TOKAT- AMASYA KARAYOLU ÇEVRESİNDE DOĞAL OLARAK YETİŞEN KUŞBURNUNDA (Rosa sp) MESAFEYE BAĞLI OLARAK KİRLİLİĞİN BELİRLENMESİ
Bu çalışma, Amasya-Tokat karayolunun 15-21’nci km’leri arasında doğal olarak yetişen ve egzoz emisyonuna maruz kalan kuşburnu bitkilerinde ağır metal birikimini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada; karayoluna 0, 25, 50, 100, 200, 500, 1000 m mesafelerde yetişen kuşburnu bitkilerinin yaprak, meyve ve bitki taç izdüşümündeki toprak örnekleri alınmıştır. Toplanan örnekler yaş yakma yöntemine göre ekstrakte edilerek; kadmiyum, kobalt, krom, bakır, demir, mangan, nikel, kurşun ve çinko ağır metalleri ICP (Perkinelmer Inc. Optima 2100 DV) cihazında okunmuştur. Çalışma sonucunda kuşburnunun mesafe ile ilişkili olarak ortam kirlenmesinden etkilenmediği sonucuna varılmıştır.
___
- Alloway B (1990). Heavy metals in soils. Blackie and Sou Ltd., Glasgow and London.
- Anonim (2011). Karayolları Genel Müdürlüğü/Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı. http://w.w.w.kgm.gov.tr./Siteollection[mages/KGMmages/Trafik/HacimHaritası/trafikharita2010pdf. (05.05.2011).
- Başar H, Okur N ve Aydınalp C (2001). Bursa Ovası’nda Nilüfer çayı ile sulanan şeftali bahçelerinin ağır metal kirliliğinin araştırılması. TÜBİTAK-TOGTAG, Proje No: Tarp-2397s.
- Başgel S and Erdemoğlu SB (2006). Determination of mineral and trace elements in some medicinal herbs and their infusions consumed in Turkey. Science of the Total Environment 359, 82-89.
- Bergmann N (1993). Ernährungsstörungen bei Kulturpflanzen, Dritte Erweiterte Auflage, Gustav Fisher Verleag Jena, Stutgart.
- Canözer Ö, Fırıncı H, Çakır M, Özilbey N, Püskülcü G, Kılınç N. Kılınç, Dikmelik Ü ve Aksalman A (1984). Ege Bölgesi önemli kiraz çeşitlerinin bitki besin element durumları ve toprak bitki ilişkileri. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Zeytincilik Araştırma Enstitüsü, Bornova, İzmir 74s.
- Deveciler H (2005). Uludağ Üniversitesi tarımsal uygulama ve araştırma merkezi tarım topraklarının ağır metal içeriklerinin incelenmesi. U.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa.
- El-Bassam N and Tietjen C (1977). Municipal sludge as organic fertilizer with special reference to the heavy metals constituents in soil. Organic Matter Studies, Vol 2 IAEE, Vienna, 253 p.
- Elmacı ÖL (1995). Güney Marmara Bölgesi sanayi domates alanlarındaki toprak, sulama suyu ve domates (Lycopersicum esculentum) meyvelerinde ağır metal içeriklerinin belirlenmesi. E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
- Ercişli S (2007). Chemical composition of fruits in some rose (Rosa spp.) species. Food Chemistry, 104, 1379-1384.
- Goncharuk EJ and Sidorenka GJ (1986). Hygienic regulation for chemical substance in soils. Medicina, Moscow, 320 p.
- Hakerlerler H, Anaç D, Okur B ve Saatçi N (1994). Gümüldür ve Balçova’daki satsuma mandarin bahçelerinde ağır metal kirliliğinin araştırılması. E.Ü. Araştırma Fonu Proje No: 92-ZRF-47, Bornova-İzmir.
- Haktanır K, Sözüdoğru S, Karaca A, Arcak S, Çimen F, Topçuoğlu B, Türkmen C ve Yıldız H (2010). Muğla-Yatağan termik santrali emisyonlarının etkisinde kalan tarım ve orman topraklarının kirlilik veri tabanının oluşturulması ve emisyonların vejetasyona etkilerinin araştırılması. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi. Cilt: 2, Sayı: 1, ISSN: 1309-1107, Ankara.
- Kabata-Pendias A and Pendias H (1979). Current problems in chemical degredation of soils, paper presented at the conf. on soil and plant analyses in environment protection. Falenty/Warsaw.
- Kabata-Pendias A and Pendias H (1992). Trace elements in soil and plants and edition CRS PRESS, London.
- Kaçar B ve İnal A (2008). Bitki Analizleri. Nobel Yayınları No: 1241, Ankara.
- Katkat AV, Özgümüs A ve Basar H (1994). Bursa yöresindeki şeftali ağaçlarının demir, çinko, bakır ve mangan ile beslenme durumları. Turkish J. of Agricultural and Forestry, 18: 447-457.
- Kitagishi K and Yamane I (1974). Heavy metal pollution in soils of Japan. Japon Science Society Press. Tokyo, 302 p.
- Kızılkaya R, Karaca A ve Arcak S (1998). Samsun yöresi topraklarında Zn/Cd oranı ve bu oran ile iz element ve ağır metaller (Fe, Cu, Mn, Pb, Ni) arasındaki ilişkiler. I. Ulusal Çinko Kongresi Bildiriler Kitabı, p 501–509.
- Kloke A (1979). Content of arsenic, cadmium, chromium, fluorine, lead, mercuryn and nickel in plants grown on contamined soil, paper presented at United Nations-ECE Symp. on Effect of Air-Borne, Pollution on Vegetation, Warsaw, August 20, 192 p.
- Kloke A (1982). Erläuterungen zur klärsch lamm verordnung and wirtsch. Forsch.. Soderhs. 39: 302-308.
- Levent A, Alp Ş, Ekin S and Karagöz S (2009). Trace heavy metal contents and mineral of Rosa canina fruıts from Van region. Eastern Anatolıa, Turkey. Reviews in Analytical Chemistry. DOI: 10.1515/REVAC.2010.29.1.13
- Lindsay WL and Norvell WA (1978). Development of a DTPA soil test for zinc, İran, manganase and copper. Soil Sci. Soc. Amer. Proc., 42: 421-428.
- Linzon SN (1978). Phytotoxicology excessive levels for contaminants in soil and vegetation. Report of Ministry of the Environment, Ontorio, Canada.
- Mengel K and Kirkby E (1987). A principles of plant nutrition, publ. ınt. potash ınst. Bearn, Switzerland.
- Munzuroglu Ö ve Gül Ö (2000). Ağır metallerin elma (Malus sylvestris miller cv. golden)’ da polen çimlenmesi ve polen tüpü gelişimi üzerine etkileri. Türk J.Biol 24 p: 677–684.
- Özcan MM, Ünver A, Uçar T and Arslan D (2008). Mineral content of some herbs and herbal teas by infusion and decoction. Food Chemistry, 106, 1120-1127.
- Özgümüş A (1988). Bursa yöresindeki şeftali ağaçlarında görülen klorozun toprak ve bitki analizi ile incelemesi. U.Ü. Yayınları No: 7–016–0176.
- Saatçi F, Hakerlerler H, Tuncay H ve Okur B (1988). İzmir ili civarındaki bazı önemli endüstri kuruluşlarından tarım arazileri ve sulama sularında oluşturdukları çevre kirliliği sorunu üzerinde bir araştırma. E.Ü. Araştırma Fonu Proje No: 127, Bornova-İzmir.
- Şekeroğlu N, Özkutlu F, Kara SM and Özgüven M (2008). Determination of cadmium and selected micronutrients in commonly used and traded medicinal plants in Turkey. J Sci Food Agric., 88, 86-90.
- Schachtschabel P and Blume HP, Hartge KH and Schwertmann U (1984) Lehrbuch der Bodenkunde, F. Enke Verlag, Stuttgart, 441 p.
- Schefferf F and Schachtschabpe P (1989). Lehrbuch der Bodenkunde. Ferdinand Enke-Verlag, Stuttgart,422 p.
- Szentmihalyi K, Vinkler P, Lakatos B and Illes VM (2002). Rose hip (Rosa canina L.) oil obtained from waste hip seeds by different extraction methods. Bioresource Technology, 82, 195–201.