İnsani Gelişme Endeksinin Türkiye Açısından İncelenmesi

Bir ülkede milli gelir artışının yüksek oluşu o ülkenin gelişmiş bir ülke olarak adlandırılabilmesi için yeterli değildir. Ekonomik açıdan kalkınmış birçok ülkede sosyal sorunların çözülemediğinin görülmesi; ekonomik büyüme ve insani gelişme arasındaki ilişkinin daha iyi kurulması gereğini ortaya çıkarmıştır. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından yayımlanan İnsani Gelişme Endeksi (İGE) insani gelişmeyi, gelirin yanı sıra eğitim ve sağlığa ilişkin göstergeleri de dikkate alarak ölçmeyi hedefleyen bir endekstir. Bu çalışmada, Türkiye’nin İGE değerleri ve İGE sıralamalarındaki yeri, diğer ülkelerin performansları çerçevesinde incelenmesi amaçlanmaktadır. İnsani Gelişme Endeksine göre; Türkiye’nin bölgeleri arasındaki farklılıkları ortaya konulmuştur. Türkiye’nin İnsani Gelişme Raporları incelendiğinde, bu konuda ilerleme kaydedildiği ancak bu ilerlemenin sürekli ve yeterli olmadığı görülmektedir. Kişi başına düşen ortalama gelir, ortalama yaşam ve eğitim değişkenlerinden yararlanılarak elde edilen sonuçlara göre; Türkiye’de bölgeler arasında önemli farklılıkların olduğu belirlenmiştir. Bölgeler arasındaki farklılığı ortadan kaldırmak ve Türkiye’nin İnsani Gelişme Raporlarında daha üst seviyelere ulaşmasını sağlamak için; hedefler ve stratejiler belirlenmeli, politikalar geliştirilmelidir.

Investigation of Human Development Index for Turkey