TÜRK MAKAM MÜZİĞİ SÖZLÜ ESERLERİNDE SÖZÜN MÜZİĞE OLAN ETKİSİ
Bu araştırma; repertuvarının çoğunluğu sözlü müziklerden oluşan Türk makam müziğinde şiirin, eserin bütününe mâna bakımından etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada öncelikle sözlü müziği meydana getiren elemanlar (form, makam, usûl, şiir) belirlenerek açıklanmıştır. Bu elemanlardan biri olan “şiir” üzerinde durularak, şiirin müziğe olan etkisi incelenmiştir. Öncelikle arûz şiirinin usûle yerleşiminden kaynaklanan kelimelerin bölünmeleri örneklerle açıklanmıştır. Bununla beraber kelimelerin konuşma sırasında aldığı vurguların kullanıldığı bazı eserler incelenmiş, bu incelemeler doğrultusunda kelimelerin anlamlarını vurgulamak için kullanılan besteleme teknikleri tespit edilmiştir. Geçmişte bestelenen sözlü eserlerde makamının eser üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu görülmektedir. Bununla beraber zaman içinde besteleme tekniklerinde değişimler gerçekleşmiş, bestecilerin şiirin mânasına da önem vererek eserlerindeki melodi, makam ve ritim unsurlarını oluşturdukları tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Türk Makam Müziği, Sözlü Türk Müziği, Şiir, Makam, Bestecilik, Bestecilik
THE EFFECT OF LYRICS ON MUSIC IN TURKISH MAQAM MUSIC VERBAL WORKS
In this study, it was aimed to examine the effect of poem on the whole of the work in terms of meaning in Turkish maqam music the majority of the repertoire of which consists of verbal music. In the study, the components constituting the verbal music (form, maqam, usul, and poem) were first determined and explained. It was focused on "poem", which is one of these components, and the effect of poem on music was examined. At first, the divisions of the words resulting from the placement of prosody poem in usul were explained with examples. Furthermore, the works in which the emphasizes of the words during speech are used were reviewed, and in accordance with these reviews, the composing techniques used to emphasize the meaning of words were determined. It is seen that maqam had a significant effect on the work in verbal works composed in the past. However, there have been changes in composing techniques in time, and it has been determined that composers also emphasized the meaning of the poem and formed the melody, maqam and rhythm components in their works.
Keywords:
Turkish Maqam Music, Verbal Turkish Music, Poem, Maqam, Composition,
___
- • Alkaç, G., (2015). Sözlü Türk Müziği’nde Mâna ve Türkçe’yi Öne Çıkaran Yeni Beste Çalışmaları, Yayınlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi, İstanbul, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- • Arel, S., (1997). Prozodi Dersleri, İstanbul, Pan Yayıncılık.
- • Behar, C., (2003). Aşk Olmayınca Meşk Olmaz, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- • Behar, C., (2015). Osmanlı/Türk Mûsıkîsinin Kısa Tarihi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- • Güldaş, S., (2003). Türk Mûsıkîsinde Prozodi, İstanbul: Kurtiş Matbaacılık.
- • Hamami, E., (2003). Uzmanlar Konuşuyor, İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
- • Hodeir, A., (2011). Müzikte Türler ve Biçimler, İstanbul: Pan Yayıncılık.
- • Köprülü, M.F., (1981). Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- • Sayan, E., (2003). Müziğimize Dair, Ankara: ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık ve İletişim A.Ş.
- • Sönmez, V. ve Alacapınar, F.G., (2011). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık.
- • Tanrıkorur, C., (2005), Osmanlı Dönemi Türk Mûsıkîsi, İstanbul: Dergâh Yayınları.
- • Torun, M., (2012). Nevâ Kâr Hakkında Düşünceler. Vefâtının 300. Yılında Buhurizâde Mustafa Efendi (Itrî), Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- • Türk Dil Kurumu, (2005). Türkçe Sözlük, Ankara: Akşam Sanat Okulu Matbaası.
- • Yıldırım, A. ve Şimşek, H., (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
- Başlangıç: 2009
- Yayıncı: E-Journal of New World Sciences Academy
Sayıdaki Diğer Makaleler
MÜZİK ÖĞRETMENLERİNİN 2017-2018 ORTAOKUL MÜZİK DERSİ PROGRAMINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİ
TÜRK MAKAM MÜZİĞİ SÖZLÜ ESERLERİNDE SÖZÜN MÜZİĞE OLAN ETKİSİ
OKUL ÖNCESİ DÖNEM MÜZİK ETKİNLİKLERİNDE UYGULANAN YÖNTEM, TEKNİK VE YAKLAŞIMLAR
Merve DALGIN, Senem ACAY SÖZBİR
FACEBOOK’TAKİ MÜZİK EĞİTİMİ İLE İLGİLİ GRUPLARIN MÜZİK EĞİTİMCİLERİNE KATKILARININ İNCELENMESİ
Berkcan KAYAARSLAN, M. Akın KUMTEPE, Berat LEPECİ, Azra Cemre DEMİRHAN