İbrahim MUTLU, Cengiz ÖNER, Kamil ÖZDİN, Enver YILDIZ

ELYAF KATKILI ASBESTSİZ DİSK FREN BALATALARINDA SÜREKLİ FRENLEME VERİMİNİN İNCELENMESİ

Otomotiv fren balatalarında kullanılan asbestin aşınma direnci iyidir, düzgün sürtünme sağlar ayrıca ateşe (yanmaya) dayanıklıdır. Bununla birlikte asbest parçacıklarının solunum yolu ile alınması durumunda, bunlar insan sağlığını olumsuz olarak etkiler ayrıca çevre kirliliğine neden olurlar. Bu yüzden günümüzde asbestsiz fren balatası araştırmaları hız kazanmıştır. Bu çalışmada asbeste alternatif olarak cam elyaf, taş yünü ve kevlar kullanılarak üretilen fren balatalarının yüksek basınç altında fren kuvveti ile sıcaklık arasındaki değişim ile birlikte balatanın yanma (kıvılcımlaşma) eğilimi belirlenmek istenmiştir. Bu amaçla üretilen disk fren balataları Thepra marka test cihazında 60 bar sistem basıncı altında deneye tabii tutulmuşlardır. Elde edilen değerlerin grafiklere aktarılması ile yüksek basınçta sürekli frenleme şartlarında fren kuvveti ve sıcaklık değişimi incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Asbest, Aşınma, Fren Balatası, Sürtünme

PDF

___

1. Gemalmayan, N., ’’Ankara’da Pilot Bölge Se-çilen Kızılay Kavşağında Taşıtların Fren sis-temlerinden Atılan Tozlarda Asbest Analizi ve Sonuçları’’, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Dergisi, s.79-80, Ankara, 1987.
2. Handa, Y., Kato, T.,’’Effects of Cu Powder, BaSO4 and Cashew Dust on the Wear and Friction Characteristic of Automotive Brake Pads’’, Tribology Transactions, Vol.39, pp. 346-353, 1996.
3. Chichinadze, A.V.,’’Temperature Distribution in Disk Brake’’, Friction and Wear in Machinery, 15, pp. 259-275, 1962.
4. Reinsch, E. W., ‘’Sintered Metal Brake Linings for Automotive Applications’’, Delco-Moraine Division, General Motors Corp. Dayton, Chapter 2, pp. 9-21, Ohio, 1970.
5. Boz, M., ‘’Toz Metalurjisi ile Üretilmiş Bronz Esaslı Fren Balata Malzemelerinin Sürtünme-Aşınma Davranışlarının İncelenmesi’’, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 1999.
6. Ayar. H. H., ‘’Disk Fren Balatalarında Bileşi-min Performansa Etkilerinin Deneysel İncelen-mesi’’, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversite-si Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 1991.
7. Lambla, M., Vo, V., ‘’Optimization of Phenolic Resin for Friction Materials’’, Polymer Composites, Volume 7, 5, pp. 262-273,1986.
8. Gemalmayan, N., ‘’Sürtünme malzemelerinin özelliklerinin deneysel incelenmesi’’, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Müh. Mimar. Fak., Ankara,1984.
9. Filikçioğlu. C., ‘’Taşıt Frenlerinde Balata Çeşi-dinin ve Çalışma Şartlarının Frenleme Perfor-mansına Etkisi’’, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara,1998.
10. Baykara, T., Özbek, S., Kuban, B., ‘’İleri Mal-zeme Bilim ve Teknolojileri: Ulusal Strateji ve Politika Oluşturma Çalışmaları’’, Uluslararası Metalürji ve Malzeme Kongresi Bildiriler Kitabı, Cilt I, 583-596, İstanbul, Haziran 1997.
11. Mutlu, İ., ‘’Seramik Katkılı Asbestsiz Otomo-tiv Fren Balatası Üretimi ve Frenleme Karak-teristiğinin Deneysel İncelenmesi’’, Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Ensti-tüsü, Sakarya, Kasım 2002.