İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Silajlık Sorgum (Sorghum Bicolor (L).Moench) Çeşitlerinde Farklı Sıra Aralıklarının Verim ve Kalite Üzerine Etkisi

Bu araştırma, 2011 ve 2012 yıllarında iki yıl süreyle GOÜ. Ziraat Fakültesi Taşlıçiftlik Yerleşkesi deneme tarlalarında Tokat-Kazova ekolojik koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilebilecek silajlık sorgum çeşitlerinin farklı sıra aralıklarının bazı morfolojik ve tarımsal özellikler üzerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Deneme, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Denemede çeşitler ana parselleri, sıra aralıkları (15, 25, 35, 45 ve 55 cm) ise alt parselleri oluşturmuştur. Araştırmada, özel tohumculuk firmalarından sağlanan beş sorgum çeşidinden Tokat koşullarında denenerek ümitvar oldukları saptanan üç sorgum çeşidi (Digestivo, Fito-26250, Rox) deneme materyali olarak kullanılmıştır. Denemede, çeşitler 5 m uzunluğundaki parsellere 15, 25, 35, 45 ve 55 cm sıra aralıklarında; 5 sıra halinde ve 1.5 kg da-1 ekim normu kullanılarak ekilmiştir. Araştırmadan elde edilen iki yıllık ortalama sonuçlara göre; bitki boyları 183.9-224.2 cm, yaş ot verimleri 2128.2-4764.3 kg da-1, kuru madde verimleri 935.0-1924.0 kg da-1, sindirilebilir kuru madde verimleri 611.6-1121.2 kg da-1, ham protein oranları % 9.45-10.99, ADF oranları % 39.14-40.92 ve NDF oranları ise % 61.23-63.00 arasında değişmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sorgum, ot verimi, ham protein oranı, SKMV, ADF, NDF.

Effect of different row spacings on the yield and quality of silage sorghum (Sorghum Bicolor (L).Moench) cultivars to be second crop grown

This research was conducted to determine effect of row spacings on some morphological and agronomic traits of some promising cultivars sorghum as second crops under Tokat-Kazova ecological conditions in 2011 and 2012 years. The research was designed according to a split plots in randomized block design with three replicates. Cultivars were arranged in main plots, and row spacings were arranged in sub plots. Three sorghum cultivars were obtained from special seed company. In this research, sorghum cultivars will be hand-planted in a plot that is 5 m long containing 5 rows and 15, 25, 35, 45, 55 cm between the rows. According to average two years, plant heights ranged from 183.9 to 224.2 cm, green forage yields ranged from 2128.2 to 4764.3 kg da-1, dry matter yields varied from 935.0 to 1924.0 kg da-1, digestible dry matter yields ranged from 611.6 to 1121.2 kg da-1, crude protein contents in dry matter from 9.45 to 10.99 %, ADF contents in dry matter from 39.14 to 40.92 %, NDF contents in dry matter from 61.23 to 63.00 %.

Keywords:

Sorghum, yield, crude protein content, DDMY, ADF, NDF,

___

Aydeniz A ve Brohi A (1993). Gübreler ve gübreleme. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No:1, Tokat.
Büyükburç U, Karadağ, Y ve Yıldırım M (1997). Silage production possibility of Sorghum vulgare, S. sudanense and their hybrids on the second crop condition of Tokat- Turkey. XVIII. International Grassland Congress, June 8-19, Vol. 2, Session. 19, 9-10, Canada.
Cacares O and Santana H (1987). Nutrutive value and nutrient yield of six forage grass esvalor nutritivoyren dimiento de. Estacion Exp. Pastosy Forrajes IndıoHatuey, 10 (1): Matazas, Cuba. 76-82.
Çeçen S, Öten M ve Erdurmuş C (2005). Batı Akdeniz sahil kuşağında sorgum (SorghumBicolor L.), sudanotu (Sorghum sudanense Staph.) ve mısırın (ZeaMays L.) ikinci ürün olarak değerlendirilmesi, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18 (3), 3373
Çiğdem İ ve Uzun F (2006). Samsun ili taban alanlarında ikinci ürün olarak yetiştirilebilecek bazı silajlık sorgum ve mısır çeşitleri üzerine bir araştırma. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 21 (1), 14-19.
Düzgüneş O, Kesici T, Kavuncu, O ve Gürbüz F (1987). Araştırma ve Deneme Metotları. Ankara Üniv. Zir. Fak. Yayınları, 295, Ankara.
Geren H ve Kavut TY (2009). İkinci ürün koşullarında yetiştirilen bazı sorgum (Sorghum sp.) türlerinin mısır (Zea mays L.) ile verim ve silaj kalitesi yönünden karşılaştırılması üzerine bir araştırma. E.Ü. Ziraat Fak.Derg.,2009, 46(1): 9-16.
Gül İ ve Baytekin H (1999). Diyarbakır sulu koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilen silaj sorgum çeşitlerinde farklı bitki sıklıklarının verim ve bazı tarımsal karakterlere etkisi üzerinde bir araştırma. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kong., Cilt:3, 166-171, Çayır-Mera Yem Bitkileri ve Yemeklik Tane Baklagiller, Adana. İptas S (1993). Tokat yöresinde sorgum ve sorgum x sudanotu melezi çesitlerinde yararlanma imkânları. Tarla Bitkileri Çayır-Mer’a ve Yem bitkileri Kongresi. 2122 Eylül 1993, İzmir. 341-351.
İptaş S ve Yılmaz M (1995). Silajlık sorgum ve sorgum x sudanotu melezlerinde farklı sıra aralıklarının bazı morfolojik ve tarımsal özelliklere etkisi üzerine bir araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 12 (1), Tokat, 203-211.
Malik MFA, Hussain M and Awan SI (2007). Yield response of fodder sorghum (Sorghum bicolor) to seed rate and row spacing under rain-fed conditions. Journal of Agriculture and Social Sciences. 3 (3), 95- 97.
Özaslan Parlak A ve Sevimay CS (2007). Arpa ve buğday hasadından sonra bazı yem bitkilerinin ikinci ürün olarak yetiştirilme imkanları. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 13 (2) 101
Sevimay CS, Hakyemez HB ve İpek A (2001). Ankara sulu koşullarında yetiştirilen silaj sorgum çeşitlerinde farklı azotlu gübre dozlarının verim ve bazı tarımsal karekterlere etkisi. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, Tekirdağ, 61-66.
Siefers MK, Turner JE, Huck GL, Young MA, Anderson SA, Pope RV and Bolsen KK (1997). Cattlemen’s Day 19
Torrecillas M, Cantamutto MA and Bertoia LM (2011). Head and stover contibutin to digestible dry matter yield on grain and dual-purpose sorghum crop. Australian Journal of Crop Science, 5 (2), 116-122.
Uygur E (2012). Tokat ekolojik koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilebilecek bazı silajlık sorgum (Sorghum vulgare L.) çeşitlerinin adaptasyon yeteneklerinin belirlenmesi. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı.
Van Soest PJ, Robertson JB and Lewis BA (1991). Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber, and nonstarch polysaccharides in relation to animal nutrition. J.Dairy Sci. 74: 3583-3597.
Yılmaz İ ve Akdeniz H (2000). Van koşullarında bazı silaj sorgum çeşitlerinde farklı ekim sıklıklarının verim üzerine olan etkileri. International Animal Nutrition Congress Bildiriler Kitabı, Isparta, 490- 495.

Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi-Cover

ISSN: 1300-2910
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 1985
Yayıncı: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi Yayın Ofisi