Kural, Anlam ve Yorum Üçgeninde Wittgenstein

Kural’ın kendisiyle uyumlu eylemi nasıl belirleyebildiği sorusu, Wittgenstein’ın son dönem çalışmalarında merkezi bir yer tutar. Felsefi Soruşturmalar’da konuya ilişkin birden fazla cevap vardır. İlk cevaba göre kural’ın anlamını belirleyen gramerdir. İkinci cevaba göre ise anlamı belirleyen, o kural ya da sözcüğün kullanımıdır. Matematik, mantık, dil ve renklere ilişkin kurallar analitik olup kural ve uygulaması arasında bir boşluk bulunmaz. Mantık ve gramer, kurala uygun eylemi kesin bir şekilde belirler. Bu nedenle de hangi eylemin kurala uygun olduğu sorusuyla karşılaşılmaz. İhtimal ve şüphenin dışlandığı bu alanda yoruma da yer yoktur. Hukuk kuralları çoğu zaman analitik sözcük ve kavramlardan oluşmaz dolayısıyla farklı uygulamalara ve yoruma açıktırlar. Bu farklılık, Wittgenstein’ın kural kavramının, tüm hukuk kurallarını içerecek şekilde kullanılmasını engeller.

Anahtar Kelimeler:

Kural; Yorum; Analitik; Anlam; Hukuk; Uygulama

Wittgenstein in the Cross of Rules, Meaning and Interpretation

The question of how “the rule” determines the action which is compatible with itself holds a central place in Wittgenstein’s last term studies. There is more than one answer to related topic in Philosophic Investigations. According to first answer, what determines the meaning of rule is grammar. As to the second is what determines the meaning is usage of this rule or word. The rules related to mathematics, logics, language and colors are analytic and there is no gap between the rule and its practice. Logic and grammar exactly determine the act compatible with the rule. Therefore with the question of what action compatible with the rule is not encountered. In this area, probability and suspicion are excluded, there is no place for commend as well. Legal rules do not mostly consist of analytic words and concepts. They, thereby, are open to different practices and commends. This difference prevents the usage of Wittgenstein’s rule concept to include all legal rules.

Keywords:

Rule; Interpretation; Analytical; Meaning; Law; Practise,

PDF

___

Baker, G.P. - Hacker, P.M.S. , An Analytical Commentary on the Philosophical Investigations, Volume 2, Wittgenstein, Rules, Grammar and Necesssity, Blackwell Publishers, Oxford,1997.
Berki, Ali Himmet, Açıklamalı Mecelle, Hikmet Yayınları, İstanbul, 1990. Bix, Brian, “The Application (and Mis-Application) of Wittgenstein’s Rule Following Considerationsto Legal Theory,” Wittgenstein and Law, Edt., Dennis Patterson, Ashgate, England, 2004.
Bloor, David, “Kurumlar Olarak Kurallar,” Çev.: Kemal Atakay, Cogito, Sayı 33, YKY Yayınları, İstanbul, 2002.
Cowan, Joseph L., “Wittgenstein’s Philosophy of Logic,” The Philosophical Review , Volume 70, Issue 3, ( Jul., 1961).
Eisele, Thomas D., “The Activitiy Of Being of A Lawyer: The Imaginative Pursuit Of Implications and Possibilities,” Wittgenstein and Law, Edt., Dennis Patterson, Ashgate, England, 2004.
Gözler, Kemal, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, Ekin, Bursa, 2012.
Greisch, Jean, Wittgenstein’da Din Felsefesi, çev. Zeki Özcan, Asa, Bursa, 1999.
Hacker, P.M.S., An Analytical Commentary on the Philosophical Investigations,Volume 4, Wittgenstein: Mind and Will, Part I: Essays, Blackwell Publishers, Oxford, 2000.
Hadot, Pierre, Wittgenstein ve Dilin Sınırları, çev. Murat Erşen, DoğuBatı, Ankara, 2011.
Janik, Allan. &Toulmin, Stephen, Wittgenstein’ın Viyanası, çev. Hüsamettin Arslan, Paradigma, İstanbul, 2008.
Kripke, Saul A., Wittgenstein, Kurallar ve Özel Dil, çev. Berat Açıl, Litera Yayıncılık, İstanbul, 2007.
Lind, Douglas, “Constutional Adjudication as a Craft-Bound Exellence,” Wittgenstein and Law, Edt., Dennis Patterson, Ashgate Publishing, England, 2004.
Morawetz, Thomas, Law’s Premises, Law’s Promise, Jurisprudence after Wittgenstein, Ashgate, Hampshire, 2000.
Morawetz, Thomas, “Understanding Disagremeent, The Roots Issue Of Jurisuprudence: Applying Wittgenstein To Positivitism, Critical Theory And Judging,” Wittgenstein and Law, Edt., Dennis Patterson, Ashgate, England, 2004.
Patterson, Dennis, “Introduction”, Wittgenstein and Law, Edt., Dennis Patterson, Ashgate, England, 2004.
Patterson, Dennis, “Normativity and Objectivitiy in Law”, Wittgenstein and Law, Edt., Dennis Patterson, Ashgate, England, 2004.
Sebok, Anthony J., “Finding Wittgenstein at the Core of the Rule of Recognition, Wittgenstein and Law, Edt., Dennis Patterson, Ashgate, England, 2004.
Stone, Martin, “Focusing the Law: What Legal Interpretation is Not,” Wittgenstein and Law, Edt., Dennis Patterson, Ashgate, England, 2004.
Utku, Ali, Ludwig Wittgenstein, Erken Döneminde Dilin Sınırları ve Felsefe, DoğuBatı, Ankara, 2009.
Wittgenstein, Ludwig, Defterler 1914-1916, çev. Ali Utku, Birey, 2004. Wittgenstein, Ludwig, Zettel, çev. Doğan Şahiner, Nisan Yayınları, İstanbul, 2004.
Wittgenstein, Ludwig, Estetik, Ruhbilim, Dinsel İnanç Üstüne Dersler İle Söyleşiler, Der.; Cyril Barett, çev. Abdülbaki Güçlü, Bilim ve Sanat, Ankara, 2004.
Wittgenstein, Ludwig, Renkler Üzerine Notlar, çev. Ahmet Sarı, Salkımsö- ğüt, Erzurum,2007. Wittgenstein, Ludwig, Felsefi Soruşturmalar, çev. Haluk Barışcan, Metis Yayınları, İstanbul, 2007.
Wittgenstein, Ludwig, Mavi Kitap-Kahverengi Kitap, çev. Doğan Şahiner, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2007 Wittgenstein, Ludwig, Tractatus Logico-Philosophicus, çev. Oruç Aruoba, Metis, İstanbul, 2008.
Zapf, Christian- Moglen, Eben “Linguistic Indeterminacy and the Rule of Law, On the Perils of Misunderstanding Wittgenstein,” Wittgenstein and Law, Edt., Dennis Patterson, AshgatePublishing, England, 2004.