Yöneticilerin Görev ve Çalışan Odaklı Liderlik Davranışları ve Hemşirelerin İş Tatmini, Örgütsel Bağlılığı ve İş Stresi Arasındaki İlişki
Amaç: Çalışmanın amacı, yöneticilerin görev ve çalışan odaklı liderlik davranışlarının, hemşirelerin iş tatmini, örgütsel bağlılığı ve iş stresi düzeyleri ile ilişkisini incelemektir.Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı olarak planlanan çalışmanın örneklemini Kocaeli ilinde faaliyet gösteren 10 farklı sağlık kuruluşunda görev yapan 300 hemşire oluşturmuştur. Çalışmada, veri toplama araçları olarak; görev ve çalışan odaklı lider davranışları anket formu, iş stresi, iş tatmini ve duygusal bağlılık ölçekleri kullanılmıştır.Bulgular: Çalışmada, yöneticilerinin görev odaklı liderlik davranışlarını daha fazla sergiledikleri, görev odaklı liderliğin iş tatmini ve örgütsel bağlılığa etki etmediği ancak, iş stresi üzerinde etkili olduğu, çalışan odaklı liderliğin ise iş tatmini, örgütsel bağlılık ve iş stresi üzerinde etkili olduğu görülmüştür.Sonuç: Hastane yöneticilerinin çalışan odaklı liderlik davranışlarından takdir etme-ödüllendirme ve danışmanlık (mentorlük) yapma davranışını, görev odaklı liderlik davranışlarından ise iş sorumluluklarını tanımlama ve kontrol etme davranışlarını geliştirmeleri hemşirelerin işyerinde daha etkin olmasını sağlayacaktır.
Managers' Task-Oriented and Employee-Oriented Leadership Behaviors: Eff ects on Nurse Job Satisfaction, Organizational Commitment and Job Stress
Aim: The purpose of this study is to determine eff ect of task-oriented and employee-oriented leadership behaviors on the job satisfaction organizational commitment and job stress of health care service employees are examined.Method: This descriptive and correlational study was conducted 300 employees (nurse) from 10 diff erent health care facilites in Kocaeli. In this study questionnaire form was used as data collection method. This form items were included task and employee-orıented leadershıp behavior job satisfaction, organizational commitment and job stres.Results: As a result of this study; Task-oriented leadership behavior is higher tthan employee-orıented leadershıp behavior. Task-Oriented Leadership has no aff ect on job satisfaction and organizational commitment however, it does have more aff ect on job stress. On the other side, Individual Oriented Leadership is observed to have eff ect on job satisfaction, organizational commitment and job stress.Conclusion: Promoting the reinforcement and consulting (mentorship) behavior of the employee oriented leadership behavior and defining responsibility of job and controlling the behavior of the task oriented behavior by the hospital managers will procure the opportunity to be more eff icient at workplace for the nurses.
___
- Bass, B. M. (1990). From transactional to transformational leadership: Learning the share the vision. Organizational Dynamics, 18(3): 19-31.
- Brayfield, A., Rothe, H. F., (1951). An index of job satisfaction. Journal of Applied Psychology, 35: 307-311.
- Bülbül, M. (2007). Örgütsel bağlılık ve kamu kuruluşlarına yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
- Çakınberk, A., Demirel, T. E. (2010). Örgütsel bağlılığın belirleyicisi olarak liderlik: Sağlık çalışanları örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 24: 103-135.
- Çatulay, Ü., Baz, M., Kaya, S., Savaş, K. (2011). Örgüt içi stres. Uluslar Arası Hakemli Akademik Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1): 1-11.
- Çınar, O. (2010). Eğitim ve sağlık alanı çalışanlarının iş stresi dü- zeyleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(33): 101-121.
- Ekinci, H., Ekici, S. (2003). İşletmelerde örgütsel stres yönetim stratejisi olarak sosyal desteğin rolüne ilişkin görgül bir araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 27(1): 109-129.
- Eren, E. (2004). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. 8. basım, Beta Yayıncılık, İstanbul.
- House, R., Rizzo, J. (1972). Role confl ict and ambiguity as critical variables in a model of organizational behavior. Organizational Behavior and Human Performance, 7: 467-505.
- Judge, T. A., Piccolo, R. F., Ilies, R. (2004). The forgotten ones? The validity of consideration and initiating structure in leadership research. The Journal of Applied Psychology, 89: 36-51.
- Kuzulugil, Ş. (2012). Kamu hastaneleri çalışanlarında iş tatminini etkileyen faktörlerin incelenmesine yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme Dergisi, 41(1): 129-141.
- Livi, S., Kenny, D. A., Albright, L., Pierro, A. (2008). A social relations analysis of leadership. The Leadership Quarterly, (19): 235-248.
- Loke, J. C. F. (2001). Leadership behaviours: Eff ects on job satisfaction, productivity and organizational commitment. Journal of Nursing Management, 9(4): 191-205.
- McNeese, S. (1999). The relationship between managerial motivation, leadership, nurse outcomes and patient satisfaction. Journal of Organizational Behavior, 20: 243-259.
- McNeese, S. (1997). The infl uence of manager behavior on nurses' job satisfaction, productivity, and commitment. The Journal of Nursing Administration, 27(9): 47-55.
- Meyer, J. P., Allen, N. J. (1997). Commitment in the workplace: Theory, research and application. Sage Publications, 9(3): 309-312. Nunnally, J. C. (1978). Psychometric Theory. 2. basım, McGrawHill, New York.
- Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan örgütsel destek ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 18(2): 113-130.
- Özutku, H., Ağaca, V., Cevrioğlu, E. (2008). Lider-üye etkileşimi teorisi çerçevesinde, yönetici-ast etkileşimi ile örgütsel bağlılık boyutları ve iş performansı arasındaki ilişki: Ampirik bir inceleme. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2): 193-210.
- Sayın, Ç. (2008). Yönetici hemşirelerde algılanan liderlik tarzlarının hemşirelerin örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkilerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Sellgren S. F., Ekvall G., Tomson G. (2008). Leadership behavior of nurse managers in relation to job satisfaction and work climate. Journal of Nursing Management, 16: 578-587.
- Sığrı, Ü. (2007). Geçici ve daimi personelin stres f aktörlerinin, belirtilerinin, yatkınlıklarının ve stresle baş etme tarzlarının mukayeseli analizi. Marmara Üniversitesi Dergisi, 7(28): 177-188.
- Tağraf, H., Çalman, İ. (2009). Ohio üniversitesi liderlik modeline göre oluşan liderlik biçimlerinin işletmelerin ihracat performansı üzerine etkisi ve Gaziantep ilinde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(2): 135-154.
- Tengilimoğlu, D. (2005). Hizmet işletmelerinde liderlik davranışları ile iş doyumu arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1): 23-45.
- Wong, A. C., Laschinger, K. S. H. (2012). Authentic leadership, performance, and job satisfaction: The mediating role of empowerment. Journal of Advanced Nursing, 69(4): 947-959.
- Yukl, G. (2010). Leadership in Organizations. 7th. ed., Pearson Prentice Hall, New Jersey