Seher ÜNVER, Meltem YILDIRIM, Neriman AKYOLCU, Nevin KANAN

Doğru Sözcüklerden Doğru Bakıma: Hemşireler Arasında "Basınç Yarası" Teriminin Kullanılma Durumu

Amaç: Çalışmanın amacı, hemşirelerin basınç yaraları için kullanmakta oldukları kavramlara ilişkin var olan durumun değerlendirilmesidir.Yöntem: Çalışma, tanımlayıcı özellikte olup 29 Nisan-30 Mayıs 2013 tarihleri arasında çeşitli alanlarda çalışan 166 gönüllü hemşirede 13 sorudan oluşan online anket yöntemi kullanılarak gönüllülük sorusuna "evet" cevabı verenler üzerinde gerçekleştirildi. Demografik sorular, hemşirelerin sosyo-demografik durumlarını tanımlama amacıyla toplandı. Kapalı uçlu sorular, katılımcıların basınç yarası terimini kullanma durumunu belirlemeye yönelikti. Çoktan seçmeli sorular ise, terimin hemşireler arasında ve çalıştıkları hastanedeki formlarda kullanım durumunu tespit etmek amacıyla soruldu. Verilerin analizi, SPSS 19.0 paket programında tanımlayıcı istatistikler kullanılarak yapıldı.Bulgular: Çalışmaya katılan hemşirelerin yaş ortalaması 27.71±5.65 idi. Hemşirelerin 117'si (%70.4) lisans ve önlisans mezunu iken, n=35'i (%21.1) lisansüstü mezunu idi. Ayrıca %45.1'i (n=75) özel hastane, %28.3'ü (n=47) devlet hastanesi ve % 26.5'i (n=44) üniversite ve eğitim - araştırma hastanesinde çalışıyordu. Doksan beş hemşirenin (%57.2), basınçla oluşan yaraları tanımlamada "bası yarası" terimini, %56.6'sının (n=94) "dekübitus" ve %48.2'sinin (n=80) ise "yatak yarası" terimini kullandığı tespit edildi. Hemşirelerin %51.2'sinin (n=85) internette bu tür yaralara ilişkin arama yaparken "bası yarası" terimini kullandığı belirlendi.Sonuç: Basıncın yol açtığı doku bütünlüğündeki bozulmayı tanımlamada ortak terimin kullanılması, formlarda standardizasyon sağlanması ve Türk Dili'ne uygun olmasının sağlanması amacıyla "basınç yaralanması" teriminin kullanılması uygun olacaktır.

From Correct Words to Correct Care: Usage of The Term Pressure Sore Among Turkish Nurses

Aim: Aim of this study is to determine the current situation of the term used for pressure sores among nurse.Method: This descriptive study was carried out between April 29th-May 30th, 2013 with 166 voluntary nurses who work at diff erent hospitals via using an online survey system with 13 questions for data collecting. Demographic information was collected for descriptive purposes. Closed-ended questions asked to determine the participant's usage of the term for pressure sores. Multiple-choice questions focused on clinical usage of term between nurses and on the forms they use at hospital.Results: The mean age of the nurses was 27.71±5.65 years. A hundred-seventeen of the nurses were graduated from bachelor and associate's degree and 35 (21.1%) were master degree. Also, 45.1% (n=75) of the nurses were working in special hospitals, 28.3%(n=47) in goverment hospitals and 26.5% (n=44) in university and education-research hospitals. While fiftyseven point two percent of the nurses (n=95) were using the term "press sore", 56.6% (n=94) used the term "decubitus" and 48.2% (n=80) used "bed sore". Eighty-five of these nurses used "press sore" to make a search about these sores via internet.Conclusion: To define pressure caused by the deterioration of tissue integrity, using the term "pressure injury" would be appropriate according to standardization and Turkish Language.

PDF

___

Ayello, E. A, Braden, B. (2002). How and why to do pressure ulcer risk assessment. Advanced in Skin and Wound Care, 13(3): 125- 131.
Dağıstanlı, S. (2007). Bir tutam terminoloji. İyi Klinik Uygulamalar, 18(1): 39-42.
Dunk, A. M., Arbon, P. (2009). Is it time for new descriptor "pressure injury" bibliometric analysis. Wound Practice and Research, ı7(4): 201-207.
Gould, D., Goldston, L., Gammon, J., Kelly, D., Maidwell, A. (2002). Establishing the validity of pressure ulcer risk assessment scales: novel approach using illustrated patients scenarios. International Journal ofNursing Studies, 39(2): 215-228. 132
Gündüz, B. (2007). Bası yaralarının önlenmesi. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, 3(45): 25-31.
Karadağ, A. (2003). Basınç ülserleri: Değerlendirme, önleme ve tedavi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7(2): 41-48.
Karamustafa, K., Yıldırım, M. (2007). Tüketicilerin bireysel banka tercihine ilişkin Kayseri ilinde yapılan bir araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(3): 56-92.
Lindgren, M., Unosson, M., Krantz, M. A., Ek, A. C. (2002). Arisk assessment scale for the prediction of pressure sores development: Reliability and validity. Journal ofAdvanced Nursing, 38(2): 190- 199.
McNees, P., Braden, B., Bergstonn, N., Ovington, L. (1998). Beyond risk assessment: Elements for pressure ulcer prevention. 0stomy Wound Management, 44(3A): 51-58.
National Pressure Ulcer Advisory Panel (NPUAP) (2016). NPUAP announces change in tenninology from pressure ulcer to pressure injury and updates the stages of pressure injury, http://www.npuap. org/national-pressure-ulcer-advisory-panel-npuap-announces-achange-in-terminology-from-pressure-ulcer-to-pressure-injuryand-updates-the-stages-of-pressure-injury/ (04. .201 6).
Prentice, J., Stacey, M. (2001). Pressure Ulcers: The case for improving prevention and management in Australian healthcare settings. Primary Intention, (9)3: 111-120.
Riordan, ., Voegeli, D. (2009). Prevention and treatment of pressure ulcers. British Journal ofNursing, 18(20): 20-27
Sarı, E. (2013). Yogun bakım hemşirelerinin basınç ülseri hakkındaki bilgi düzeyleri. Akademik Geriatri Dergisi, 5(2): 73-79.
Saygın, H. (2008). Basınç yaralarında hemşirelik yönetimi. İç Hastalıkları Dergisi, 15(3): 141-144.
Sönmez, A. (2003). Bas1 yaraları. u'rkAile Hekimliği Dergisi, 7(2): 57-62.
Turgut, P. (2015). Cerrahi yoğun bakım hemşirelerinin basınç yara-- lar1na iliskin bilgi ve uygulamaları. Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Türk Dil Kurumu (TDK) (1998). Türkçe Sözlük. 9. basım, Cilt 2, Ankara, 2208-2456.
Ünver, S., Yıldırım, M., Akyolcu, N., Kanan, N. (2014). Basınç yaralarına ilişkin kavram analizi. F.N. Hem. Derg, 22(3): 168-171.
T.C. Sağlık Bakanlığı (2014). Sağlık istatistikleri yıllığı 2013, Ankara.
Üstün, Y. (2013). Basınç Ülserlerini Önlemeye Yönelik Tutum Ölçeği'nin Türkçeye uyarlanması, geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.