Sağlık Çalışanlarında Mobbing Algısı ve İş Doyumunun Belirlenmesi

Amaç: Bu araştırma sağlık çalışanlarında mobbing algısı ve iş doyumunun belirlenmesi amacı ile tanımlayıcı olarak yapıldı.Yöntem: Araştırmaya 390 sağlık çalışanı alındı. Araştırma verileri kişisel bilgi formu, mobbing algı ölçeği ve minnesota iş doyumu ölçeği ile toplandı. Verilerin analizinde yüzdelik dağılım, Varyans analizi ve Pearson Korelasyon analizi kullanıldı.Bulgular: Sağlık çalışanlarının %57.5'inin mobbing davranışına maruz kaldığı, mobbinge maruz kalan hekimlerin %32.8'inin, ebelerin %56.3'ünün ve teknisyenlerin %41.1'inin bu durumda hiçbir şey yapmadığı, hemşirelerin %33.8'inin durumu arkadaşlarıyla paylaştığı belirlenmiştir. Sağlık çalışanlarının %92'si mobbing'in iş doyumunu olumsuz etkilediğini belirtmiştir. Sağlık çalışanlarında mobbing algısı ile iş doyumu arasında güçlü ilişki olduğu sağlık çalışanlarında iş doyumu arttıkça mobbing algısının azaldığı saptanmıştır (r=-.40, p=0.00).Sonuç: Sağlık çalışanlarının yarıdan fazlasının mobbing davranışına maruz kaldığı ve bu durumun iş doyumlarını olumsuz etkilediği görülmüştür.

Determining Mobbing Perceptions and Job Satisfaction among Healthcare Professionals

Aim: This study has been carried out as defi nitive to determine job satisfaction and mobbing perception of health care workers.Method: Three hundred and ninety healthcare professionals were enrolled in the study. Study data were collected with a personal information form, mobbing perceptional scale, and the Minnesota Job Satisfaction Scale. In the analysis of the data, percentage distribution, the Mann-Whitney U, Kruskal Wallis Variance Analysis and Pearson's correlation analysis tests were used.Results: It has been determined %57.5 of health care workers are exposed to mobbing and 32.8% of physicians, of 41.1 % of the and technicians 56.3 % of midwives who exposed to mobbing did not do anything in this case but only 33.8 % of nurses shared this with their friends. %92 of health care workers stated that mobbing aff ects job satisfaction negatively. It has been determined that there is a strong relationship between mobbing perception and job satisfaction of health care workers and job satisfaction has been found to decrease with increasing perception of mobbing (r=-.40, p=0.00).Conclusion: It has been stated that more than half of health care workers are exposed to mobbing and mobbing aff ects job satisfaction of health care workers negatively.

PDF

___

Aydın, S. İ. (2008). İşyerinde yıldırma (mobbing) algısına ilişkin bir alan çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Bardakçı, E. (2014). Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin yaşadığı mobbingin ruhsal sağlıklarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Bostan, Ö., Erbil, N. (2004). Ebe ve hemşirelik iş doyumu, benlik saygısı ve etkileyen faktörler. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7(3): 56-66.
Cengiz, R., Aytaç, K. Y., Servi, T., Yetiş, Ü. (2012). Futbol kulüplerinde yıldırma algısı ile iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9): 65- 75.
Çakıl, E. (2011). Üniversite hastanesinde çalışan hemşire ve asistanlarda mobbingin işe gönülden adanma üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
Devanport, N., Distler--Schwartz, R., Pursel-Elliott, G. (2003). Mobbing, Emosyonel Abuse in The American Workplace. Çeviren: 0. C. Önertoy, 2. basım, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
Dikmetaş, E., Top, M., Ergin, G. (2011). Asistan hekimlerin tükenmişlik ve mobbing düzeylerinin incelenmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(3): 137-149.
Dilman, T. (2007). Özel hastanelerde çalışan hemşirelerin duygusal tacize maruz kalma durumlarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Dündar, T. (2010). Sağlık çalışanlarının yıldırmaya maruz kalmalarında hastane etik iklimi ile sosyo-demografik özelliklerinin rolü: Bolu ili hastanelerinde bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Einarsen, S., Matthiesen, S. B., Skogstad, A. (1998). Bullying, burnout and well-being among assistant nurses. Journal of Occupational Health and Safety, 14(6): 563-568.
Ferrinho, P. ve ark. (2003). Patterns of perceptions of workplace violence in the Portuguese health care sector. Human Resources/or Health, 1: 1-11.
Fışkın, G. (2011). Mobbing davranışı ve ana çocuk sağlığı merkezlerindeki saglık çalışanlarına yönelik bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Gürkan, K. P. (2010). Şanlıurfa'da çalışan hemşire, ebe ve sağlık memurlarının psikolojik şiddete (mobbing) maruz kalma durumları ve ilişkili faktörler. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa.
Gökçe, T, A. (2006). İşyerinde yıldırma: Özel ve resmi ilkögretim okulu öğretmen ve yöneticileri üzerinde yapılan bir araştırma. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Hoel, H., Cooper, C., Faragher, B. (2001). The experience of bullying in Great Britain: The impact of organizational status. Europen Journal of Work and Organizatioanl Pstchology, 10(4): 443-465.
Jackson, M., Ashley, D. (2005). Physical and psychological violence in Jamaica's Health Sector. Pan Am Public Health, 18(2): 114-121.
Jelic, J. Z., Stoini, E., Bunikic, C. S. (2005). The effect of mobbing on medical staff performance. Acta Clin Croat, 44(4): 347-352.
Karcıoglu, F., Akbaş, S. (2010). İş yerinde psikolojik şiddet ve iş tatmini ilişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(3): 139-162.
Kocaoğlu, M. (2007). Mobbing (işyerinde psikolojik taciz, yıldırma) uygulamaları Ve motivasyon arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Köse, S., Uysal, Ş. (2010). Kamu personelinin yıldırma (mobbing) ve boyutları hakkındaki düşünceleri üzerine bir çalışma: Manisa Tarım İl Müdürlüğü örnegi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(l): 261-276.
Kuzey, C. (2012). Impact of health care employees' job satisfaction on organizational performance support vector machine approach. European Journal ofEconomic and Political Studies, 5(l): 65-89.
Leymann, H. (1990). Mobbing and psychological terror at workplaces. Violence and Victims, 5(2): 119-126.
Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. Europen Journal of Work and Organizational Phychology, 5(2): 165-184.
Okyay, N. (2009). Emniyet teşkilatına bağlı okullardan mezun olup çevik kuvvet şube müdürlüğünde görev yapan polislerin psikolojik şiddet algıları, iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Oran-Başkaya, N. (1989). Job satisfaction of group of academical staff in Marmara University. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Quine, L. (2001). Workplace bulluying in nurses. Journal ofhealth psychology, 6(1): 73-84.
Özalp, F. (2013). Çalışma yaşamında mobbing ve iş tatmini arasındaki ilişki: Kaınu kuruluşunda bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Salin, D. (2003). Ways of explaining workplace bullying: review of enabling, motivating and precipitating structures and process in the work environment. Human Relations, 56(10): 1213-1232.
Steinman, S. (2003). Workplace violence in the health sector, country case study, South Africa, http://www.icn.ch/SewWorkp1ace/ WPV_ HS_South Africa (22.1 1. 2012).
Şahin, B., Dündar, T. (2011). Sağlık sektöründe etik iklim ve yıldırma (mobbing) davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 66(1): 129-159.
Tetik, S. (2010). Mobbing kavramı: Birey ve örgütler açısından önemi. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(18): 81-89.
Tınaz, P. (2011). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing). 3. basım, Beta Basım Yayım, İstanbul.
Tigrel, Y. E., Kokalan, O. (2009). Academic mobbing in Turkey. 1nternational Journal ofSocial, Behavioral, Educational, Economic, Business and Industrial Engineering, 55: 963-971.
Topal, E. (2008). Hekim ve hemşirelerin iş doyum düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Saglık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Tözün, M., Çulhacı, A., Ünsal, A. (2008). The job saticfaction of physicians that working in primary health care in institutions in family medicine system (Eskişehir). TAF Prev Med Bull, 7(5): 377-384.
Tüfekçi, M. (2014). Acil Tıp uzmanlık öğrencilerinde mobbing algı düzeylerinin incelenmesi. ıpta Uzmanlık Tezi, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı, Mersin.
Üye, C. (2009). Hemşirelerin yöneticileri tarafından mobbing davran1slar1 ile karşılaşma durumlarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Vega, G., Comer, D. (2005). Sticks and stones may break your bones but words can break your spirit: Bullying in the workplace. Journal ofBusiness Ethics, 58(1): 101-109.
Vural-Özkan, G. (201 1). İş yerinde yıldırma (mobbing) ve iş doyumu ilişkisi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Weiss, D. ., Dawis, R. W., England, G. W., Lofquist, L. H. (1967). Manual/or the Minnesota Satisfaction Quesition Naire. Minnesota Studies, Washington.
Yap1c1, N. (2008). İş yerlerinde sistematik yıldırma (mobbing), algılanan nedenleri ve iş tatmini ile işten ayrılma niyeti üzerine etkisi: Antalya ili tarım sektöründe bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
Yavuz, H. (2007). Çalışanlarda mobbing (psikolojik şiddet) algısını etkileyen faktörler. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Yelboğa, A. (2007). Bireysel demografık değişkenlerin iş doyumu ile ilişkisinin finans sektöründe incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2): 1-18.
Yıldırım, A. (2007). Sağlık kuruluşlarında psikolojik şiddetin (mobbing) tanımı, boyutları ve önemi. Ulusal Sağlık Kuruluşları Yönetimi Kongresi Bilimsel Kitabı, Antalya, 93-95.
Yıldırım, A., Yıldırım, D. (2007). Mobbing in the workplace by peers and managers: Mobbing experienced by nurses working in healthcare facilities in Turkey and its effect on nurses. Journal of Clinical Nursing, 16(8): 1444-1453.
Yıldız, S., Yıldız, S. E., Erdagı, S. (2009). Sağlık çalışanlarının psikolojik yıldırma davranışının degerlendirilmesi. Hastane Yönetimi Dergisi, 13(1): 1-13.
Yıldız, G., Akbolat, M., İşık, O. (2011). Psikolojik taciz ve örgütsel bagımlılık: Sağlık çalışanları üzerine bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 25(13): 113-141.
Zonp, Z. (2012). Psikiyatri k1inik1erinde çalışan hemşirelerin mobbing algıları ve ilişkili faktörler. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.