Öğretmen Adaylarının Kültür Kavramına İlişkin Metaforları

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının kültür kavramına ilişkin metaforlarını tespit etmektir. Kültür, insanın yaşamı anlamlandırışını belirlemekte ve eylemlerini yönlendirmektedir. Kültür kavramına ilişkin görüşlerin belirlenmesiyle kültüre nasıl bir anlam yüklendiği açıklık kazanacaktır. Öğretmenlerin, geleceği teşkil edecek önemli kültür aktarıcılarından biri olması sebebiyle, geleceğin öğretmenlerinin kültüre yönelik bakış açılarını ortaya koymak önem taşımaktadır. Bu doğrultuda, öğretmen adaylarının kültür kavramına ilişkin metaforlarının neler olduğu, bu metaforların hangi kategoriler altında toplandığı ve bu kategorilerin anabilim dallarına göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden temel nitel araştırmaya göre düzenlenen araştırmanın çalışma grubu, 2016-2017 eğitim öğretim yılında Ankara ilindeki bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinin coğrafya, felsefe grubu, sosyal bilgiler ve tarih eğitimi anabilim dallarında öğrenimine devam eden 312 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmanın verileri metafor formu ile toplanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi ile incelenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmen adayları kültür kavramına ilişkin 114 metafor ortaya koymuştur. Buna göre kültür; coğrafya öğretmen adaylarının çoğu tarafından “bütünlüğün içindeki farklılık”, felsefe grubu öğretmen adaylarının çoğu tarafından “toplumu yansıtan”, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çoğu tarafından “geçmişten geleceğe aktarılan”, tarih öğretmen adaylarının çoğu tarafından ise “geçmişi aktaran” olarak belirlenmiştir.

Prospective Teachers’ Metaphors Concerning the Concept of Culture

The purpose of this research is to determine the metaphorical perceptions of prospective teachers towards the culture concept. Culture identifies how humans make sense of life and direct their actions. It is going to be clarified what sort of meaning is assigned to the culture by means of the determination of opinions related to the concept of culture. It is essential to reveal the points of view adopted by the teachers of the future towards culture, by virtue of the fact that teachers are one of the significant agents to enable cultural transmission while establishing the future. Accordingly, what the prospective teachers’ metaphors concerning the concept of culture are, in which categories these metaphors are gathered and whether these metaphors become different and/or distinct according to the departments, or not, have been analyzed within the scope of this research. The study group of research, which was arranged as based on the basic qualitative research method, consists of 312 prospective teachers still receiving their education in the departments of geography education, philosophy group education, social studies education and history education of the Faculty of Education of a public university in Ankara province within the academic year 2016-2017. Data of the research were collected by the metaphor form. The data obtained were analyzed by means of content analysis. As a consequence of the research, prospective teachers have introduced 114 metaphors concerning the concept of culture. According to this, culture has been identified as “the difference within the whole” by most of the prospective geography teachers; “reflecting the society” by most of the prospective philosophy group teachers; “conveyed from past to future” by most of the prospective social studies teachers; “transmitting the past” by most of the prospective history teachers.

PDF

___

Akpınar, M. & Genç, İ. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kültür kavramına ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 249-268.
Akyol, C. (2017). Metaforların kullanım alanları ve faydaları. B. Kılcan (Ed.), Metafor ve eğitimde metaforik çalışmalar için bir uygulama rehberi içinde (s. 51-92). Ankara: Pegem Akademi.
Arslan, M. M. & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 35(171), 100–108.
Arslanoğlu, İ. (2015). Genel sosyoloji- ders notları. Ankara: Gazi.
Aydın, F. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin coğrafya kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(3), 1293-1322.
Balcı, A. (1999). Metaphorical images of school: School perceptions of students, teachers, and parents from four selected schools (in Ankara). Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Biçer, B. (2013). Analysis of pre-service teachers’ views of philosophy through metaphors. Anthropologist, 16(1-2), 229-240.
Bostancı, N. (2003). Toplum ve kültür. İ. Sezal (Ed.), Sosyolojiye giriş içinde (s. 107130). Ankara: Martı.
Burke, P. (2008). Kültür tarihi (Çev. Tuncay, M.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
Cools, A., Van Herck, W. & Verrycken, K. (2013), Philosophy in its metaphorical guises an introduction. In K. Verrycken, W. V. Herck, & A. Cools (Eds.), Metaphors in modern and contemporary philosophy (pp. 7-16). Antwerp University.
Cuche, D. (2013). Sosyal bilimlerde kültür kavramı (Çev. Arnas, T.). Ankara: Bağlam.
Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 269-283.
Çulha Özbaş, B. (2012). “Sosyal bilgiler öğretmeni olarak, ben kimim?” Sosyal bilgiler öğretmenlerinin mesleki kimliklerine yönelik görüşlerinin metafor analizi yoluyla incelenmesi. Turkish Studies, 7(2), 821-838.
Duman, E. Z., Arslan, A. & Küçükşabanoğlu, Ö. (2018). Üniversite öğrencilerinin “mantık” kavramına ilişkin metaforları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 1456-1473.
Eagleton, T. (2011). Kültür yorumları. İstanbul: Ayrıntı.
Eliot, T. S. (1987). Kültür üzerine düşünceler (Çev. Kantarcıoğlu, S.). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
Erdilmen Ocak, Ş., Çiydem, E. & Mindivanli, Akdoğan, E. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kimlik ve kültür kavramlarına yönelik metafor algıları. EKafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 59-71.
Erişti, S. D. & Belet, Ş. D. (2010). İlköğretim öğrencilerinin yazılı anlatım ve resimlerinde kültür algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(33), 245-264.
Göçer, A. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının kültür dil ilişkisine yönelik metaforik algıları. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(9), 253-263.
Gökalp, Z. (2013). Kültür ve medeniyet: Türkleşmek, İslamlaşmak ve muasırlaşmak. Konya: Gençlik.
Keklik, N. (1990). Felsefede metafor-felsefe problemleri’nin metafor yoluyla açıklanması. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi.
Kılcan, B. (Ed.) (2017). Metafor ve eğitimde metaforik çalışmalar için bir uygulama rehberi. Ankara: Pegem Akademi.
Kuçuradi, İ. (2009). Uludağ konuşmaları-özgürlük, ahlak, kültür kavramları. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
Lakoff, G. & Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil (Çev. Demir, G. Y.). İstanbul: Paradigma.
Maxwell, J. A. (2018). Nitel araştırma tasarımı: Etkileşimli bir yaklaşım (Çev. Ed. Çevikbaş, M.). Ankara: Nobel.
Meriç, C. (2013). Kültürden irfana. İstanbul: İletişim.
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (Çev. Ed. Turan, S.). Ankara: Nobel.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi (Çev. Ed. Akbaba Altun, S. & Ersoy, A.). Ankara: Pegem Akademi.
Nikitina, L. & Furuoka, F. (2008). “A language teacher is like …”: Examining Malaysian students’ perceptions of language teachers through metaphor analysis. Electronic Journal of Foreign Language Teaching, 5(2), 192-205.
Özkul, O. (2013). Kültür ve küreselleşme. İstanbul: Açılımkitap.
Özlem, D. (2012). Kültür bilimleri ve kültür felsefesi. İstanbul: Notos.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Çev. Ed. Bütün, M. & Demir, S. B.). Ankara: Pegem Akademi.
Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
Saban, A. (2008a). İlköğretim I. kademe öğretmen ve öğrencilerinin bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. İlköğretim Online, 7(2), 421-455.
Saban, A. (2008b). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
Turhan, M. (2002). Kültür değişmeleri - sosyal psikoloji bakımından bir tetkik. İstanbul: Çamlıca.
Uygur, N. (1996). Kültür kuramı. İstanbul: Yapı Kredi.
Ünlü, İ. (2012). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin kültür algılarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 77-92.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Zabun, B. (2017). Toplumsal değişme üzerinde etkili olan faktörler. Kızmaz, Z & Beşirli, H. (Ed.), Değişim sosyolojisi içinde (s. 84-102). İstanbul: Lisans.