Bu çalışmada, doğrusal ve kendinden ayarlamalı kontrol sistemlerinde kullanılan ARMAX modelin uygulması soğutma ceketli kesikli bir tank da yapılmıştır. Tank sıcaklığı ile giriş ısısı arasındaki ilişkiyi veren polinom tipi ARMAX model kullanılmıştır. Çalışmada ARMAX model parametreleri üç ayrı regresyon yöntemiyle bulunmuştur. Bu nedenle prosesin dinamik özelliğini ifade etmek amacıyla P.R.B.S. sinyalleri itici güç olarak prosese verilmiştir. Sistemden girdi ve çıktı verileri alınarak Kalman, Bierman ve Levenberg Marquardt regresyon yöntemleri ARMAX model parametrelerini tahmin etmekte kullanılmıştır. Daha sonra karıştırma kabının ayarlanabilen değişkeni olan ısıtıcıya birim basamak etki verilip, tank sıcaklığının zamanla değişimi için deneysel, teorik ve ARMAX model sonuçları karşılaştırılmıştır.

This paper describes the application of ARMAX (AutoRegressive Moving Average with external input) model used in linear self-tuning control system to well mixed jacketed tank. ARMAX polynomial model related with tank temperature and heat input was used. Model parameters were determined by using three different regression methods. A Pseudo Random Binary Sequence (P.R.B.S) signal was utilized as a forcing function in order to determine the dynamics of the process. The Bierman, Kalman and Levenberg Marquardt algorithms were used to estimate the relevant parameters of ARMAX model. The time response of the tank temperature obtained from computer simulation, identified model and experimental data to a unit step change in manipulated variable were compared.