Meslek Eğ t m Merkez ne Devam Eden Ergenler n Kural Dışı Davranış Düzeyler n n İncelenmes
Amaç: Mesleki eğitim merkezine devam eden ergenlerin kural dışı davranış düzeylerine etki eden etmenlerin incelenmesi amaçlandı.Yöntem: Araştırma bir mesleki eğitim merkezine devam eden ve çalışmaya katılmayı kabul eden 105 ergen ile Mart-Nisan 2014 tarihleri arasında yapıldı. Kişisel bilgi formu ve Kuraldışı Davranış Ölçeği (KDÖ) kullanılarak elde edilen veriler sayı ve yüzdelik, ki-kare, Kruskal-Vallis ve Mann-Whitney U testleri ile değerlendirildi.Bulgular: Araştırmaya alınan ergenlerin kural dışı davranış ölçeğinden aldıkları puan ortalaması 52.00±17.31'dir. Ergenlerin sıklıkla başvurduğu kural dışı davranışlar arasında; yasaların izin vermediği araçları kullanma (%22.9), araç kullanırken hız limitini aşma (%16.2), alkollü içkiler içme (%15.2), kavga etme (%13.3), kavgaya katılma (%12.4), eşyaları kırma (%11.4), sınavlarda fısıldama (%10.5), sınavlarda kopya çekmek (%9.5) ve okuldan kaçma (%6.7) gibi davranışların olduğu belirlendi. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; kural dışı davranışı puan ortalamaları ile ergenin cinsiyeti, alkol ve madde kullanım durumu arasında istatiksel anlamlılık görüldü (p?0.05).Sonuç: Risk altındaki ergenlerin kural dışı davranış içeren davranışlarda bulunmasının önlenmesinde bu risk faktörlerinin kontrol altına alınması gereklidir.
Examining Delinquent Behavior Levels of Teenagers Continuing Vocational Training Centers
Aim: The aim of the study is to examine delinquent behavior levels of teenagers attending vocational training centers.Method: The study was conducted with 105 adolescents attending a vocational training center who accepted to participate the research between March-April 2014. Data obtained using personal information form and Delinquency Scale was evaluated by using percentages, chi-square, Kruskal-Wallis and Mann-Whitney U testing.Results: The mean score of adolescents in the delinquency scale was 52.00±17.31. Frequently committed delinquent behaviors among adolescents are as follows: Using vehicles prohibited by the law (22.9%); exceeding the operating speed limit (16.2%); consuming alcoholic beverages (15.2%); fighting (13.3%); joining a fight (12.4%); breaking appliances (11.4%); whispering in exams (10.5); cheating in exams (9.5%) and escaping from school (6.7%). According to the results obtained from the research, statistical significance was observed between alcohol and substance use and gender of the teenager and illegal behavior average score (p?0.05).Conclusion: Teenagers attending vocational education centers work and they are in more risky environments than other teenagers. Risk factors have to be identified, families and schools have to collaborate to eliminate these risk factors.
___
- Akduman, G. G., Akduman, B., Cantürk, G. (2007). Ergen suçluluğunda bazı k?ş?sel ve a?lesel özell?kler?n ?ncelenmes?. Türk Ped Arş, 42(4): 156-161.
- Akduman, G. G., Baran, G. (2010). Suça karışan çocuklarda akran ?st?smarının ?şled?ğ? suçun özell?kler?, göç ve okul durumu değ?ş- kenler? açısından ?ncelenmes?. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(14): 33-41.
- Arkan, G. (2011). Sanay? s?tes?nde çalışan çocuk ?şç?ler?n çalışma koşulları ve ?st?smara bakışı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaz?antep Ün?vers?tes? Sağlık B?l?mler? Enst?tüsü, Gaz?antep. Avşar, Z., Öğütoğulları, E. (2012). Çocuk ?şç?l?ğ? ve çocuk ?şç?l?ğ? ?le mücadele stratej?ler?. Sosyal Güvenlik Dergisi, 2(1): 9-40.
- Ateş, F. B., Akbaş, T. (2012). Ergenlerde görülen kural dışı davranışların a?le ?şlevsell?ğ? ve yaşam kal?tes? açısından ?ncelenmes?. Ç. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2): 337-352.
- Bal, S. (2010). Çocukluk örselenme yaşantıları, ana-baba-ergen ?l?şk? b?ç?mler? ve sosyal destek algısının, kural dışı davranışlarla ?l?şk?s?. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Ün?vers?tes? Sosyal B?l?mler Enst?tüsü, Adana.
- Balkaya, A., Ceyhan, E. (2007). L?se öğrenc?ler?n?n suç davranış düzeyler?n?n bazı k?ş?sel ve a?lesel n?tel?kler bakımından ?ncelenmes?. Aile ve Toplum Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi, 3(11): 13-28.
- Bulut, F. (2010). Ergenlerde görülen kural dışı davranışların a?le ?ş- levsell?ğ?, a?le r?sk faktörü ve yaşam kal?tes? açısından ?ncelenmes?. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Ün?vers?tes? Sosyal B?l?mler Enst?tüsü, Adana.
- Canbulat, N., Yıldız, S. (2011). İstanbul'un Ş?şl? ?lçes?'nde genç- ler?n r?skl? sağlık davranışları. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 8(1): 46-52.
- Ç?ftç?, D. B. (2013). Çalışan çocuklarda duygusal ve davranışsal sorunlar: Oto sanay? örneğ?. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 20(1): 13-22.
- Güler, M. (2010). Sosyal ps?koloj? bakış açısından çocuk ve ergenlerde suçlu davranış gel?ş?m?. TBB Dergisi, 89(1): 355-372.
- Güngör, M. (2013). R?sk altındak? çocukların a?le yapıları ve suça yönel?mler? (Mers?n ?l? örneğ?). Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2): 421-434.
- Kaner, S. (2001a). Suç Davranışı Ölçeğ? Gel?şt?rme Çalışması. 1. Ulusal Çocuk ve Suç: Nedenler ve Önleme Çalışmaları Sempozyumu, 29-30 Mart, Ankara.
- Kaner, S. (2001b). Ana Baba Denet?m? İle Ergenler?n Suç Kabul Ed?len Davranışları Arasındak? İl?şk?n?n İncelenmes?. 1. Ulusal Çocuk ve Suç: Nedenler ve Önleme Çalışmaları Sempozyumu, 29-30 Mart, Ankara.
- Korkmaz, M. N., Erden, G. (2010). Çocukları suç davranışına yö- nelten olası r?sk faktörler?. Türk Psikoloji Yazıları, 13(25): 76-87.
- Ögel, K. (2014). Çocuk, suç ve b?reyselleşt?r?lm?ş ?y?leşme. "Çocuklar ?ç?n Adalet" Projes?, http://www.cocuklar?c?nadalet.org/ resources/cked?tor/kcf?nder/upload/f?les/KAYNAK%20K?tap.pdf (12.12.2014).
- Önder, F. C., Yılmaz, Y. (2012). Ortaöğret?m öğrenc?ler?nde görü- len kuraldışı davranışları yordamada yaşam doyumu ve anne-baba st?ller?n?n rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3): 1737-1748.
- Özen, S., Ece, A., Oto, R., T?rasçı, Y., Gören, S. (2005). Juven?le del?nquency ?n a develop?ng country: A prov?nce example ?n Turkey. International Journal of Law and Psychiatry, 28(4): 430-441.
- Shader, M. (2004). R?sk factors for del?nquency: An overv?ew, https://www.ncjrs.gov/pdff ?les1/ojjdp/frd030127.pdf (12.01.2015).
- Şah?n, F. Y. (2013). Pred?ct?ng del?nquency levels ?n Turk?sh adolescents. Procedia Social and Behavioral Sciences, 89(2013): 841- 847.
- Şah?n, F. Y. (2015). Pred?ct?ng del?nquency levels ?n Turk?sh adolescents. Hacettepe University Journal of Education, 30(1): 313-323.
- Temel, Z. (2011). Suça yönelm?ş çocukların a?le ?şlevsell?ğ?n?n bel?rlenmes?. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Cumhur?yet Ün?vers?tes? Sağlık B?l?mler? Enst?tüsü, S?vas.
- TEPA (2013). Türk?ye Ergen Prof?l? Araştırması, http://a?letoplum. a?le.gov.tr/data/54292ce0369dc32358ee2a46/tepa2013_teksf.pdf (15.12.2014).
- Turla, A., Tomak, L., Pekşen, Y. (2009). Çıraklık eğ?t?m merkez?ne devam eden gençler?n ?ş yer?nde ?st?smara uğrama sıklığı. Turkiye Klinikleri Journal of Pediatrics, 18(3): 167-173.
- Türk?ye'de Ergen Prof?l? (2008). yen?a?letoplum.a?le.gov.tr/data/.../ turk?yede_ergen_prof?l?_2008.pdf (15.12.2014).
- UN (2003). Juven?le Del?nquency World YOUTH Report, www. un.org/esa/socdev/uny?n/.../ch07.pdf (12.01.2015).
- Wasserman, G. A. ve ark. (2003). R?sk and protect?ve factors of ch?ld del?nquency, https://www.ncjrs.gov/pdff ?les1/ojjdp/193409. pdf (10.01.2015).