7. SINIF SOSYAL BİLGİLER KAZANIMLARININ YERİNDELİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bir öğretim programındaki aksaklık ve eksikliklerin belirlenmesinde yapılacak iş programın değerlendirilmesidir. Bir öğretim programının en önemli öğesi ise kazanımlardır. Bu araştırmanın amacı 2004 İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler öğretim programının genel hedefler de dâhil olmak üzere kazanımlarının (özel hedefler) ön-son test sonuçlarına ve öğretmen görüşlerine göre yerindeliğinin, etkililiğinin değerlendirilmesidir. Öğrenciler için deneysel araştırma türleri içinde yer aldığı kabul edilen ön-deneysel (pre-experimental) araştırma türü kapsamındaki Tek grup öntest ve sontest yöntemi kullanılmıştır. İlköğretim sosyal bilgiler 7.sınıf programının (SBÖP) ikinci yarıyıl kazanımlarını değerlendirmek için, araştırmacı tarafından geliştirilen geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmış bir başarı testi öğrencilere ön test ve son test olarak uygulanmış ve “t” değeri istatistiksel olarak manidar bulunmuştur. Buna göre kazanımların kısmen gerçekleştiği söylenebilir. Bazıları hariç genel olarak kazanımların yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan özellikle süreç odaklı program geliştirme yaklaşımlarında öğretmen görüşleri vazgeçilmez bir önem taşımaktadır. Bu çalışmada ilgi çekici veriler ve programcılara önemli dönütler sağladığı düşünülen öğretmen görüşleri ise beşli likert tipinde geliştirilen, KMO değeri .90 , Barttlet testi sonucu 2432.066; Cronbach Alpha katsayısı .93 olan 26 maddeden ve dört alt boyuttan oluşan öğretmen görüşleri ölçeğiyle tespit edilmiş, yorumlanmıştır. Her iki veri kaynağından elde edilen bulgulara göre de öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kazanımlar, öntest ve sontest puanları, öğretmen görüşleri, sosyal bilgiler programı

The Evaluation of Social Studies Curriculum Attainments’ Suitability for 7th Grade Students

There is need the assessment of curricula to determine its mistakes and flaws. The attainments are the most important element of a curriculum. The present study aims to evaluate attainments of 7th grade social studies curriculum in terms of their suitability and efficiency according to pre-test and teacher views. The One Group Pre-Test Post-Test Design, one of the experimental research, was employed for students. Developed by researcher reliability and validity studies conducted, the average difficulty of .55 ; KR- 20 reliability coefficient of .90, which is an achievement test as applied to the students pre-test and final test and the "t" value was found significant to Primary Grade 7 social studies program (SSP) to assess the attainments of the second semester. Accordingly, it can be said that the attainments are partly realized. With the exception of some others, it has generally been reached that the attainments. On the other hand especially given the importance of process-oriented approach to program development and the data of this study, Teachers’ perceptions were assessed through teacher perception scale which has .90 KMO, 2432.066 Barlett Test, .93 internal consistency coefficient, 26 items, and four sub-dimension. Findings of the research were discussed and interpreted through findings based on the two instruments.

Keywords:

Attainments, pretest and posttest scores, teacher opinion, social studies program,

PDF

___

Akdağ, H. (2008). “İlköğretim 6. ve 7.Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programının Öğretmen ve Öğrenci Açısından Uygulama Dönütleri (Konya İli Örneği)”. (yayımlanmamış doktora tezi) Gazi Üniversitesi, Eğitim ilimleri Entitüsü: Ankara
Akpınar, B. (2010). Eğitim Programları ve Öğretim. Ankara: Data.
Alagöz, B.(2009). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarında Çevre Bilincinin Geliştirilmesinde Probleme dayalı Öğrenme Yönteminin Etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi) Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Altun, A. (2010) Medya Okuryazarlığının Sosyal Bilgiler Programıyla İlişkilendirilmesi ve Öğretimi. (Yayınlanmamış doktora tezi) Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Arslan, H. (2007a). Epistemik Cemaat Bir Bilim Sosyolojisi Denemesi, İstanbul: Paradigma.
Arslan, M. .(2007b) “Türk Eğitim Sisteminde Değerler Sorunu ve Eğitim Programlarına Yansıması” Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu, Edt. R. Kaymakcan ve diğerleri, İstanbul. DEM Yay: 635–656
Aydın, H. (2006). Eleştirel Aklın Işığında Postmodernizm, Temel Dayanakları ve Eğitim Felsefesi. Eğitimde Politika Analizleri ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, Cilt 1, http://turkoloji.cu.edu.tr/GENEL/hasan_aydin_postmodernizm_egitim_felsefesi.pdf (Erişim Tarihi 11-02-2012)
Aydın, H. (2007). Felsefi Temeller Işığında Yapılandırmacılık, Ankara: Nobel.
Aykaç, N. ve Başar, E. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Eğitim Programının Değerlendirilmesi. Eğitimde Yansımalar VIII. Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu. (14–16 Kasım 2005). Ankara: Sin Matbaacılık.
Bacanlı, H. (2005). Duyuşsal Davranış Eğitimi. (2. Baskı). Ankara: Nobel.
Bal, H. (2009). Sosyal Bilimlerde Nicel Araştırma Yöntem ve Teknikleri, Isparta, Fakülte Kitabevi.
Balcı, A. (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma, Yöntem, Teknik ve İlkeler, (6. Baskı), Ankara: Pegem
Bilen, M. (2006). Plandan Uygulamaya Öğretim. Ankara: Anı.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem.
Canerik, H. (2005). Sosyal Bilgiler Programı ve Öğretimi. Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu, 14–16 Kasım, Erciyes Üniversitesi, Kayseri. Ankara: Sim Matbaası.
Cüro, E. (2009). Sosyal Bilgiler Öğretim Programının Toplumsal İhtiyaçları Karşılama Düzeyine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi (Diyarbakır İli Örneği). (yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Elazığ.
Çeken, D. (2006). “Küreselleşme ve Türkiye’de Eğitim Politikaları: Yeni İlköğretim Müfredatı Sosyal Bilgiler Programı Üzerine Bir İnceleme”. (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi), Ege Üniversitesi, Genel Sosyoloji ve Metodoloji Ana Bilim Dalı: İzmir.
Çelenk, S. ve diğerleri (2000). İlköğretim Programları ve Gelişmeler. A.Tazebay. Yay. Haz Ankara: Nobel.
Er, H. (2010). Sosyal Bilgiler Eğitimi Kapsamında İlköğretim Öğrencilerinin “Biyografi” Kullanımına İlişkileri. (Yayınlanmamış doktora tezi) Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Demirel, Ö. (2008). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem.
Demirkaya, Gedik, H. (2008) Sosyal Bilgiler Eğitiminde Güncel Olaylar. (Yayınlanmamış doktora tezi) Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Doğanay, A. (2002). “Sosyal Bilgiler Öğretimi”, Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi, Öztürk & D. Dilek, (Ed.), Ankara. Pegema.
Doğanay, A. Sarı, M. (2007). “İlköğretim Okullarında Oluşturmacılık Ne Kadar Oluşturuldu? : Sosyal Bilgiler, Fen ve Teknoloji ve Matematik Derslerinde Karşılaştırmalı Bir İnceleme, 16.Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 5-7 Eylül 2007 Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Tokat, Türkiye (149-163)
EPÖ. (2005). Eğitim Programları ve Öğretim Alanı Profesörler Kurulu İlköğretim 1-5. Sınıflar Öğretim Programlarını Değerlendirme Toplantısı (Eskişehir) Sonuç Bildirisi. http://ilkogretimonline.org.tr/vol5say1/ sbildirge%5B1%5D.pdf (Erişim Tarihi 24-12-2011).
Erden, M. (1998). Eğitimde Program Değerlendirme. Ankara: Anı.
Günay, M. (2010). “Bilim Felsefesi ve Eğitim Felsefesi Bağlamında Sosyal Bilgiler”, Sosyal Bilgilerin Temelleri, R.Turan. & K. Ulusoy. (Ed.), Ankara: Maya Akademi.
Güven, S. (2004). “Program Geliştirme” Öğretimde Planlama-Uygulama-Değerlendirme.Elazığ: Üniversite kitabevi.
Kan. A. , Ü. (2012) Sosyal Bilgiler Dersinde Bireysel ve Grupla Zihin Haritası Oluşturmanın Öğrenci Başarısına, Kalıcılığına ve Öğrenmedeki Duyuşsal Özelliklere Etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi) Fırat Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Elazığ.
Karakuş, Ö. Başıbüyük, O. (2009). Deneysel ve Deneysel Olmayan Araştırma Yöntemleri, Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri içinde Ed.Kaan Böke, İstanbul. Alfa.
Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara. Nobel.
Kızılçelik, S. (2008). Sefaletin Sosyolojisi. Ankara: Anı.
Koçoğlu, E. (2012). 6.Sosyal Bilgiler Dersinde Karikatür Kullanımının Erişie göre Değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi) Atatürk Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Erzurum.
Küçükahmet, L. (2005). 2004 Hayat Bilgisi Programının Değerlendirilmesi. Yeni İlköğretim ProgramlarınıDeğerlendirme Sempozyumu, 14–16 Kasım, Erciyes Üniversitesi, Kayseri. Ankara, Sim Matbaası.
MEB. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim programı ve Kılavuzu, Ankara. Devlet Kitapları Müdürlüğü. Merter, F. (2005). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Dersi Programının Eğitim Sosyolojisi Bakış Açısından Olumlu ve Olumsuz Eleştirisi. Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu, 14-16 Kasım, Erciyes Üniversitesi, Kayseri. Ankara. Sim Matbaası.
Neuman, W. L. (2006). Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel ve Nicel Yaklaşımlar I, Çev. S. Özge, İstanbul, Yayınodası. Özdemir, S. M. (2009). Sosyal Bilgiler Öğretimi Programı ve Değerlendirilmesi. Mustafa Safran (Ed). Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem.
Pehlivan. H. (1997). Örnek Olay ve Oyunlarla Öğretimin Sosyal Bilgiler Dersinde Öğrenme Düzeylerine Etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi) Hacettepe Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü Ankara.
Plotnik, R. (2009). Psikolojiye Giriş. T.Geniş (Çev.). İstanbul: Kaknüs.
Ricoeur, P. (2007). Yoruma Dair/Freud ve Felsefe, Çev. N.Alpay, İstanbul, Metis Yay.
Safran, M. (2004). “İlköğretim Programlarında Yeni Yaklaşımlar Sosyal Bilgiler (4–5.sınıf) “, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, Ankara. Yıl. 5, Sayı 54–55, MEB.
Sönmez, V. (2009). Program Geliştirmede Öğretmen El Kitabı, Ankara, Anı.
Sirin, S. R. (2005). Socioeconomic status and academic achievement: A meta-analytic review of research. Review of educational research, 75(3), 417-453.
Tatar, B. (2004). Hermenötik, İstanbul. İnsan.
Ünlüer, G. (2008). Sosyal Bilgiler Dersinde Gazete Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Tutumlarına Etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi) Anadolu Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Eskişehir
Yıldırım, A. , Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 6. Baskı. Ankara: Seçkin.
Yüksel, S. (2002). Yükseköğretimde Eğitim-Öğretim Faaliyetleri ve Örtük Program. 2002, http://kutuphane.uludag.edu.tr/PDF/egitim/htmpdf/2002-15(1)/M-25.pdf (Erişim Tarihi 11-10-2011).