Antonio Gramsci'nin Kuramında Faşizm Çözümlemeleri*

Marksist düşünce geleneği içerisinde önemli bir yere sahip olan Antonio Gramsci, kuramsal açıdan faşizmin çözümlenmesine özgün ve önemli katkılarda bulunmuştur. Bu bağlamda Gramsci, I. Dünya Savaşı sonrası İtalyan siyasal yaşamında, faşizmin bir hareket olarak gelişmesi ve sonrasında iktidara gelmesini sağlayan konjonktürü siyasal ve sınıfsal bağlamda çözümlemiş, bu süreç boyunca küçük burjuvazinin oynadığı kritik role dikkat çekmiştir. Ayrıca yaptığı çözümlemeler doğrultusunda İtalyadaki faşistleşme sürecinin gelişimi hakkında bir takım öngörülerde de bulunmuştur. Gramsci kullandığı diyalektik yöntem doğrultusunda, faşizmin İtalyadaki gelişim sürecini çözümlerken, bunalım yaşayan İtalyan kapitalizminde burjuvazinin topluma dayattığı ikilikleri, faşist hareketin kendi içerisindeki farklı eğilimlerinden doğan ikilikleri ve komünistlerin faşizme karşı mücadelede kendi aralarındaki görüş farklılığından kaynaklanan ikilikleri yetkin biçimde ortaya koymuştur. Bu makale, faşizm üzerine dü- şünceleri günümüzde dahi önemini koruyan Gramscinin, faşizm çözümlemelerini konu edinmektedir.

Fascism Analyses In Antonio Gramsci s Theory

Antonio Gramsci, having an important place in Marxist thought tradition, made theoretically original and important contributions to the fascism analysis. In this context, Gramsci analyzed the conjuncture, ensuring the development of fascism as a movement and then its accession to power, in Italian political life after the First World War in political and class contexts and also pointed out the crucial role of petit bourgeoisie during that period. Moreover, he made some predicts about the fascist up period in Italy in line with his analyses. According to the dialectical method he used, while he was analyzing the development of fascism in Italy, he competently presented the dichotomies imposed to the society by the Italian capitalism, being in a crisis, dichotomies emerged from the different tendencies in the fascist movement and also the dichotomies arising from the difference of opinion between the communists in their struggle against fascism. The fascism analyses of Gramsci, whose thoughts on fascism maintain their importance even today, are examined in this study.

PDF

___

ADAMSON Walter L., Hegemony and Revolution: A Study of Antonio Gramscis Political and Cultural Theory, Universty of California Press, Berkeley 1983.
ANDERSON Perry, Batıda Sol Düşünce (çev. Bülent Aksoy), Birikim Yayınları, İstanbul 1982.
DIMITROV Georgi, Faşizme Karşı Birleşik Cephe (çev. Ali Özer), Yücel Yayınevi, İstanbul 1974.
FIORI Giuseppe, Bir Devrimcinin Yaşamı: A. Gramsci (çev. Kudret Emiroğlu), V Yayınları, Ankara 1989.
GRAMSCI Antonio, Selections from Political Writings (1921-1926) (trans. and ed. Quintin Hoare), Lawrence and Wishart, London 1978.
GRAMSCI Antonio, İtalyada İşçi Konseyleri Deneyimi (çev. Yusuf Alp), Belge Yayınları İstanbul 1989.
GRAMSCI Antonio, Selections from thePrison Notebooks (trans. and ed. Quintin Hoare and Geoffrey Nowell Smıth), İnternational Puplishers, New York 1989.
GRAMSCI Antonio, Selections from Political Writings (1910-1920) (trans. John Mathews), (Sel. and Ed. Quintin Hoare), University of Minnesota Press, Minneapolis 1990.
GRAMSCI Antonio, Pre-Prison Writings (trans. Virginia Cox), (Ed. Richard Bellamy), Cambridge University Press, Cambridge 1994.
GRAMSCI Antonio, Komünist Partiye Doğru (der. ve çev. Celal Kanat), Belge Yayınları, İstanbul 1998.
Gramsci Kitabı Seçme Yazılar (1916-1935), (çev. İbrahim Yıldız) (haz. David Forgacs), Dipnot Yayınları, Ankara 2010.
LASCHITZA Annelies, Rosa Luxemburg Her Şeye Rağmen, Tutkuyla Yaşamak, (çev. Levent Bakaç), Yordam Kitap, İstanbul 2010.
LUMLEY Bob, Gramcis Writings on the State and Hegemony, 1919-35: A Critical Analysis, The Universty of Birmingham, Birmingham t.y.
MACCIOCCHI Maria A., Gramsci ve Faşizm Sorunu, (çev. Cemal Süreya), Faşizmin Analizi, Payel Yayınevi, İstanbul 2000, 13-40.
MARTIN James, Gramscis Political Analysis: A Critical Introduction, McMillan, London 1998.
POULANTZAS Nicos, Faşizm ve Diktatörlük (çev. Ahmet İnsel), Birikim Yayınları, İstanbul 1980.
RANSOME Paul, Antonio Gramsci Yeni Bir Giriş, (çev. Ali İhsan Başgül), Dipnot Yayınları, Ankara 2011.