Elazığ il merkezi yerleşim alanının depremselliği

Bu çalışmada yaklaşık 300.000 kişinin yaşadığı Elazığ İl Merkezi Yerleşim Alanı zemini incelenerek, deprem riski ortaya konulmuştur. İnceleme alanında yüzeyleyen birimler; Permo–Triyas yaşlı Keban Metamorfitleri, Senoniyen yaşlı Elazığ Mağmatitleri, Üst Maestrihtiyen yaşlı Harami Formasyonu, Orta Eosen–Üst Oligosen yaşlı Kırkgeçit Formasyonu, Üst Miyosen–Alt Pliyosen yaşlı Karabakır Formasyonu ve Pleyistosen yaşlı alüvyonlardır. Bu birimlerden bazıları üyelerine ayrılmış ve inceleme alanının 1/5.000 ölçekli jeoloji haritası ve kesitleri yapılmıştır. % 90 kadarı alüvyon üzerinde bulunan kent merkezinin zemini, dane boyutuna göre deprem riski bakımından sınıflanmış ve haritalanmıştır. İnceleme alanının tektoniği kısmında ilk defa bu çalışmada ele alınan Elazığ Fayı hakkında elde edilen bulgulara yer verilmiştir. Jeoteknik değerlendirme bölümünde, 1999 yılından beri inceleme alanında yapılmış olan zemin etütlerinden faydalanarak S dalgası hızlarına göre zemin sıvılaşma olasılıkları haritası yapılmıştır. Ayrıca inceleme alanında yüzeyleyen stratigrafi birimlerinin zemin büyütme katsayıları da hesaplanmıştır.

Seismicity of Elazığ city center settlement area

Aim of this study is to determine the earthquake risk of the center of Elazığ City where live 300.000 people and to investigate the ground characteristics. Geological units of the study area are represented by Keban Metamorphics (Permo–Triassic), Elazığ Magmatics (Senonian), Harami Formation (Upper Maastrichtian), Kırkgeçit Formation (Middle Eocene–Upper Oligocene), Karabakır Formation (Upper Miocene–Lower Pliocene) and alluvium (Pleistocene). Some of these units were divided into members and, 1/5.000 scaled geological map and cross–section of the study area were completed. Ground of the city center that alluvium formed 90 % of its total area was classified and mapped based on grain dimension and earthquake risk. Data about the Elazığ fault that is named firstly in this study were given in the tectonic chapter. In the chapter of geotechnic evaluation, probability of liquefaction estimated by using S velocity wave and, ground data obtained since 1999. In addition, in this chapter, ground amplification coefficient of stratigraphic units were also estimated.

___

  • 1.Aksoy, E. (1993). Elazığ batı ve güneyinin genel jeolojik özellikleri. Doğa Türk Yerbilimleri Dergisi, 2, 113–123. 2.Aksoy, E., Turan, M., Türkmen, İ. ve Özkul, M. (1996). Elazığ Havzası’nın Tersiyer’deki evrimi. KTÜ Jeoloji Müh. Bölümü 30. Yıl Jeoloji Sempozyumu (16–20 Ekim 1995) Bildirileri, 293–310. 3.Athenasopoulos, G.A. (1995). “Empirical Correlation Vso–NSPT For Soils Greece: A Comparative Study of Reliability” Soil Dynamics and Earthquake Engineering VII Çakmak and Brebbia (eds) Computational Mechanics Publications Southamton Boston, 1995. 4.Avşar, N. (1983). Elazığ yakın kuzeybatısında stratigrafik ve mikropalentolojik araştırmalar. Doktora Tezi, F.Ü. Fen Bilimleri Enst., 84s. 5.Baykendi, O. (1998). Tadım, Dedyolu, Badempınarı (Elazığ) köyleri çevresinin jeolojisi ve mağmatik kayaçların petrografik özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, F.Ü. Fen Bilimleri Enst., 71 s. 6.Bingöl, A.F. (1982). Elazığ–Pertek–Kovancılar arası volkanik kayaçların petrografik ve petrolojik incelenmesi: F.Ü. Fen Fak. Dergisi, 1, 9–21. 7.Bingöl, A.F. (1984). Geology of Elazığ area in the Eastern Taurus region: In Tekeli, O. And Göncüoğlu, M.C., eds., “ Geology of the Taurus Belt ” p. 209–217. 8.Bingöl, A.F. (1988). Petrographical and petrological features of intrusive rocks of Yüksekova Complex in the Elazığ region (E. Taurus–Turkey). Journal of F.U., 3/2, 1-17. 9.Bingöl, A.F. ve Beyarslan, M. (1995). Elazığ Mağmatitlerinin jeokimyası ve petrolojisi. KTÜ 30. yıl Sempozyumu bildiri özleri, s.15. 10.İnceöz, M. (1994). Harput (Elazığ) Yakın Kuzeyi ve Doğusunun Jeolojik Özellikleri. Doktora Tezi, F.Ü. Fen Bilimleri Enst., 112s. 11.İyisan, R. (1996). “Zeminlerde Kayma Dalgası Hızı ile Penetrasyon Deney Sonuçlarının Karşılaştırılması” İMO teknik dergi, (7)2 s.1187–1199. 12.İyisan, R. ve Ansal, A.M. (1998). “Yerel Zemin koşullarının Mikrotremor ile Belirlenmesi” Yedinci zemin Mekaniği ve Temel Mühendisliği Kongresi, İstanbul, (2) 542–55. 13.Kalafat, D. (1998). Anadolu’nun Tektonik Yapılarının Deprem Mekanizmaları Açısından İrdelenmesi. Deprem Araştırma Bülteni, sayı 77, s. 65 -67. 14.Karakısa, S. (1994). 1964–1987 Yılları Arasında Türkiye’deki Büyük Depremlerin Odak Mekanizması Çözümleri. Deprem Araştırma Bülteni, sayı 72, 85–98. 15.Kaya, A. (2000). Keban (Elazığ) civarındaki metamorfitlerin yapısal analizi ve tektonik evrimi. Doktora Tezi. F.Ü Fen Bil. Enst., 133s. 16.Kipman, E. (1976). Keban’ın Jeolojisi ve volkanitlerinin petrolojisi. Doçentlik tezi, İst. Üniv. 17.Ohba, S. ve Tariumi, I. (1970). “Dynamic Response Characteristic of Osaka Plain”, Proc. Annual Meeting A.I.J. 18.Özkul, M. (1982). Güneyçayırı (Elazığ) bölgesinin sedimantolojisi: Yüksek Lisans Tezi, A.Ü. Fen Fak., 34s. 19.Özkul, M. (1988). Elazığ batısında Kırkgeçit Formasyonu üzerinde sedimentolojik incelemeler: Doktora Tezi, F.Ü. Fen Bilimleri Enst., 186s. 20.Palutoğlu, M. (2005). Elazığ İl Merkezi Yerleşim Alanının Depremselliği. F.Ü. Fen Bilimleri Enst., Yüksek Lisans Tezi 118 s. 21.Perinçek, D. (1979a). Palu–Karabegan–Elazığ–Sivrice–Malatya alanının jeolojisi ve petrol imkanları. TPAO. Rapor no: 1361. 22.Perinçek, D. (1979b). The geology of Hazro–Korudağ–Çüngüş–Maden–Ergani–Hazar–Elazığ–Malatya area: Guide book, TJK. Yayını, 33s. 23.Perincek, D. Ve Özkaya, İ. (1981). Arabistan Kıtası kuzey kenarının tektonik evrimi. Yerbilimleri, 8, 91–101. 24.Sungurlu, O., Perinçek, D., Kurt, G., Tuna, E., Dülger, S., Çelikdemir, E., ve Naz, H. (1985). Elazığ–Hazar–Palu alanının jeolojisi.Petrol İşleri Genel Müdürlüğü Derg., 29, 83–191. 25.Tanyolu, E. (1980). Tektonik Deformasyonlar Direnç Anizotropisi Rolünün Model Deneylerde İncelenmesi. Doçentlik Tezi. 26.Tanyolu, E. (1988). Basınç ve Çekme Kuvvetleri Altındaki Deformasyonların Kil Modellerde İncelenmesi, MTA Dergisi No:88 (ayrı baskı), 17–31. 27.Turan, M. (1984). Baskil–Aydınlar (Elazığ) yöresinin stratigrafisi ve tektoniği. Doktora tezi, F.Ü. Fen Bilm.Enst., 180s. 28.Turan, M., Bingöl, A.F. (1991). Kovancılar–Baskil (Elazığ) arası bölgenin tektono–stratigrafik özellikleri. Ahmet ACAR Jeol. Semp. Bild., 211–227. 29.Turan, M., Bingöl, A.F. ve Aksoy, E. (1993). Doğu Torosların jeodinamik evriminin Elazığ civarındaki özellikleri: H.Ü. Yerbilimlerinin 25. yılı sempozyumu. 30.Türkmen, İ. (1988). Palu–Çaybağı (Elazığ doğusu) yöresinin sedimantolojik incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, F.Ü. fen Bilm. Enst., 79s. 31.Ulusay, R., Aydan, Ö., Kumsar, H., Sönmez, H., Tuncay, E. (2000). “Türkiye’de Son Depremlerde Gözlenen Sıvılaşma Olgusu ve Batı Anadolu’da Sıvılaşma Potansiyeline Genel Bir Bakış”, Batı Anadolu’nun depremselliği Sempozyumu, İzmir Valiliği, İzmir, 2000. 32.Üstündağ, Ş. (1996). Elazığ yöresindeki Karabakır Formasyonu kireçtaşlarının petrografik özellikleri,Yüksek Lisans Tezi, F. Ü. Fen Bil. Enst., 39s. 33.Yazgan, E. (1983). A Geotraverse between the Arabian Platform and Munzur nappes: International Symposium on the Geology of The Taurus Belt, Guide Book for Excursion V.