Kurgusal Metinlerde İkinci Kişili Anlatıcı ve Bakış Açısı

Roman ve hikâye incelemesi üzerine yazılmış Türkçe yayınlarda genellikle iki çeşit anlatıcıdan ve onlara bağlı bakış açılarından söz edilir. Bunlar birinci ve üçüncü tekil kişi ağzından anlatım ile kahramana ait bakış açısı ve hâkim (tanrısal) bakış açısıdır. Ayrıca müşahit ve çoklu bakış açıları da vardır. Batı dillerinde yapılan yayınlar arasında ise bahsedilen bu anlatıcı ve bakış açısı tiplerine ilave olarak, ikinci kişili anlatıcı ve bakış açısı ile ilgili çok sayıda çalışma ve örneğe rastlanmaktadır. Bunlara göre; ikinci kişili anlatıcı ve bakış açısı ile yazılan eserlerde olay, anlatıcı tarafından birine sürekli “sen/siz” diye hitap edilerek onun bakış açısıyla yansıtılır. Dünya edebiyatında örneklerin sayısı gittikçe artmasına ve dikkate değer başarılar elde edilmesine rağmen Türkiye’de teorik alanda ikinci kişili anlatım ve bakış açısı hâlâ diğerlerine nispeten az bilinmekte ya da hiç dikkate alınmamaktadır. Bu çalışmanın amacı Türk ve dünya edebiyatından örneklerle ikinci kişili anlatıcı ve bakış açısını dikkatlere sunmaktır.

The Second Person Narrator and Its Point of View in the Fiction

In generally, there are two narrators and point of views in the studies of the novel in Turkey. These narrators and point of views are the third person narrator and the first person narrator and their point of views. Multiple point of view and observer point of view can be added to the list. However, western studies of the novel also include the second person narrator and its point of view and the writers tell their story with the second person narrator and its point of view. Some novels were written with the last one, such as La Modification by Michel Butor, The Thief and the Dogs by Naguib Mahfouz, Skoteinos Vardaris by Elena Huzuri and You are Wounted by Erdal Öz. One can find a few things concerning the second person narrator and its point of view in the studies of the fictional texts in Turkey. Therefore the aim of this study is to present and explain the second person narrator and its point of view in the fiction.

___

  • Abbott, H. Porter, The Cambridge Introduction to Narrative, Cambridge, Cambridge University Press, 2009.
  • Abrams, M.H., A Glossary of Literary Terms, USA, Heinle&Heinle, 1999.
  • Aktaş, Şerif, Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş, Ankara, Birlik Yayınları, 1984.
  • __________, “Anlatım ve Anlatım Türleri Üzerine”, Ahmet Bican Ercilasun Armağanı, Ankara, Akçağ Yayınları, 2008.
  • Aytür, Ünal, Henry James ve Roman Sanatı, İstanbul, YKY, 2009.
  • Booth, Wayne, The Rhetoric of Fiction, USA, The University of Chicago Press, 1983.
  • Boynukara, Hasan Romanda Bakış Açısı ve Anlatılış, İstanbul, Boğaziçi, 1997.
  • Butor, Michel, Değişme, (Çev. Mükerrem Akdeniz), İstanbul, Can Yayınları, 1991.
  • Calvin College and Calvin Theological Seminary, Seeking Understanding, USA, Cambridge Wm. B. Eerdmans Publishing Co., 2001.
  • Calvino, Italo, Bir Kış Gecesi Eğer Bir Yolcu( Çev. Eren Yücesan Cendey), İstanbul, YKY, 2009.
  • Childs, Peter ve Fowler, Roger, The Routledge Dictionary of Literary Terms, Oxon, Routledge, 2006