KİLİSLİ MUSTAFA RÛHÎ’NİN BİR ŞİİR MECMUASINDA TESPİT EDİLEN NA’Tİ

Edebiyat tarihi açısından büyük bir öneme sahip kaynaklardan biri şiir mecmualarıdır. Bazen edebiyat tarihinin asıl kaynaklarına yardımcı olmaları, bazen de yegâne kaynak olarak işlev üstlenmeleri açısından mecmualar, edebiyat tarihinde büyük bir boşluğu doldurur. Edebiyat tarihinin birinci dereceden kaynakları olan tezkirelere yansımamış birçok şair, şiir, tür ve belgeyi barındırdıklarından mecmualar, edebiyat tarihinin vazgeçilmez kaynakları arasında sayılır. Bugün basılı divanlarda olmayan bazı şiirlere; tezkirelerde yer almayan, divanı veya şiirleri hakkında bir bilgimiz olmayan nice şaire mecmualar vasıtasıyla ulaşabilmekteyiz. Nitekim bildirimize konu olan Kilisli Rûhî’nin na’ti de Milli Kütüphane 06 Mil Yz A 3259 numarada kayıtlı bir mecmuadan tespit edilmiştir. Na’t, Hz. Muhammed’in sevgisini, övgüsünü, güzelliklerini dile getiren; peygamberliğini, mucizelerini, hicretini, yaşadığı sıkıntıları, şefaati ve miraç gibi yaşadığı doğaüstü olayları konu edinen şiir türüdür. Na’t yazmak Türk şairleri arasında bir gelenek olmuş ve mürettep divanlarda genellikle tevhid ve münacattan sonra yer almıştır. Kilisli Mustafa Rûhî de bu geleneğe uymuş ve mesnevi nazım şekli ile 115 beyitlik bir na’t yazmıştır. Bu bildiride Milli Kütüphane 06 Mil Yz A 3259 numarada kayıtlı bir mecmuada tespit edilen Mustafa Rûhî’nin na’ti şekil ve muhteva açısından ele alınacak ve na’tin çevriyazılı metni verilecektir.

Mustafa Rûhî from Kilis's Na’t Discovered in a Poetry Journal

Poetry journals are one of the references that have a great importance in terms of literature history. Sometimes journals help the main sources of the literature history, other times they function as the only source, because of that they fill a great void in literature history. Since journals harbour may poets, poems, varieties and documents that are not used in tezkires which are the main sources of the literature history, they are taken into account as one of the sources of the literature history. Today through journals we can reach some of the poems that are not in printed divans, we can find many poets who cannot be seen in tezkires, that we do not have any knowledge about their divans and poems. As a matter of fact Na’t of Rûhî from Kilis that subject to our paper was found in journal, registered with number 06 Mil Yz A 3259 in Milli Kütüphane. Na’t is a poetry type that tells about Hz. Muhammed’s love, praise and grace; subjects His prophecy, miracles, hijra, sufferings, and supernatural events that He experienced like his intercession and his ascension to heaven. Writing Na’t became a tradition among Turkish poets and usually came after tawhid and münacaat in organized Divans. Mustafa Rûhî from Kilis also followed this tradition and wrote a na’t with 115 couplets in mesnevi verse form. In this paper, the Na’t of Rûhî from Kilis that found in journal which registered with number 06 Mil Yz A 3259 in Milli Kütüphane will be investigated in terms of form and content and na’ts çevriyazılı text will be given. 

___

  • Çelebioğlu, Amil (1998), “Türk Edebiyatında Manzum Dinî Eserler”, Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, İstanbul: MEB Yayınları, s. 349-365.
  • Çınarcı, M. Nuri (2007), Şeyhü’l-İslam Arif Hikmet Bey’in Tezkiretü’ş-şu’arâsı ve Transkripsiyonlu Metni, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi.
  • Kaplan, Mahmut (2001), Divan Şiirinde Hazret-i Muhammed, Köprü, S.74, s. 106-117.
  • Kilisli Kadrî (1932), Kilis Tarihi, İstanbul: Burhaneddin Matbaası.
  • Mecmu’a-i Eş’âr, Milli Kütüphane 06 Mil Yz A 3259.
  • Şener, Hasan (2017), “Kilisli Mustafa Rûhî’nin Bir Şiir Mecmûasından Tespit Edilen Gazelleri”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 27/2, s.43-52.
  • Ün, Cumhur (2007), Kilisli Mustafa Rûhî Efendi’nin Ruhu’ş-şurûhu, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Edirne: Trakya Üniversitesi.
  • Yeniterzi, Emine (1993), Divan Şiirinde Na’t, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Yeniterzi, Emine (2002), “Türk Edebiyatında Na’tlara Dair”, Türkler, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, C.11, s.762-767.
Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-9702
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 1987
  • Yayıncı: Prof. Dr. Murat SUNKAR