İnternet (WEB) Tabanlı Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Uygulamalarının Ortaöğretim Coğrafya Dersi Öğretiminde Kullanımı

İnsan ve mekân arasındaki ilişkileri dağılış (yayılma), ilişki kurma (karşılıklı ilgi/bağlantı),nedensellik (sebep-sonuç) gibi temel prensiplerle inceleyen coğrafya bilimi, çok disiplinli özelliğisayesinde birçok değer, beceri ve kazanımın öğrencilere aktarılması açısından önemli bir yeresahiptir. Özellikle kendi coğrafyasının önemini bilip, sahip çıkabilen bilinçli nesillerin yetişmesiiçin coğrafya eğitimi çok önemlidir. Ancak, coğrafyasına sahip çıkabilmenin ön koşulu, yaşadığıcoğrafyanın potansiyelini bilen bireyler yetiştirmekten geçmektedir. Dünyanın küresel bir köyedönüştüğü ve özellikle 21.Yüzyılda artık küresel bir köy olmaktan çıkıp küresel haneye dönüştüğübu çağda coğrafya öğretimindeki birtakım değer ve kazanımların çeşitli materyallerle öğrencilerekazandırılması çok önemlidir. Coğrafya öğretiminde kullanılacak materyaller, yaşanılancoğrafyanın öneminin daha iyi anlaşılmasına ve eğitimin kalitesinin arttırılmasına katkısağlayarak, öğrenmeyi eğlenceli ve kalıcı hale getirecektir. Bu çalışmada bulut bilişim altyapısınasahip bir WEB CBS uygulaması olan ArcGIS Online teknolojisi ele alınmıştır. ArcGIS Onlineuygulaması ile oluşturulan örnek WEB uygulamaları ortaöğretim Coğrafya Dersi ÖğretimProgramında (CDÖP) yer alan beceri, değer ve kazanımlarla ilişkilendirilmiştir. CBS’nin coğrafyaöğretiminde önemli kazanım ve başarılar sağlaması, bu konuda hazırlanan çeşitli araştırmalardada tespit edilmiştir. Bu durum WEB CBS’nin basit, kolay ve uygulanabilir altyapısıyla çok dahahızlı gerçekleşebilir. WEB CBS’nin coğrafya öğretiminde kullanılmasıyla coğrafya dersi öğrencilerin ilgi ve merakını arttırıp daha zevkli hale gelebilir. Ayrıca WEB CBS, analitik, eleştirelve mekânsal düşünebilen bireylerin yetişmesine imkân tanıyıp CDÖP’te belirtilen birçok beceri,değer ve kazanımların öğrencilere aktarılmasını sağlayarak anlamlı ve kalıcı öğrenmelerioluşturabilir.

Use of Internet (WEB) Based Geographic Information Systems (GIS) Applications in High School Geography Lesson Teaching

Geography science, which examines the relationships between human and space with basic principles such as distribution (dissemination), relationship building (mutual interest / connection), causality (cause-effect), has an important place in terms of transferring many values, skills and achievements to students thanks to its multidisciplinary feature. Geography education is especially important for the raising of conscious generations who know and take care of their own geography. However, the prerequisite for protecting the geography is to raise individuals who know the potential of the geography they live in. In this age where the world has turned into a global village and has turned into a global household, especially in the 21st century, it is very important to gain students some values and achievements in geography education with various materials. The materials to be used in geography teaching will contribute to better understanding the importance of the geography inhabited and to increasing the quality of education, making learning enjoyable and permanent. In this study, ArcGIS Online technology, a WEB GIS application with cloud computing infrastructure, is discussed. The sample WEB applications created with the ArcGIS Online application were associated with the skills, values and achievements in the high school geography curriculum (CDÖP). Significant gains and successes of GIS in geography teaching have been determined in various studies prepared on this subject. This situation can happen much faster with the simple, easy and applicable infrastructure of WEB GIS. By using WEB GIS in geography teaching, the geography lesson can increase students' interest and curiosity and become more enjoyable. In addition, WEB GIS can provide meaningful and permanent learning by enabling individuals who can think analytically, critically and spatially to train and transfer many skills, values and achievements stated in the CDÖP to students.

PDF

___

Ağaçsapan, B. (2017). “Coğrafi bilgi sistemleri (CBS) web uygulaması story map'in öğretim süreçlerinde kullanımı”. A. Yakıcı (Ed.). I. Uluslararası Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Sempozyumu Tam Metin Kitabı. 3-5 Kasım 2017, (ss. 282-289). Ankara: Resscongress.
Aladağ, E. (2007). İlköğretim 7. Sınıf sosyal bilgiler dersinde coğrafi bilgi sistemleri kullanımının öğrencilerin akademik başarı ve derse karşı motivasyonlarına etkisi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
Alaz, A. (2007). Coğrafya öğretiminde çoklu zekâ uygulamaları. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
Alibrandi, M. & Sarnoff, H. (2006). Using GIS to answer the ‘whys’ of ‘where’ in social studies. Social Education, 70(3): 138–143.
Artvinli, E. (2009). Coğrafya öğretmenlerinin coğrafi bilgi sistemleri (CBS)’ne ilişkin yaklaşımları. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(22), 40-57.
Audet, R. & Ludwig, G. (2000). GIS in schools. Redlands, CA.: Esri Press.
Aydın, F. (2019). Türkiye’de yüksek öğretim coğrafya programlarında coğrafi bilgi sistemlerinin yeri: Mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri. International Mediterranean Social Sciences Congress (MECAS).
Aydın, F. ve Çepni, O. (2016). Coğrafi bilgi sistemlerine yönelik hizmetiçi eğitim faaliyetlerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. ERPA International Congresses on Education (pp.108-114), 04 June 2016. Sarajevo, Bosnia and Herzegovina.
Aydın, F. ve Kılcan, B., (2016). Coğrafya dersinde coğrafi bilgi sistemleri kullanımına yönelik öğretmen görüşleri. ERPA International Congresses on Education 2016 (pp.1009-1016). Sarajevo, Bosnia and Herzegovina.
Ayşan, A. İ., Yiğit, H. ve Yılmaz, G. (2011). “GIS applications in cloud computing platform and recent advances”, IEEE Proc. 5th International Conference on recent Advances in Space Technologies (RAST 2011), 9-11 June 2011, Istanbul, Turkey.
Başarsoft, (2020). 18 Haziran 2020 tarihinde https://www.basarsoft.com.tr/cografibilgi- sistemleri-CBS nedir/, adresinden edinilmiştir.
Başkent, (2020). 10 Haziran 2020 tarihinde https://www.baskent.edu.tr/~tkaracay/ etudio/ders/internet/html/htmlbasics/web.htm#:~:text=%C4%B0ngilizce'de%20 World%20Wide%20Web,s%C3%B6zc%C3%BC%C4%9F%C3%BC%20ile%20 de%20ifade%20edilir adresinden edinilmiştir.
Boğaziçi Üniversitesi, (2020). 02.07.2020 Tarihinde http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/zeqdb/, adresinden edinilmiştir.
Cin, M. ve Tabanlı, C. B. (2015). Nüfus konusunun öğretiminde CBS temelli materyal kullanımının akademik başarıya etkisi. Journal of Research in Education and Teaching. 4(1), 324-331.
Coşkun, M. (2004). Coğrafya öğretiminde kubaşık (işbirliğiyle) öğrenme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(1), 235-244.
Crabb, K. D. (2001). Case study of geographic information system integration in A high school world geography classroom. Graduate Faculty of the University of Georgia, Ph.D. Thesis, Athens, Georgia.
Çepni, O. (2013). The Use of Geographic Information Systems (GIS) in Geography Teaching. World Applied Sciences Journal, 25 (12), 1684-1689.
Demiralp, N. (2007). Coğrafya eğitiminde materyaller ve 2005 coğrafya dersi öğretim programı. Kastamonu Eğitim Dergisi,15(1), 373-384.
Doğanay, H. (1989). Coğrafya ve liselerimizde coğrafya öğretim programları. Coğrafya Araştırmaları, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Kurumu, Coğrafya Bilim ve Uygulama Kolu, 9(1), 7-24.
Döker, M. F. ve Ocak, F. (2020). WEB CBS uzaktan eğitimi, Türk Coğrafya Kurumu, 13-17 Mayıs 2020, Yayımlanmamış Ders Notu.
Duman, N. ve İrcan, M. R. (2020). Karaköprü’deki okullara erişilebilirliğin coğrafi bilgi sistemleri (CBS) tabanında analizi. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 42, 543-566.
Esri, (2020a). 26.06.2020 Tarihinde https://www.esri.com.tr/tr-tr/cbs-nedir/genel-bakis, adresinden edinilmiştir.
Esri, (2020b). 29.06.2020 Tarihinde https://storymaps-classic.arcgis.com/en/applist/ cascade/, adresinden edinilmiştir.
Esri, (2020c). 05.07.2020 Tarihinde https://storymaps-classic.arcgis.com/en/app-list/, adresinden edinilmiştir.
Esri, (2020d). 05.07.2020 Tarihinde https://storymapsclassic. arcgis.com/en/gallery/#s=30&md=story maps-apps:custom, adresinden edinilmiştir.
Gardner, H. (1983). Frames of mind: The theory of multiple intelligences. New York: Basic Books.
Karabağ, S. (2010). “Tarihsel süreçte coğrafya dersi öğretim programlarının gelişimi”. R. Özey ve S. İncekara (Ed.). Coğrafya Eğitiminde Kavram ve Değişimler (s. 77- 98). Ankara: Pegem Akademi.
Kavzoğlu, T. ve Şahin, E. K. (2012). “Bulut bilişim teknolojisi ve bulut CBS uygulamaları”. IV. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2012), 16-19 Ekim 2012. Zonguldak: Bülent Ecevit Üniversitesi.
Kocalar, A. O. ve Demirkaya, H. (2014). Coğrafya öğrenmek niçin önemlidir? Lise Öğrencilerinin Algıları. Doğu Coğrafya Dergisi, 32, 123-144.
Koç, H. ve Aksoy, B. (2010). 2005 Coğrafya dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 17-52.
Kawabata, M. (2010). Multidisciplinary cooperation in GIS education: A case study of us colleges and universities. Journal of Geography in Higher Education, 34 (4), 493-509.
Liu, Y., Bui, E. N., Chang, C. H. & Lossman, H. G. (2010). PBL-GIS in secondary geography education: does ıt result in higher-order learning outcomes? Journal of Geography, 109 (4), 1-8.
Longley, P. A., Goodchild, M. F., Maguire, D. J. & Rhind, D. W. (2001). Geographic information systems and science. Chichester: John Wiley & Sons.
McClurg, P. & Buss, A. (2007). Professional development: teachers use of gıs to enhance student learning. Journal of geography, 106 (1), 79 – 87.
McLuhan, M. (1964). Understanding media: The extensions of man. New York: McGraw-Hill
MEB (2018). Coğrafya dersi öğretim programı. Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. 10.06.2020 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=336, adresinden erişilmiştir.
MGM, (2020). 10 Temmuz 2020 tarihinde https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx, adresinden erişilmiştir.
Ocak, F. ve Ünsal, Ö. (2019). Ortaöğretim coğrafya öğretiminde web tabanlı coğrafi bilgi sistemi uygulamalarının kullanımı. II. Uluslararası Coğrafya Eğitimi Kongresi (UCEK 2019), 03-05 Ekim 2019, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
Öner, S. ve Aydın, F. (2014). Coğrafi bilgi sistemleri destekli eğitimin coğrafya dersindeki akademik başarı üzerindeki etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 183(3), 179-196.
Özçağlar, A. (2003). Coğrafyaya giriş-sistematik, kavramlar, yöntemler. Ankara: Hilmi Usta Matbaacılık.
Özgen, N. ve Oban Çakıcıoğlu, R. (2009). Coğrafi bilgi sistemlerinin (CBS) coğrafya eğitiminde kullanımı ve dersin hedeflere ulaşma düzeyine etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 10(1), 81-90.
Öztürk, M. (2007). “Coğrafya: gelişimi, içeriği, eğitimi”. S. Karabağ ve S.Şahin (Ed.). Kuram ve Uygulamada Coğrafya Eğitimi, (s. 1-52). Ankara: Gazi Kitapevi.
Pitts, L. (2005). GIS ın high schools a case for teaching geography through technology. California State University, Unpublished MS Thesis, USA.
Pngegg, (2020). 1 Temmuz 2020 tarihinde https://www.pngegg.com/, adresinden erişilmiştir.
Saban, A. (2000). Öğrenme öğretme süreci: yeni teori ve yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Sasaki, M. (2008). GIS education at geographical departments in japanese universities in relation to the japan standard gıs core curriculum. International Research in Geographical and Environmental Education, 17(4), 298-301.
Şeyihoğlu, A. ve Özgürbüz, İ. E. (2015). Coğrafya ders kitaplarındaki analojilerin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 40(179), 163-179.
Taş, H. İ. (2005). CBS eğitimi mi? O da ne? Ege Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu, 27–29 Nisan 2005, İzmir: Ege Üniversitesi.
Taş, H. İ. ve Kızılçaoğlu, A. (2007). Coğrafya dersi öğretim programı 2005’e eleştirel yaklaşım. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2): 141- 156.
Taşlı, İ. (2000). Günümüz coğrafya öğretiminde öğrenci aktivitelerinin bilgi üretimine dönüştürülmesinde olgular, kavramlar ve genellemelerin sistematik kullanımının sağlanması. Milli Eğitim Eğitim-Kültür-Sanat Dergisi, 145, Ankara: Yayımlar Dairesi Başkanlığı Teknik Okullar. Erişim Tarihi:20.06.2020, http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/145/tasli.htm
TÜİK, (2020). 05.07.2020 Tarihinde http://www.tuik.gov.tr/Start.do, adresinden edinilmiştir.
Turoğlu, H. (2006). Orta öğretim coğrafya müfredatında yapılandırmacı öğrenme. Türk Coğrafya Dergisi, 47, 147-156.
Ünlü, M. ve Yıldırım, S. (2016). CBS ile oluşturulan tematik haritaların kullanımının öğrencilerin başarısına etkisinin değerlendirilmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, (33), 77-95.
Ünlü, M. ve Yıldırım, S. (2017). Coğrafya dersi öğretim programına bir coğrafi beceri önerisi: mekânsal düşünme becerisi, Marmara Coğrafya Dergisi, (35), 13-20.
Velte, A. T., Velte, T. J. & Elsenpeter, R. (2010). Cloud computing: a practical approach, San Francisco: McGraw-Hill.
Yalın, H. İ. (2002). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: Nobel Yayınları.