Kimyasal Atık Alçıların Zemin Stabilizasyonunda Kullanılabilirliğinin Araştırılmas
Bu çalışmada, ülkemizde her geçen gün artan miktarlarda çevre ve ekonomi sorunlarına sebep olan kimyasal atıkalçıların, azalan doğal stabilizasyon malzemeleri yerine kullanılması hedeflenmiştir. Kimyasal atık alçı sınıfındayer alan fosfoalçı kalsiyum tuzlu boroalçı ve sodyum tuzlu boroalçı, desülfoalçının ince taneli zeminlerdestabilizasyon malzemesi olarak kullanılabilirliği araştırılmıştır. Bu amaçla atık alçılar zemine %0, %5, %10 ve%15 oranlarında ilave edilerek katkılı zemin numuneleri hazırlanmıştır. Hazırlanan katkı zemin numuneleriüzerinde likit limit, plastik limit, kompaksiyon, 2 ve 7 günlük serbest basınç dayanımı deneyleri yapılmıştır.Deney sonuçlarına göre numunelerin plastisite indisi, maksimum kuru birim hacim ağırlığı, optimum su içeriğive serbest basınç dayanımları belirlenmiştir. Genel olarak %5 ve %10 kalsiyum tuzlu boroalçı ve sodyum tuzluboralçı, %10 ve %15 fosfoalçı ve desülfoalçı katkısı; plastisite indislerini düşürmüş, buna karşılık maksimumkuru birim hacim ağırlıklarını, optimum su içeriklerini ve serbest basınç dayanımlarını arttırmıştır.
A Study of The Use of Chemical Waste Gypsums in Soil Stabilization
The objective of this experimental study is to investigate the possibility of using waste gypsums which causeserious storage and environmental problems each year in our country, instead of diminishing natural stabilizationmaterials. The possible usage of phosphogypsum, calcium salted borogypsum, sodium salted borogypsum anddesulphogypsum classified as chemical waste gypsums as stabilization materials in fine grained soils wereinvestigated. For that purpose, the samples were prepared by addition the chemical waste gypsum to the selectedsoils in contents of 0, 5, 10 and 15 %. The consistency limits, compaction properties and unconfinedcompressive strength were conducted for prepared samples. The unconfined compressive strength wasdetermined at different curing times and the change of unconfined compressive strength with time was alsodetermined. Generally, 10%, 15% phosphogypsum and desulphogypsum addition and5%, 10% calcium-saltedand sodium-salted borogypsum addition reduced the plasticity index and increased the required amount of waterand maximum dry density of the soil samples and increased the values of unconfined compressive strength. Thetest results also showed that the unconfined compressive strength values changed with time.
___
- 1. Aytekin, M. (2004). Deneysel Zemin Mekaniği. Teknik Yayınevi, Ankara.
- 2. Raj , P.P. (1995). Geotecnical Engineering, Tata Mcgraw-Hill Publishing Company Limited, New Delhi,
- 3. Önalp, A. (1982). İnşaat Mühendislerine Geoteknik Bilgisi, Cilt II, K.T.Ü Yayını, Yayın No: 187, Trabzon.
- 4. Coduto, D.P. (1999). Geotecnical Engineering, Principles And Practices, California State Polytechnic University, Pomona.
- 5. Gregory, C.A., Saylak, D., Led Beter, W.B., (1994). The Use of by-Product Phosphogypsum For Road Bases And Subbasses, Transportation Research Record, Vol 998, 47-52,
- 6. Devlet Planlama Teşkilatı, Madencilik Özel İhtisas Komisyon Raporu (2001). Dpt:2607, Fosfat Çalışma Grubu, Ankara.
- 7. Değirmenci N., Okucu A. And Turabi A., 2006. Application Of Phosphogypsum İn Soil Stabilization Building and Envoriment Elsevier.
- 8. Devlet Planlama Teşkilatı, Madencilik Özel İhtisas Komisyon Raporu (2001). Dpt:2601, Bor Çalışma Grubu, Ankara.
- 9. Aşkın, S. (1998). Bor Endüstrisi Atıklarının Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
- 10. Çetiner, S. (2004). Stabilization of Expansive Soils By Çayırhan Fly Ash And Desulphogypsum, Master Thesis, The Middle East Technical University.
- 11. Kuno, G., K. Kutma and H. Miki, (1989). Chemical stabilization of soft soils containing humic acid. Proc. 12th ICSMFE, Rio de Janerio, A.A. Balkema (Rotterdam), pp: 1381-1384.
- 12. Özaydın, K. (1989). Zemin Mekaniği, Yıldız Ü. İnşaat Müh. Böl., İstanbul.
- 13. Türk Standartları, (1987). İnşaat Mühendisliğinde Zemin Laboratuar Deneyleri, TS 1900 Türk Standartları Enstitüsü.
- ISSN: 1308-9072
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1987
- Yayıncı: FIRAT ÜNİVERSİTESİ
Sayıdaki Diğer Makaleler
Tektonizma, Alterasyon ve Ultramafik Sistemlerin Rolü
Murat İNCEÖZ, Ayşe Didem KILIÇ
Tek Makine Sonsuz Bara Güç Sisteminde Sönümleme Sargısı Sabitinin Rotor Açısı Kararlılığına Etkisi
Ahmet Uğur ÇİÇEK, Mahmut KARDAŞ, Fikret TÜMEN, Burak Muhammet KUMA, Hasan ARSLANOĞLU
Kimyasal Atık Alçıların Zemin Stabilizasyonunda Kullanılabilirliğinin Araştırılmas
N. DEĞİRMENCİ, A. OKUCU, M. TÜLEK