Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirilebilecek Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerin Belirlenmesi

Bu çalışma ülkemizde tescil edilmiş bazı nohut çeşitlerinin kışa dayanıklılık, verim ve verim öğelerini belirlemek amacıyla 2011-2012 ve 2012-2013 yetiştirme sezonunda, Mardin Kızıltepe koşullarında tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak 10 tescilli nohut çeşidi (İzmir-92, Menemen-92, Işık-05, Yaşa-05, Canitez-87, Diyar-95, ILC-482, Gökçe ve Er-99) ile yürütülmüştür. Araştırmada, bitki boyu (cm), ilk bakla yüksekliği (cm), bitkide dal sayısı (adet), bitkide bakla sayısı (adet), baklada tane sayısı (adet), 100 tane ağırlığı (g), hasat indeksi (%), tane verimi (kg/da) ve ham protein oranı (%) gibi özellikler incelenmiştir. İki yıllık deneme sonunda birleştirilmiş veriler değerlendirildiğinde en yüksek ortalama tane verimi 277.4 kg/da’la Er-99 çeşidinde elde edilirken, en düşük ortalama değer ise 141.7 kg/da ile Işık-05 çeşidinde elde edilmiştir. En yüksek ortalama protein oranı Canitez-87 çeşidinde (% 27.1), en düşük ortalama değer ise Diyar-95 çeşidinde (% 19.9) çeşidinde elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Adaptasyon, nohut (Cicer arietinum L), kışlık ekim, tane verimi

Determining of winter chickpea (Cicer arietinum L.) cultivars in Mardin Kızıltepe ecological conditions

The objektive of the study was to evaluate winter hardiness, yield and yield components of some released Turkish chickpea cultivals in Mardin Kızıltepe conditions. Experiments were arranged in randomized complete block design with three replications. Ten released chickpea cultivals (İzmir-92, Menemen-92, Işık-05, Yaşa-05, Canitez-87, Diyar-95, ILC-482, Gökçe ve Er-99) were usud in the experiment. In the study plant height, first pod height, number of branches, number of pods per plant, seed number per pod, 100 seed weight, harvest index, grain yield per unit area and the crude protein content were determined. At the end of the experiments taking into account the pooled data,, the highest average grain yield was found in the cultivar Er-99 (277.4 kg/da) and the lowest average grain yield was found in Işık-05 chickpea cultivar (141.7 kg/da). The highest average protein content was found in the cultivar Canitez-87 (27.1 %) and the lowest average protein content was found in Diyar-95 chickpea cultivar (19.9 %).

Keywords:

Adaptation, chickpea (Cicer arietinum L), winter sowing, seed yield,

___

Ağsakallı A, Yıldız S, Kılıç E ve Babagil EG (2001). Nohut ıslah çalışmalarında çeşit adayı hatların verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Türkiye IV. Tarla Bitkileri Kongresi, 17–21 Eylül 2001, Cilt II. Tahıllar ve Yemeklik Tane Baklagiller, s. 345-351, Tekirdag.
Akçin A (1988). Yemeklik Dane Baklagiller. S. Ü. Ziraat Fak. Yay. No: 8, s. 377, Konya.
Akdağ C, Ütebay H ve Düzdemir O (1995), Ekim zamanı, azot ve fosfor dozlarının nohut (Cicer arietinum L.)’ta verim ve diğer bazı özelliklere etkileri üzerine bir araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 12, 110121
Akman B (1993). Bursa Ekolojik Koşullarına Uyan Nohut (Cicer arietinum L.) Hatlarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma Uludağ Üniv. Fen Bilimleri Ens., Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa.
Akhtar LH Abdullah, Sıddıqı SZ, Hussain M ve Arshad M (2003). Evaluation of Exotic Material of Chickpea (Cicer arietinum L.) under Bahawalpur Agroclimatic Condition. Asian Journal of Plant Sciences 2 (4): 406-408.
Altınbaş M ve Sepetoğlu H (2001). Yeni geliştirilen nohut hatlarının Bornova koşullarında verim ve bazı tarımsal özellikleri üzerinde araştırmalar. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 38 (2-3):39-46. Altınbaş M, Tanyolaç B ve Sepetoğlu H (1998). Kışlık nohutta verim performansı ve tane iriliği ile ilişkisi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 35 (1-23): 73-80.
Anlarsal AE, Yücel C ve Özveren D (1999). Çukurova koşullarında bazı nohut (Cicer arietinum L.) hatlarının verim ve verimle ilgili özelliklerinin saptanması üzerine bir araştırma. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 1999. Cilt III, Çayır Mera Yem Bitkileri ve Yemeklik Tane Baklagiller, 15-18 Kasım, s. 342-347. Auckland LJG ve Maesen VD (1980). Hybridization of Crop Plants Chickpeap:249-259.
Azkan N, Kaçar O, Doğangüzel E, Sincik M ve Çöplü N (1999). Bursa ekolojik koşullarında farklı ekim zamanlarının nohut hat ve çeşitlerinde verim ve verim öğeleri üzerine etkisi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 1999. Cilt III, Çayır Mera Yem Bitkileri ve Yemeklik Tane Baklagiller, 15-18 Kasım, s. 318-323.
Çiftçi V ve Türk Z (1998). Güneydoğu Anadolu koşullarında ekim zamanlarının nohutta (Cicer arietinum L.) verim ve verim öğelerine etkisi üzerine bir araştırma. Doğu Anadolu Tarım Kongresi 14-18 Eylül 1998 Erzurum, sayfa: 48348
Deore BP, Bharud RW ve Kharde VM (1989). Physiological Basis for Yield Differences in Chickpea Under Different Seeding Periods. Annual of Plant Physiology 1989, 3

Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi-Cover

ISSN: 1300-2910
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 1985
Yayıncı: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi Yayın Ofisi