Kuruluşundan Günümüze Antakya'da Su

Antakya sehrinin kurulus yerinin seçiminde güvenlik unsurunun yanında su kaynaklarının varlıgı önemli rol oynamıstır. Sehir Silpius (Habibineccar) Dagı’nın Asi Nehri’ne bakan yamacındaki “fay-karstik” kaynakların yogun oldugu alanda kurulmustur. İlk yıllarda su ihtiyacı bu kaynaklardan karsılanmıstır. Roma döneminde hızla gelisen sehrin su ihtiyacı mevcut kaynaklarla karsılanamayınca Daphne (Harbiye) kaynaklarının suları ilk defa muhtesem kanallar ve kemerler insa edilerek sehre getirilmistir. Bunun yanında dag yamacındaki sarnıçlar ve akarsular üzerindeki bentlerde toplanan sular yeraltı kanalları ile sehre dagıtılmıstır. Aynı zamanda her evin avlusunda bir kuyu açılmıstır. Antakya’nın cumhuriyet dönemine kadar su ihtiyacı genelde bu kaynak ve tesislerle karsılanmıstır. XX. yüzyılda Antakya’nın nüfusunun tekrar artması sehirde su sıkıntısının ortaya çıkmasına neden olmustur. Günümüz Antakya’sının su ihtiyacı en az 306,43 lt/sn’lik toplam debiye sahip kaynaklarla giderilebilir. 2040 yılında ise su ihtiyacını karsılayabilecek kaynakların toplam debisi en az 518,69 lt/sn olmalıdır. Anahtar Kelimeler: Antakya, su kaynakları, su tesisleri, su ihtiyacı.

Water in the Antakya from its Establishment to Today

In the selection of the establishment place for the Antakya city both water resources and security problem have played major roles. The city has been settled in the valley-side of the Silpius (Habibineccar) mountain which looks to the Asi River and is a dense area in that “faultkarstic” resources. In the early years, the water requirement has been supplied from these resources. When rapidly growing water requirement of the city could not been supplied in the Roman’s time with the existing resources, the water of Daphne (Harbiye) resources has been brought to the city constructing perfect aqueducts and water belts as a first. Furthermore, the water accumulated in the reservoirs built on the slopes of mountains and in the dams on rivers have been delivered to the city using underground aqueducts. Also water pools have been drilled in the gardens of the house. The water requirement of the Antakya up to Republic Term has been supplied with these resources and settlements. The increase in the population of the Antakya in the XXth century has led to the water shortage. The water requirement of Antakya today can be solved with a total flow rate of at least 306,43 l/s water resources. The total flow rate of these resources in 2040 must be at least 518,69 l/s.

PDF

___

Buckingham, J.S., (1825), Travels Among the Arab Tribes Inhabiting the Countries East of Syria and Paletsine, Londra.
Cuinet, (1891), La Turquie d’Asie, Paris.
Demir, A., (1996), Çaglar İçinde Antakya, Akbank Kültür ve Sanat Kitapları: 62, İstanbul.
DİE., (2002), 2000 Genel Nüfus Sayımı, İl 31 Hatay, DİE. Yay. No: 2728, Ankara.
DMİ., (2003), İklim Verileri, Basbakanlık Devlet Meteoroloji İsleri Genel Müd., Ankara.
DSİ., (1975), Asi Havzası Hidrojeolojik Etüt Raporu, DSİ. Yay., Ankara.
Downey, G., (1961), A History of Antioch in Syria-From Seleucus to the Arab Conquest,Princeton University.
Downey, G., (1963), Ancient Antioch, Princeton University.
Evliya Çelebi, (Türkçelestiren: Danısman, Z.), (1972), Seyahatname,4. Kitap, Üç Dal Nesriyat, İstanbul.
Gülen, L., Barka, A.A.; Toksöz, M.N., (1987), “Kıtaların çarpısması ve ilgili kompleks deformasyon: Maras üçlü eklemi ve çevre yapıları”, Hacettepe Üni., Yerbilimleri Uygulama ve Arastırma Merkezi, Yerbilimleri Dergisi, 14, 319-336.
Hall, W.H., (Çeviren: Karakılçık, Y. ve Erkul, H.), ( 2000), “Muhtesem Antakya”, Güney Rüzgarı Dergisi., Yıl: 4, 33, 8-18.
Le Camus, E., (1890), Notre Voyages aux Pays Bibliques, Paris.
Leveden, P. ve Hugueney J., (1966), Histoire de L’Urbanisme Antiquité, Paris.
Mansel, A.M., (1984), Ege ve Yunan Tarihi, Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara.
Michaud, M. ve Poujoulat, M., (1841), Correspondance d’Orient, Bürüksel.
Niebuhr, C., (1837), Reisebeschreibung nach Arabien und Andern Umliegenden Landern,Hamburg.
Över, S.; Ünlügenç, U.C.; Özden, S., (2001), “Hatay bölgesi etkin gerilme durumu”,Hacettepe Üni., Yerbilimleri Uygulama ve Arastırma Merkezi, Yerbilimleri Dergisi, 23, 1-14.
Özdemir, R., (1994), “Osmanlı döneminde Antakya’nın fiziki ve demografik yapısı”,Belleten, 221, 119-157.
Öztemir, F., Necioglu, A., Bagcı, G., (2000), “Antakya ve çevresinin depremselligi ve odak mekanizması çözümleri”, TMMOB. Jeofizik Mühendisleri Odası, Jeofizik, 14, 1-2, 87-102.
Parsons, A., (1808), Travels in Asia and Africa, Including a Journey From Scanderoon to Aleppo and Over the Desert to Bagdad and Bussora, Londra.
Pococke, R., (1745), A Description of the East and Some Other Countries, Londra. Sahillioglu, H., (1950), Asi Nehri, Türkiye Diyanet Vakfı, İslam Ansiklopedisi, Cilt: I,Ankara.
Salname-i Vilayet-i Haleb, Hicri 1308.
Tekin, M., (1986), “Harbiye çaglayanlarından Antakya çesmelerine”, Hatay Gazetesi, 17-24 Aralık.
Tekin, M., (1987), “Antakya’nın vakıf içme suları; Zugaybe Suyu ve Zugaybe Çesmeleri”,Güneyde Kültür Dergisi, I, 12, 2-10.
Tekin, M., (1993), Hatay Tarihi, Hatay Kültür Turizm ve Sanat Vakfı ve Antakya Gazeteciler Cemiyeti Yay., Antakya.
Vale, P.D., (1665), Qvatriesme et Dernière Partie Des Famevx Voyages de Pietro Della Vale, Paris.
Wright, T., (1848), Early Travels in Palestine, Londra.
Yılmaz, Y., (1984), Amanos Dagları’nın Jeolojisi (Cilt: I-4), TPAO., Rap. No: 1920(Yayımlanmamıs), Ankara.

Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi-Cover

ISSN: 1300-9702
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 1987
Yayıncı: Prof. Dr. Murat SUNKAR

Arşiv