Kırsal Yerleşimlerde Denetimsiz Yapılaşmanın Ortaya Çıkardığı Sorunlar ve Alternatif Çözüm Önerisi (2010 Yılı Başyurt-Karakoçan (Elazığ) Depremi)
Ülkemizde kırsal yerleşim birimlerinin sayıca fazla, yer seçimi yönüyle dağınık ve nüfus büyüklükleri açısındanküçük olması, kırsal yerleşmelerde yapılaşmanın denetim altında tutulmasını güçleştiren en önemlietkenlerdendir. Ayrıca bu alanlarda denetimsiz/kaçak yapılaşma; deprem, heyelan, sel gibi afetler karşısındayerleşim güvenliğini önemli ölçüde etkilemektedir. Ülkemizde mücavir saha dışındaki yapılaşmaya ilişkingözetleme ve denetleme yetkisi, Valiliklere bağlı olmak üzere İl Özel İdare Genel Sekreterliklerine verilmiştir.Yetki sahasının büyüklüğü, teknik eleman yetersizliği, topografik yapı gibi nedenlerle, ülkemizde kırsal alandayapılaşma faaliyetlerinin istenilen düzeyde denetlenemediği bir gerçektir. Son derece büyük maddi ve manevikayıplara neden olan bu durum ülkemizde sıklıkla yaşanmakta ve telafi edilemez sonuçların ortaya çıkmasınaneden olmaktadır. Bu çalışmada 2010 yılında Elazığ ili Karakoçan İlçesinde yaşanan ve büyük ölçekli mal vecan kaybına neden olan deprem felaketi irdelenerek, olası felaketlerle karşılaşılmadan önce yetkili kurumlarca neyapılabilir? Sorusuna cevap aranmaya çalışılmış, alternatif bir çözüm önerisi ortaya konulmuştur.
The Cause of Uncontrolled Constructions at The Rural Settlement Areas and Alternative Solution (2010 Basyurt-Karakonan (Elazig) Earthquake)
The large number of rural settlements in our country, in terms of size and population scattered across the boardin the selection is small, rural settlements structuring the most important factors that make it difficult to be keptunder control.In addition, unsupervised areas / illegal construction, earthquake, landslide, in the face of disasterssuch as floods significantly affect the safety of the settlement.Surveillance and monitoring of off-siteconstruction in the neighboring authority of our country, the Governor General Secretaries are subject to theSpecial Provincial Administration.The size of the remit, lack of technical personnel, for reasons such astopographical structure, construction activities in rural areas in our country, a fact that audited the desired levelof Extremely large material and moral losses in our country, which is why this is happening frequently and arecausing irreparable consequences. In this study, in 2010, in the district of Elazığ Karakoçan and large-scale lossof life and property caused by the earthquake, which examined the potential disasters can be done by theauthority before encountering? tried searching for the answer to the question, the proposal put forward analternative solution.
___
- 1. ARIOĞLU E.,ANADOL K., 1974. Türkiyede Kırsal Konutların Son Yıllardaki Tahripkar Depremlere Mukabelesi , Deprem Araştırma Bülteni, s:5, Ankara.
- 2. ANONİM, 1990. Kırsal Yapılarda Deprem Hasarlarının Tayini, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
- 3. AMBRASEYS, N.N. (1989). Temporary seismic quiescence: SE Turkey. Geophysical Journal 96: 311331.
- 4. ENDEM N., BOYSAN A., YURDAÇALIŞ T., 1984. Deprem Ve Türkiyedeki Kırsal Konutlarda
- 5. Yarattığı Hasarlar , Türkiye Rotary Klüp leri, İstanbul.
- 6. ERİNÇ, S., BİLGİN, T., BENER, M., SUNGUR, K., ERER, S. ve GÖÇMEN, K. (1970). 28 Mart 1970 Gediz Dep remi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü.
- 7. İNCEÖZ, M. ve İNCE, S.C. (1999). Doğu Anadolu Fay Zonunun (DAFZ) Palu çevresinde yapısal ve morfotektonik özellikleri. İstanbul Teknik Üniversitesi Aktif Tektonik Araştırma Grubu İkinci Top lantısı, Bildiriler Kitabı: 98-110. İstanbul
- 8. KALAFAT, D., ZÜLFİKAR, C., VURAN, E., KAMER, Y. (2010). 8 Mart 2010 Başyurt- Karakoçan (Elazığ) Depremi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü.
- 9. KORKMAZ. S.Z.,2007. Kırsal Konutların Deprem Güvenliğinin Arttırılması. Selçuk Üniv. Fen Bilimleri Enst. Mimarlık ABD. Doktora Tezi.Konya
- 10. MOR, A. (2008). Karakoçan İlçesinin Coğrafi Etüdü. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi (Yayımlanmamış).
- 11. SPREİREGEN P., D., 1965, Urban Design: The Architecture of Towns And Cities, AIA, McGraw- Hill Book company, Amerika.
- 12. TONBUL, S. ve ÖZDEMİR, M.A. (1994a). Doğu Anadolu Fayının (DAF) tektonik özelliklerinin Palu civarında (Elazığ doğusu) jeomorfolojik ölçütlerle belirlenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6(1-2): 267- 279.
- 13. TONBUL, S. ve ÖZDEMİR, M.A. (1994b). Doğu Anadolu Fayı'nın Palu civarında (Elazığ doğusu) jeomorfolojik birimlere yansıması üzerine gözlemler. Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafya Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi 3: 275290.
- 14. TONBUL, S. (1990). Bingöl Ovası ve Çevresinin Jeomorfolojisi ve Gelişimi Atatürk Dil ve Tarih Yüksek Kurulu Coğrafya Araştırmaları Dergisi 1(2): 229359.
- 15. TS 2514, 1977. Kerpiç Bloklar Ve Yapım Kuralları, Ankara
- 16. WELDELİBANOS F., 1993. A Survey Of Earthquake Mitigation Strategies And Building Principles For Small Traditional Dwellings, Yüksek Lisans Tezi, McGill Üniversitesi, Montreal, Kanada
- 17. http://www.elazig.gov.tr (son erişim: 10.04.2010)
- 18. http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/default.htm (son erişim: 10.04.2010)
- 19. http://www.tuik.gov.tr/ilGostergeleri/iller/ELAZI G.pdf
- 20. 5302 Sayılı İl Özel İdareleri Kanunu
- 21. Elazığ İl afet Müdürlüğü Deprem Sonrası Afet Konutları Maddi Verileri (26.09.2013)
- ISSN: 1308-9072
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1987
- Yayıncı: FIRAT ÜNİVERSİTESİ
Sayıdaki Diğer Makaleler
Ahmet Uğur ÇİÇEK, Mahmut KARDAŞ, Fikret TÜMEN, Burak Muhammet KUMA, Hasan ARSLANOĞLU
Tektonizma, Alterasyon ve Ultramafik Sistemlerin Rolü
Murat İNCEÖZ, Ayşe Didem KILIÇ
Adıyaman Fay Zonunun Morfotektonik ve Yapısal Özellikleri
Kimyasal Atık Alçıların Zemin Stabilizasyonunda Kullanılabilirliğinin Araştırılmas
N. DEĞİRMENCİ, A. OKUCU, M. TÜLEK
Tek Makine Sonsuz Bara Güç Sisteminde Sönümleme Sargısı Sabitinin Rotor Açısı Kararlılığına Etkisi