tespit edilmiştir. Ölçeği geliştirebilmek için, çok sayıdakideğişkeni az sayıda, anlamlı ve birbirinden bağımsız faktörler haline getiren faktör analizi metodu kullanılmıştır.Yapılan analizler sonucunda tüketicilerin gıda ürünleri satın almada ambalajın özelliklerine yönelik beş faktörbelirlenmiştir. Çalışmadan elde edilen veriler ışığında tüketicilerin herhangi bir ürünü satın alma kararınıetkileyen faktörlerin; ambalajın kullanımı, ambalajın sağlıklı olması, ambalajın görünümü ve ambalajın geridönüşüm özelliği gibi faktörler olduğu sonucuna varılmıştır. Tüketicilerin satın almada ambalaj özellikleri faktöranalizi ile belirlenmiş ve diğer faktörlerle (gelir, yaş, eğitim) birlikte tüketicilerin gıda ürünleri satın almadaambalajın etkisi regresyon analizi ile incelenmiştir. Yapılan regresyon analizi sonuçlarına göre gelir ve eğitimdurumu daha yüksek olan tüketicilerde ambalajın etkisinin daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Ambalajın sağlıklıolmasının, tüketici gözünde ambalaj imajının ve ambalajın kullanım kolaylığının olumlu olduğunu düşünentüketicilerde diğer tüketicilere göre gıda ürünleri satın almada ambalajın daha etkili olduğu görülmüştür. Tüketicilerin satın alma kararlarını etkileyen gıda ürünleri ambalajları arasında en önemli özelliğin üretim ve sonkullanma bilgilerinin kolay görülebilir konumda olmasıdır.
The Effect of Packaging on Consumers’ Purchase of Food Products in SelcukluDistrict of Konya
The aim of the study is to determine the importance of packaging on consumer buying behavior. The data used in the study were conducted on a voluntary basis using the survey technique. The sample size of the study is 100 according to the probability sampling method of households located in the Selcuklu district of Konya province, Turkey. The reliability of the data prepared to determine the effect of packaging on consumer tendency to buy food products was determined by Cronbach's Alpha test. In the study, the KaiserMeyer-Olkin (KMO) test value was found to be 0.776. In order to develop the scale, the factor analysis method was used which renders a large number of variables as statistically significant and independent factors. As a result of the analyses performed, five factors were identified towards the effect of packaging features on consumers' purchase of the food products. In the light of the data obtained from the study, it was concluded that the factors affecting the consumers' decision to buy any product were factors such as packaging's usage, appearance, healthiness, and its recyclability. The decisiveness of packaging attributes in consumer's purchase decision was determined by factor analysis and the effect of packaging on consumer's purchase of food products was examined by regression analysis along with other factors (income, age, education). According to the results of the regression analysis, it was determined that the effect of the packaging was higher on the consumers with higher income and education. It is seen that for consumers who think that the image of packaging and its ease of use are positive in the eyes of the consumers, the packaging is more effective in their purchase of food products compared to other consumers. The most important feature among the packaging of food products affecting consumer purchasing decisions is that the production and expiry information is in an easily visible position
___
- Abay, C., Türkekul, B., Ören, N., Gürel, B. ve Özalp, B., 2017, Türkiye’de üreticilerin tarımsal desteklerden faydalanma durumu üzerine inceleme, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 03 (01), 130- 136.
- Alagöz, S. B. ve Ekici, N., 2009, Ambalaja ilişkin tutum ve davranışlar: Karaman ili araştırması, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11 (17), 84-94.
- Arıkan, A., 2010, Gıda ambalaj malzemeleri, Ambalaj Bülteni, http://www.ambalaj.org.tr/files/Ambalajbulteniicerik /dosya/temmuz-agustos-2010-dosya.pdf:
- Bahşi, N. ve Budak, D. B., 2014, Tüketicilerin gıda ürünlerini satınalma davranışı üzerine pazarlama iletişimi araçlarının etkisi, Türk Tarım ve Doğa Bilimleri, 6 (6), 1349-1356.
- Büyüköztürk, Ş., 2002, Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı, Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 32 (32), 470-483.
- Dilber, F., Dilber, A. ve Karakaya, M., 2012, Gıdalarda ambalajın önemi ve tüketicilerin satın alma davranışlarına etkisi (Karaman ili örneği), Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 3, 159-190.
- Gençdal, F., Terin, M. ve Yildirim, I., 2015, Süt sığırcılığı işletmelerinde suni tohumlama yaptirma durumuna etki eden faktörlerin belirlenmesi üzerine bir araştırma: Van ili Gevas ilçesi örnegi, Anadolu Tarim Bilimleri Dergisi, 30 (3), 254-259.
- Greene, W. H., 2003, Econometric analysis, Pearson Education India, 1026 sy, New Jersey, USA.
- Gujarati, D. N., 2009, Basic econometrics, Tata McGrawHill Education, 886 sy, India.
- Hasdemir, M., 2011, Kiraz yetiştiriciliğinde iyi tarım uygulamalarının benimsenmesini etkileyen faktörlerin analizi, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, Ankara.
- Kalaycı, Ş., 2018, SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, 426 sy, Ankara.
- Kartal, M., 1998, Bilimsel araştırmalarda hipotez testleri parametrik ve nonparametrik teknikler, Şafak Yayın Dağıtım., 248 sy, Erzurum.
- Mühlbacher, A. ve Juhnke, C., 2013, Patientcenteredness in Integrated healthcare delivery systems-Needs, expectations and priorities for organized healthcare systems, International Journal of Integrated Care, 13 (4), 1-14.
- Oguz, C. ve Karakayaci, Z., 2017, Tarım ekonomisinde araştırma ve örnekleme metodolojisi, Atlas Akademi, 185 sy, Konya.
- Oğuz, C. ve Kan, A., 2009, Konya ili Seydişehir ilçesi yaylacık köyünde bahçe tarımında kadınların rolü ve etkinliğinin ölçülmesi, Selçuk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü. Proje (08401120), 80 sy.
- Oluç, M., 1957, Pazarlama prensipleri ve Türkiye'de tatbikatı, Sermet Matbaasi, Semsi Arkadas, 457 sy, İstanbul.
- Özdamar, K., 1999, Paket programlar ile istatistiksel veri analizi, Kaan Kitabevi, 257 sy, Eskişehir.
- Özer, O. O. ve Özden, A., 2016, Damızlık sığır yetiştiricileri birliği’nin tarımsal yayım ve eğitim faaliyet çalışmalarının analizi: Aydın ili örneği, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 13 (03), 29-36.
- Tavsancil, E., 2002, Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi, Nobel Yayıncılık, 230 sy, Ankara.
- Teke, B., 2014, Gıda ürünleri ambalajının tüketicilerin satın alma davranışları üzerine etkisi (Ankara ili Mamak ilçesi örneği),Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, Tokat.
- Ünlüer, M. ve Güneş, E., 2013, Tarımsal kredilerin geri ödenmesinde etkili faktörlerin analizi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 30 (2), 86-93.