MİZAH, TANRI’DAN BİR ARMAĞAN MI YOKSA ŞEYTANIN GETİRDİĞİ BİR CEZA YÖNTEMİ Mİ? SOSYAL NORMLARIN CEZALANDIRMA YAPTIRIMI BOYUTUNDA ‘SOSYAL CEZA OLARAK GÜLME’

Acımasızlıktan haz alma duygusuyla yaratılan insan, mizahı, olumlu bir pekiştireç aracı mı yoksa olumsuz bir ceza yöntemi olarak mı kullanır? Bu sorunun cevabını endokronolojik sistem üzerinden analiz eden gelotoloji (gülme bilimi), özelde gülmenin, genelde mizahın, insan vücudundaki etkilerini araştıran fizyolojik ve psikolojik bir çalışma disiplinidir. Gündelik hayat içinde, yüzey yapıda, ciddiyetten uzak, eğlenceli, hoş ve önemsiz olarak algılanan mizahın kökeni, insanlık kültür tarihinde, derin yapıda, bilinenin aksine, fiziksel kusurlar, ruhsal bozukluklar, bayağılık, acımasızlık ve gaddarlık gibi olumsuz temellere dayanmaktadır. Bu makalede, negatif mizahın insan psikolojisi üzerindeki tartışılmaz iktidarı, 1600'lı yıllarda Yeni Dünya olarak keşfedilen Amerika Birleşik Devletleri'ne yerleşen göçmenlerin mizah anlayışlarından hareketle, 1840'lı yıllarda Mormon kilisesi liderlerine takılan lakaplardan Amerika'daki müzik, askerî, siyasî, edebî ve gösteri sanatları gibi farklı alanlardaki veriler üzerinde analiz edilecektir. Mizahın temel alanlarından olan etnik mizahın, 'farklı etnisitedekileri değersizleştirme ve kendi varlığını üstün gösterme' algısı üzerine hazırlanan makalede, Yeni Dünya yerleşimcilerinin, etnik grupların kimliklerini belirlemede karşıtlıkları asli kriter olarak görerek Üstünlük Kuramı üzerinden, kendinden olmayanı küçümseme, aşağılayarak değersizleştirme felsefesiyle negatif mizahın kullanıldığı tespiti üzerinde durulacaktır. Mizaha yüklenen farklı hatta birbirine zıt anlamlar, Amerikan kültürel dokusu içinde negatif ve pozitif mizah paradoksu çerçevesinde 'sosyal ceza' olarak gülme', sosyal normların 'teşhir edilmek, alay objesi olmak, eleştirilmek, suçlanmak, reddedilmek, dışlanmak, yargılanmak, aşağılanmak' gibi cezalandırma yaptırımları boyutuyla ele alınacaktır. Araştırmada, bilişsel algılama olan mizah ve mizahın fiziksel göstergesi gülme eylemi, toplumsal yapının belirleyici unsuru şeklinde 'sosyal cezaların zaman ve mekân sı- nırsızlığı' boyutuyla değerlendirilecektir. Amerikan tarihinden örnekleme yöntemiyle seçilen veriler, Üstünlük Kuramı perspektifinden hareketle mizah eylemini gerçekleştiren kişinin, benliğini rakiplerinden daha üstün görme ve benlik algısını tescilleme duygusundan kaynaklandığını ortaya koyacaktır. Makalenin sonunda, pozitif mizahın Tanrı'dan bir armağan, negatif mizahın ise, şeytanın getirdiği bir ceza yöntemi olduğu düşüncesine ulaşılacaktır.

IS HUMOR A GIFT FROM GOD OR A WAY OF PUNISHMENT FROM SATAN? ‘LAUGHTER AS A SOCIAL PUNISHMENT’ AS A SANCTION OF PUNISHMENT OF SOCIAL NORMS IN AMERICAN CULTURE

Does the person created with the sensation of ruthless pleasure use humor as a positive reinforcementtool or a negative method of punishment? Gelotology (laughing science), whichanalyzes the answer to this question through the endocrinological system, is a disciplineof physiological and psychological research that investigates the effects of smile in particularand the effects of humor on the human body in general. The root of humor which isperceived as lacking seriousness, pleasant, enjoyable and unimportant in daily life, in thesurface structure, on the contrary to common belief is based on negative backgrounds suchas physical defects, mental disorders, vulgarity and cruelty in the history of human culture.In this article, the undisputed power of negative humor on human psychology, based on thehumorous insights of immigrants settled in the United States which was discovered in the1600s as a New World, will be analyzed on the data in different fields such as the nicknamesof the Mormon Church leaders in 1840, music, military, policy, literature and the performingarts of America. In the article that is based on the ‘disqualification of different ethnicities andshowing their own superiority’ perception of ethnic humor, which is one of the main areas ofhumor, the finding that New World settlers’ usage of negative humor with the philosophy ofsubjugating and diminishing the non-self by means of Superiority Theory as the main criterionin determining the identities of ethnic groups will be focused. Different and even oppositemeanings laid upon humor, laughing as ‘social punishment’ within the negative and positivehumor paradox in American cultural texture will be dealt with as punishment sanctions, suchas being exposed, being a subject of ridicule, being criticized, being accused, being rejected,being judged and being humiliated. In the research, the act of laughing, which is the cognitiveperception of humor and the physical display of humor, will be evaluated in terms of ‘timeand space infinity of social punishments’ as a determinant element of social structure. Thedata selected by random sampling from American history will reveal that the person whoperforms the humorous act with the perspective of the Theory of Superiority does so with thesense of superiority of the self and superiority of self-perception. At the end of the article, theverdict of positive humor’s being a gift from God, and negative humor’s being a method ofpunishment brought by the devil will be reached.

PDF

___

BAUDELAIRE, Charles (1997). Gülmenin Özü, (Çev. İrfan YALÇIN), İstanbul: İris Yayıncılık.
BERGER, Arthur Asa (1999). An Anatomy of Humor, NJ USA: Transaction Publishers.
BERGSON, Henri (1996). Gülme, (Çev. Yaşar AVUNÇ), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
BLAIR, Walter-MCDAVID, Jr (1983). The Mirth of a Nation: America’s Great Dialect Humor, Minneapolis: U of Minnesota P.
BREMMER, Jan-ROODENBURG, Herman (1997). “Introduction: Humour and History”, A Cultural History of Humour, (Ed. Jan BREMMER-Herman ROODENBURG), USA: Polity Press.
CAMERON, Keith (1993). Humour and History, United Kingdom: Intellect Books.
DUDDEN, Arthur Power (1987). American Humor, New York: Oxford University Press.
FREUD, Sigmund (1993). Espriler ve Bilinçdışı ile İlişkileri (Çev. Dr. Emre KAPKIN), İstanbul: Payel Yayınevi.
GOLDSTEIN, H. Jeffrey, McGHEE, Paul E. (1972). The Psychology of Humor, New York and London: Academic Press.
GÜLER, Çağatay-GÜLER, Bilge Ufuk (2010). Mizah, Gülme ve Gülme Bilimi, Ankara: Yazıt Yayıncılık.
KEITH-SPIEGEL, Patricia (1972). “Early Conceptions of Humor: Varieties and Issues”, The Psychology of Humor, (Ed. H. Jeffrey GOLDSTEIN-Paul E. McGHEE), New York and London: Academic Press, pp. 4-39.
KOÇ, Saliha (2009). İyileşme ve İyileştirmede Gülümsemenin Gücü/Hastane Palyaçoları, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
MCCREADDIE, May-WIGGINS, Sally (2008). The purpose and function of humour in health, health care and nursing, Journal of Advanced Nursing 61(6), 584-595.
MEIJER, Fik (2008). Gladyatörler-Tarihin En Ölümcül Sporu, İstanbul: Homer Kitabevi.
ÖĞÜT EKER, Gülin (2014). İnsan Kültür Mizah, 2. Baskı, Ankara: Grafiker Yayınları.
ÖZDEMİR, Nebi (2010). “Mizah, Eleştirel Düşünce ve Bilgelik”, Millî Folklor, Ankara: Yıl: 22, Sayı: 87.
PETERSON, Gary R. (2004). Humor Scene Investigation: An Operator’s Manual fort he Laf-Graf Model 1300 Humor Analyzer, USA: Universe.
RASKIN, Victor (1985). Semantic Mechanisms of Humor, Netherland: D. Reidel Publishing Company, Texts and Studies in Linguistics and Philosophy.
SANDERS, Barry (2001). Kahkahanın Zaferi/Yıkıcı Tarih Olarak Gülme (Çev. Kemal ATAKAY), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
SENNETT, Richard. (2011). Ten ve Taş: Batı Uygarlığında Beden ve Şehir, İstanbul: Metis Yayınları.
SÖZEN, Edibe (1991). “Sosyal Kimlik Kavramı’nın Sosyolojik ve Sosyal Psikolojik Bir İncelemesi”, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Konferansları Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 1, s. 93-108.
ŞAHİN, İlkay (2011). “İlahi, Ritüel ve Kadın: Boğazlıyan Örneği”, Millî Folklor, Ankara: Yıl: 23, Sayı: 90.
WEBSTER’S Third New International Dictionary (1993). (Ed. Philip Babcock GOVE), Germany: Könemann, Parzeller-Fulda Printing: 1102.
ZIV, Avner (1988). National Styles of Humor,New York: Green Wood Press.