Geleneksel Cinsiyet Tayini Uygulamalarının Günümüz Kent Toplumuna Evrimine Bir Örnek: “Cinsiyet Partileri”

Hamilelik belirtileri ile birlikte doğacak bebeğin cinsiyetine dair merak da başlamaktadır.Bu merakın giderilmesine yönelik uygulamalar, içinde bulunulan kültürün beklenti ve değerlerinebağlı bir şekilde ortaya çıkıp gelişmekte, değişmekte ve güncellenmektedir. Türkiye’de gelenekseltoplum hayatında, gebenin vücudunun bazı yerlerinin aldığı şekil, vücudunun belli yerlerindekiağrılar, aşerme döneminde canının istediği yiyecekler, bebeğin anne karnındaki hareketleri vb.ile cinsiyet merakı giderilmeye çalışılmaktadır. Bunun yanı sıra hamileliğin on dördüncü ve onaltıncı haftaları arasında ultrasonografi yöntemi ile anne ve baba adayına bebeğin cinsiyeti açıklanmaktadır. Buna karşılık bugün kent toplumunda “cinsiyet partileri” adıyla anılan, hızla yayılan,hatta ciddi bir sektör hâline dönüşmeye aday olan kutlamalar söz konusudur. Yurt dışında özellikleAmerika’da yaygın olan bu partilerin temel amacı; çiftlerin, bebeğin cinsiyetini hastane ortamındave doktorlardan öğrenmek yerine eş, dost ve akrabalarının da bulunduğu daha samimi ve özel birortamda öğrenmek istemeleridir. Anne ve baba adayının öncülüğünde organize edilen bu partiler, çiftlerin heyecanını sevdikleriyle paylaşmak, onlardan moral desteği almak, birlikte eğlenmek,dertleşip rahatlamak, dayanışma, yardımlaşma ve mensubiyet duygularını geliştirmek açısındanönemli işlevlere sahiptir. Makalede, cinsiyet partileri; içerikleri, düzenlenme şekilleri, yerleri vezamanları, katılımcıları ve düzenleyicileri açılarından ele alınarak bireysel ve toplumsal işlevleriüzerinde tespit ve yorumlar yapılmıştır. Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde, baştaanne ve baba adayı olmak üzere, bebeğin cinsiyetine yönelik merakın devam ettiği ancak bu merakın giderildiği çevre ve şartların değişmekte olduğu sonucuna varılmıştır

A Case of the Evolution of the Traditional Gender Determination Practices for Today’s Urban Society: “Gender Parties”

Along with the pregnancy symptoms, the curiosity about the gender of the baby also starts. Practices to satisfy this curiosity develop, change, and get updated by emerging based on the expectation and values of the related culture. In the traditional social life in Turkey, the curiosity about the gender is tried to be satisfied with certain practices such as looking at the shape of some parts in the pregnant body, pains in particular parts of her body, the food she wants in the craving period, baby’s movements in the mother’s womb etc. In addition, between the fourteenth and sixteenth week of pregnancy, the baby’s gender is explained to the future parents with ultrasound method. On the other hand, today there are celebrations that are called “gender parties,” are spreading rapidly, and even these parties are candidates to become a serious business sector in urban society. The main aim of these parties abroad, especially in America, is that the couples want to learn the baby’s gender in a more sincere and special atmosphere where acquaintances and relatives are present instead of the hospital and doctors. Organized under the guidance of the mother and father to be, these parties have important functions in terms of sharing their excitement with their loved ones, getting moral support from them, having fun together, communicating and getting relieved, solidarity, helping each other and improving their sense of belonging. In the article, gender parties are discussed in terms of their contents, way, place and time of organization, participants, and hosts, and observations and interpretations are made regarding their individual and social functions. As a result of the examinations and evaluations made, it is concluded that especially the future mother and father’s curiosity about the baby’s gender is still a big issue, however, the environment and conditions, in which this curiosity is satisfied, are changing.

___

  • 1: Bölük (a), Gamze, 1989, Anvers/Belçika, Lojistik ve müşteri hizmetleri.
  • 2: Bölük (b), Serhat, 1989, Eindhoven/Hollanda, Lojistik.
  • 3: Kerçin, Zeynep, 1993, Balıkesir, Yüksek lisans öğrencisi.
  • 4: Kocabıçak (a), Kübra, 1991, İzmir, Öğretmen.
  • 5: Kocabıçak (b), İzzet, 1986, İzmir, Öğretmen.
  • 6: Toksoy, Görkem, 1990, İzmir, Fotoğrafçı.
  • 7: Türk, Habibe, 1989, Edremit/Balıkesir, Ev hanımı.
  • 8: Uslu (a), Merve, 1989, Balıkesir, Biyolog.
  • 9: Uslu (b), Oğuz, 1989, Balıkesir, Bilgisayar mühendisi.
  • Acıpayamlı, O. (1974) Türkiye’de doğumla ilgili âdet ve inanmaların etnolojik etüdü, Ankara. Atatürk Üniversitesi.
  • Büyükokutan, A. (2012a) Muğla yöresi kadın merkezli geleneksel uygulamalar ve işlevleri, Konya, Kömen.
  • Büyükokutan, A. (2012b) Geleneksel altın günlerine halkbilimsel bir yaklaşım: ‘Muğla örneği’, Karadeniz (Black Sea-Çernoye More) Sosyal Bilimler Dergisi, Bahar, C. 4, S. 14, s. 117-133.
  • Frazer, J. G. (2001) Altın dal büyü ve din üzerine bir çalışma (Çev. M. H. Doğan), İstanbul. Yapı Kredi.
  • Kottak, C. P. (2002) Antropoloji –insan çeşitliliğine bir bakış (Çev. S. N. Altuntek, B. A. Şafak, Dilek E., Yılmaz S. E., S. Eroğlu vd.), Ankara. Ütopya.
  • Malinowski, B. (1992) Bilimsel bir kültür teorisi (Çev. Saadet Özkal), İstanbul. Kabalcı Örnek, S., (1995) Türk halkbilimi, Ankara Kültür Bakanlığı.
  • Töret B., A. (2017) Geleneksel doğuma hazırlık uygulamalarının günümüz kent toplumuna evrimine bir örnek: ‘bebek kutlama partisi, Folklor/Edebiyat, S. 90, s. 129-150.
  • URL-1: http://www.hurriyet.com.tr/cinsiyet-partileri-20341964. (24. 11. 2017)
  • URL-2: https://kadin.com/gender-party-cinsiyet-ogrenme-partisi/. (19. 11. 2017)
  • URL-3: http://momslike.blogspot.com.tr/2014/04/gender-reveal-party.html. (18. 11. 2017)
  • URL-4: www.kadinlarkulubu.com (06. 11. 2017)
  • URL-5: www.partipaketi.com (27. 11. 2017)