Fatima Bakhaï’nin Dounia Adlı Romanında Osmanlı İmparatorluğu Dönemindeki Cezayirli Kadınlar

Frankofon Cezayir Edebiyatı’nın gerek Avrupa’da gerekse Türkiye’de üzerinde çok az çalışılan yazarları arasında yer alan Fatima Bakhaï Dounia adlı kurgusal yapıtını 1995 yılında yayımlar. Bakhaï söz konusu romanında, Cezayir’deki Osmanlı İmparatorluğu egemenliği döneminin sonlarından Fransız sömürgecilerin ülkeyi ele geçirdikleri zamana kadar, Cezayir’de yaşanan tarihsel, toplumsal ve siyasal değişimleri Dounia adındaki bir genç kızın yaşamı üzerinden anlatır. Böylelikle, Dayılar Devri’nin sonları, Fransızların Cezayir’i ele geçirme girişimleri ve ulaştıkları zafer romanın tarihsel arka planını oluştururken, Dounia’nın ve Cezayir halkının gündelik yaşamı ise yapıtın kurgusunu meydana getirir. Yazar, iki ayrı bölümden oluşan romanında, bir yandan toplumun geleneksel düzenine koşulsuz boyun eğen ve yaşamları boyunca sessizliğe mahkum edilen kadınları betimler. Diğer yandan da Dounia gibi iyi eğitim görmüş, ataerkil düzene ve içinde yaşadığı toplumun basmakalıp değerlerine başkaldıran kadınları kaleme alır. Nitekim hem tarihsel hem de kurmaca kişileri aracılığıyla, Cezayir toplumunu anlatır. Bu bağlamda, söz konusu çalışmada Fatima Bakhaï’nin Dounia adlı romanında yer alan kadınlar, Cezayir’de yaşanan tarihsel ve toplumsal değişimlere koşut olarak irdelenir.

___

  • Bakhaï, F. (1995). Dounia. Paris: L’Harmattan.
  • Beauvoir, S. (1986). Kadın evlilik çağı (B. Onaran, Çev.) İstanbul: Payel.
  • Colebrook, C. (2013). Gilles Deleuze (C. Soydemir, Çev.) İstanbul: Doğu Batı.
  • Fanon, F. (2012). Cezayir bağımsızlık savaşının anatomisi (K. Çileçöp, Çev.) İstanbul: Pınar.
  • Hazar, N. (2016). Türkiye-Afrika ilişkileri: Türkiye’nin dost kıtaya açılım stratejisi. Ankara:Akçağ.
  • Kavas, A. (2015). Osmanlı-Afrika ilişkileri. İstanbul: Kitabevi.
  • Kuran, E. (1957). Cezayir’in Fransızlar tarafından işgali karşısında Osmanlı siyaseti. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi.
  • Millett, K. (2000). Cinsel politika (S. Selvi, Çev.) İstanbul: Payel.
  • Piquet, V. (1948). Autour des monuments musulmans du Maghreb: esquisses historiques. 3. Maroc. Paris: G.- P. Maisoneuve.