Heyet, Ma´lemetu Zâyid li’l-kavâidi’l-fıkhiyye ve’l-usûliyye

Muasır dönemde kaide, kapsamına giren muhtelif konulara ilişkin olaylar hakkında genel ve teşriî hükümler ihtiva eden, veciz ifadeleri haiz, umumî ve fıkhî ilke olarak tanımlanmaktadır. Zâbıt/ ضابظ ise -yaygın görüşe göre- kaideden daha dar kapsamlı olup, kaide gibi çeşitli konulara dair meseleleri değil, sadece bir konuya dair meseleleri toplayan fıkhî ilkedir. İçerdiği konulara hâkim olan temel düşünceyi yansıtan kaide ve zâbıtlar, fıkhın temel kapsama alanı olan ibadet ve muamelata dair pek çok meselede kullanılabilmektedir. Delil niteliğinden dolayı ictihad faaliyetinde ihtiyaç duyulan, bu nedenle sıklıkla müracaat edilmiş ve edilen söz konusu argümanlar, şer‘î amelî hükümlerin temellendirilmesinde önemli bir rol üstlenmektedir. Bu küllî ve cüz’î prensipler, farklı alanlardaki fer‘î meselelerin muhtelif fıkhî çözümlerine ortak açıklama getirme işlevini üstlenmektedir.

___

  • Heyet, Ma´lemetu Zâyid li’l-kavâidi’l-fıkhiyye ve’l-usûliyye, Lübnan: Müessesetü Zâyid b. Sultan Âli Nehyân li’l-´a’mâli’l-hayriyye ve’l-insâniyye & Munazzametu’t-te´âvuni’l-İslâmî Mecma´u’l-fıkhi’l-İslâmî ed-devlî, 2013, 41 c. 25317 s.