Sevgi Soysal’ın Tante Rosa ve Jeanette Winterson’ın Vişnenin Cinsiyeti Eserlerinde İğrenç ve Grotesk Kadın İmgesi

Sevgi Soysal’ın Tante Rosa (1968) ve Jeanette Winterson’ın Vişnenin Cinsiyeti (1989) isimli eserlerinde toplumsal ve bedensel bağlamda kadının abartılı bir hicivle tasviri yapılır. Bu çalışma, her iki eserde verilen bu beden imgesinin betimlenmesini Kristeva’nın iğrenç (abject) ve Bahtin’in grotesk kavramı ile tartışmaktadır. Rosa ve Köpekli Kadın ana karakterleri, yaşadıkları ve/veya terk ettikleri toplumları karnavalesk bir mekân olarak tanımlayarak kendilerini grotesk unsurlarla bezeli bir tasvirin içine konumlandırırlar. Bu tasvirler, uyumsuzlaşan ve ucubeleşen kadının iğrenç (abject) kavramı aracılığıyla nasıl var olduğunu örneklendirerek açıklar. İki eserin de ortak noktası, masalı gerçeklikle girift şekilde sunması ve betimlemelerde grotesk unsurlara yer vermesidir. İki yazar da, bu kadın karakterlerin bireysel kimliklerini ve benliklerini deneyimlemek amacıyla toplumsal ve fiziksel düzeyde canavarca dişilliğe ve isyankar tavırlarına atıfta bulunarak toplumsal cinsiyeti ve cinselliği hem keşfeder hem de eleştirir. Bu çalışma çerçevesinde, Soysal ve Winterson’ın eserlerinde abartılı biçimde tasvir edilen kadın yaşamı ve bedeni, gülünçleştirmeden ancak trajikleştirmeden de kadının varlığı ile ilgili kendi seçimini yapması, kendini tanımlaması, ifadesi ve var olma süreci karşılaştırmalı edebiyat yöntemiyle ele alınmaktadır

Anahtar Kelimeler:

iğrenç, grotesk, Tanta Rosa

Image of the Abject and Grotesque Woman in Tante Rosa by Sevgi Soysal and Sexing the Cherry by Jeanette Winterson

The female image is presented in an exaggerated and humorous manner in both social and corporeal contexts in Sevgi Soysal’s Tante Rosa (1968) and Jeanette Winterson’s Sexing the Cherry (1989). This article analyses how Kristeva’s concept of “abject” and Bakhtin’s concept of “grotesque” are employed to define this bodily image in both works. The main characters of the novels, Rosa and the Dog-Woman respectively, portray the communities they reside and/or depart as carnivalesque and position themselves in grotesque depictions. These portrayals, grounded in the notion of “abject,” illustrate how the discordant and monstrous woman manages to form her identity. While exploring the self-formation of female identity, both works engage in the representation of fairy tales in line with realistic depictions and adopt a grotesque narrative style. The monstrous feminine, encompassing both societal and physical dimensions, alongside the modes of rebellion through which these female characters navigate their own identities, serves as a lens for the examination and critique of gender and sexuality in these works. Thus, employing a comparative literature approach, this study delves into how the hyperbolic, yet non-caricaturized and non-dramatized depictions of women’s bodies and lives contribute to the formation of the female identity in accordance with her own volition within the works of Soysal and Winterson

Keywords:

abject, grotesque, Tanta Rosa,

PDF

___

Altun, S.S. (2022). Sevgi Soysal yapıtlarında kadınlık durumları. Dil ve Edebiyat Araştırmaları (DEA), 25, 463-499.
Bahtin, M. (2001). Karnavaldan romana: Edebiyat teorisinden dil felsefesine seçme yazılar (C. Soydemir. Çev.) Ayrıntı.
Bahtin, M. (2005). Rabelais ve dünyası (Ç. Öztek. Çev.) Ayrıntı.
Butler, J. (2014). Cinsiyet belası: Feminizm ve kimliğin altüst edilmesi (B. Ertür. Çev.) Metis.
Creed, B. (1993). The monstrous feminine: Film, feminism, psychoanalysis. Routledge.
Çevirme, E.A. (2011). Sevgi Soysal’dan sıradışı bir kadın portresi: Tante Rosa. Roman Kahramanları, 6, 47-54.
Elias, N. (2001). The loneliness of dying (E. Jephcott. Çev.) Continuum.
Ergülen, H. (2021). Sevgi Duygu. Papirüs: Sevgi Soysal…Tante Rosa…Bir yalnızlık senfonisi. 34, 5-8.
Erkan, M. (2010). Jeanette Winterson: Vişnenin cinsiyeti ‘Bir postmodern gerçeklik yitimi anlatısı’. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 1-10.
Foucault, M. (2019). Hapishanenin doğuşu: Gözetim altında tutmak ve cezalandırmak (M. A. Kılıçbay. Çev.) İmge.
Grosz, E. (2020). Uçucu bedenler: Bedensel bir feminizme doğru (K. Güler. Çev.) NotaBene.
Işık, E. (1998). Beden ve toplum kuramı: Öznenin sosyolojisinden bedenin sosyolojisine. Bağlam.
Kintzele, P. (2010). Gender in Winterson’s sexing the cherry. CLCWeb: Comparative Literature and Culture 12(3), 1-11. https://doi.org/10.7771/1481-4374.1544.
Kristeva, J. (2018). Korkunun güçleri: İğrençlik üzerine deneme (N. Tutal. Çev.) Ayrıntı.
Madran, C.Y. (2012). Modern İngiliz romanında Mikhail Bakhtin. Gündoğan.
Oruç, O. (2020). Tante Rosa: İsyandan varoluşa bir kadının hikâyesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. 183-190.
Sennett, R. (2014). Ten ve taş: Batı uygarlığında beden ve şehir (T. Birkan. Çev.) Metis.
Somuncuoğlu, G. (2002). Sevgi Soysal’ın yapıtlarında kadın kimliği (Tutkulu perçem, Tante Rosa, Yürümek [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi] Bilkent Üniversitesi.
Soysal, S. (2018). Tante Rosa. İletişim.
Şensoy, A. ve Ayan, M. (2022). An ecocentric reconsideration of Bakhtin’s grotesque realism in sexing the cherry. Turkish Academic Research Review, 7(3), 861-888. doi: 10.30622/tarr.1118701.
Turner, B. S. (2008). The body and society: Explorations in social theory. Third Edition. Sage. Winterson, J. (2014). Vişnenin cinsiyeti (P. Kür. Çev.) Sel.