Türk Makarna Sektörünün Bazı Endeksler ve Ürün Haritalaması Çerçevesinde Uluslararası Rekabet Gücü Analizi: 2001-2020 Yılları Üzerine İnceleme

Küreselleşen dünyada uluslararası ticaret her geçen gün ileri boyutlara ulaşmaktadır. İhracat faaliyetlerini yürüten işletmeler hem kendi ülkelerinde hem de uluslararası pazarlarda rekabet etmek zorunda kalmışlardır. Ülkeler gerek iç pazarda gerekse küresel pazarlarda rekabet gücüne sahip olmalıdır. Türkiye günümüzde önde gelen makarna ihracatçısı ve üreticisi konumundadır. Bu çalışmada makarna sektörünün dünyadaki ve Türkiye’deki durumu ve dış ticaretindeki gelişmeler incelenmiştir. Çalışmanın amacı, Türkiye’nin makarna sektörünün uluslararası rekabet gücünü tespit ve analiz etmektir. Bu doğrultuda uluslararası rekabet gücü endekslerinin hesaplanması için Türkiye ve dünyanın 2001-2020 yılları arasında makarna ihracat ve ithalat verileri kullanılmıştır. Analiz kapsamında Balassa’nın RCA endeksi, Vollrath’ın endeksleri (RXA, RMA, RTA, RC), Açıklanmış Simetrik Karşılaştırmalı Üstünlükler Endeksi (RSCA), Ticaret Dengesi Endeksi (TBI) kullanılmış ve Tri Widodo tarafından geliştirilen Ürün haritalaması yöntemine başvurulmuştur. Tüm endekslerin hesaplanmasıyla ülkemizin makarna sektöründe rekabet avantajına sahip olduğu ve makarna ihracatında uzmanlaşma gösterdiği görülmektedir. Türkiye makarna sektöründe mukayeseli üstünlüğe sahip net ihracatçı (Grup A) konumda yer almaktadır

Anahtar Kelimeler:

Uluslararası Rekabet Gücü, Makarna Endüstrisi, Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlük Endeksleri, Ürün Haritalama

International Competitiveness Analysis of Turkish Pasta Industry in Framework of Some Indexes and Product Mapping: A Research on the years 2001-2020

In the globalizing world, international trade is reaching advanced dimensions every passing day. Exporting companies had to make a competition both in local and international markets. Therefore, countries should have competitiveness both in the domestic and global markets. Nowadays, Turkey is leading pasta producer and exporter. In this study, the situation of the pasta industry in the world and in Turkey and the developments in its foreign trade were examined. This study aims to determine and analyze the international competitiveness of Turkey's pasta industry. Accordingly, pasta export and import data from Turkey and the world between 2001-2020 were used to calculate international competitiveness indices. Within the scope analysis, Balassa's RCA index, Vollrath’s indices (RXA, RMP, RTA, RC), Revealed Symmetric Comparative Advantage Index (RSCA), Trade Balance Index (TBI) were used and The Product Mapping Method developed by Tri Widodo was applied. As a result of the calculation of all indices, it has been revealed that Turkey has a competitive advantage in the pasta industry and specializes in its export. Turkey has the position of a net exporter (Group A) with a comparative advantage in this industry.

Keywords:

International Competitiveness, Pasta Industry, Revealed Comparative Advantage Indexes, Product Mapping,

PDF

___

Azgün, S. (2017). Dış Ticaret ve Rekabet Gücü (1. Baskı). Ekin Yayınevi
Bağcı, E. (2016). Türkiye’nin İmalat Sanayi Sektörünün Uluslararası Rekabet Gücü Analizi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 38(1), 73-92.
Bakkalcı, A. C. (2018). Küresel Sistemde Türk Tekstil Sektörünün Ürün Haritalaması Yöntemiyle Analizi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 25(3), 569-585.
Balassa, B. (1965). Trade Liberalisation and Revealed Comparative Advantage. The Manchester School, 33, 99-123.
Balassa Indexes. (2003). Organization for Economic Cooperation & Development. OECD Economic Surveys: Italy, 2003(13) https://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=bsu&AN=11161385&lang=tr&site=ehost-live (Accessed on 28.10.2021).
Başkol, M. O. & Bektaş, S. (2021). Türkiye Demir-Çelik Sektörünün Ürün Haritalaması: Widodo Yöntemiyle Bir Analiz. Yönetim Bilimleri Dergisi, 19(Özel Sayı), 57-84.
Ertaş, R. E. (2002). Türkiye Makarna Sanayi Sektör Analizi Yapı-İşleyiş-Performans. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
Eser, H. Ş. (2009). Türkiye’de Makarnalık Buğday Üretiminde Uygulanan Politikalar ve Makarna Sektörünün Üretici ve Tüketici Düzeyinde Analizi. Doktora Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
Fehér, I. & Németh, N. (2017). Analysis of the Situation and Competitiveness of the Hungarian Pasta Industry (Based on Porter’s Model). Management, Enterprise, and Benchmarking in the 21st Century, 55-65.
Frohberg, K. & Hartmann, M. (1997). Comparing Measures of Competitiveness. Institute of Agricultural Development in Central and Europe Discussion Paper, Dp no:2.
Gürpınar, K. & Barca, M. (2007). Türk Mobilya Sektörünün Uluslararası Rekabet Gücü Düzeyi ve Nedenleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(2),41-61.
Ignjatijević, S., Matijašević, J. & Milojević, I. (2014). Revealed Comparative Advantages and Competitiveness of the Processed Food Sector for the Danube Countries. Custos e@ gronégocio, 10, 256-281.
International Pasta Organization (IPO). Annual Report 2021. Available online: https://internationalpasta.org/annual-report/ (Accessed on 25.06.2022)
International Pasta Organization (IPO). Pasta Evolution. Available online: https://internationalpasta.org/. (Accessed on 25.10.2021)
ITC Trademap. (2021). Exporting and Importing Data of Pasta. https://www.trademap.org, (Accessed on 28.10.2021).
ITC Trademap. (2021). List of Importing Markets for a Product Exported by Türkiye (Product: 1902 Pasta). https://www.trademap.org,(Accessed on 30.10.2021)
Ketenci, C. K. & Bayramoğlu, Z. (2018). Türkiye’de Ceviz Üretiminin Rekabet Analizi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 5(3), 339-347.
Kostakoğlu, S. F. (2018). Modern Ekonomi’de Rekabet (1. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
Lafay, G. (1992). The Measurement of Revealed Comparative Advantages. M. G. Dagenais & P. A. Muet (Ed.), International Trade Modeling. London: Chapman & Hill.
Laursen, K. (2015). Revealed Comparative Advantage and the Alternatives as Measures of International Specialization. Eurasian Business Review, 5(1), 99-115. DOI: 10.1007/s40821-015-0017-1.
Maqbool, M. S., Rehman, M. A. U. & Ditta, A. (2020). Comparative Advantage and the Product Mapping of Exporting Sector of Minerals in Pakistan. Academic Journal of Social Sciences (AJSS), 4(3), 700-710.
Makarna Üreticileri ve Sanayicileri Derneği (MÜSAD). (2021). İstatistik Veriler 2001-2020. https://musad.org/ (Accessed on 25 October 2021).
Ministry of Economy. (2017). Pasta Industry Report. https://www.torbalito.org.tr/wp-content/uploads/2019/12/Makarna-Sektör.pdf (Accessed on 23.10.2021).
Özkan, E. (2003). Strategic Analysis of Macaroni in Turkey. Master's Thesis, Bilgi University Social Science Institute, İstanbul.
Sarıçoban, K. & Kösekahyaoğlu, L. (2017). Ticaret Sonrası Verilerle Rekabet Gücünün Ölçülmesinde Kullanılan İndeksler Üzerine Bir Literatür Taraması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 424-444.
Saraçoğlu, B. & Köse, N. (2000). Bazı Gıda Sanayilerinin Uluslararası Rekabet Gücü: Makarna, Bisküvi ve Un Sanayisi. Proje Raporu, Gazi Üniversitesi, Ankara. Available online: https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/Yay%C4%B1n%20Ar%C5%9Fivi/1997-2005%20Yay%C4%B1n%20Ar%C5%9Fivi/Yay%C4%B1nNo39.pdf (Accessed 28 October 2021).
Union of Organization Manufacturers of Pasta Products of the European Union (UNAFPA). (2021). Statistics 2020. https://www.pasta-unafpa.org/ (Accessed on 25.10.2021)
Union of Organization Manufacturers of Pasta Products of the European Union (UNAFPA). (2021). World Pasta Day. Available online: https://www.pasta-unafpa.org, (Accessed on 20.10.2021)
Terin, M. & Yavuz, F. (2018). Türkiye Peynir Sektörünün Uluslararası Rekabetçiliğinin Avrupa Birliği Ülkeleriyle Karşılaştırmalı Analizi. Türk Tarım- Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(9), 1243-1250.
Topçu, B. A. & Sarıgül, S. S. (2015). Comparative Advantage and the Product Mapping of Exporting Sectors in Turkey. The Journal of Academic Social Science, 3(18), 330-348.
Turhan, Ş. (2008). Türkiye’de Makarna Sektörünün Rekabet Gücü Açısından Değerlendirilmesi. Verimlilik Dergisi, 4, 115–125.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2021). Türkiye Makarna İhracat ve İthalat Veriler 2001-2020. www.tuik.gov.tr, (Accessed on 26.10.2021).
Vollrath, T. L. (1991). A Theoretical Evaluation of Alternative Trade Intensity Measures of Revealed Comparative Advantage. Weltwirtschaftliche Archiv/Review of World Economic, 127, 265-280.
Widodo, T. (2009). Comparative Advantage: Theory, Empirical Measures and Case Studies. Review of Economic and Business Studies, 4, November, 57-82.