İbrahim Yaşar GÖK, Gökhan ÖZKUL, Elvan ÖZTÜRK

MERKEZ BANKASI MÜDAHALELERİNİN DÖVİZ KURLARI ÜZERİNE ETKİLERİ: TÜRKİYE ÜZERİNE AMPİRİK BİR ARAŞTIRMA

Çalışmada, TCMB döviz müdahalelerinin USD/TL döviz kurunun seviyesi ve oynaklığı üzerine etkilerinin araştırılması amaçlanmış, 22/01/2001-04/12/2015 dönemi verileri kullanılmış ve EGARCH modeli uygulanmıştır. Çalışmada üç ayrı modelleme gerçekleştirilmiştir. Birincisinde döviz ihale ve doğrudan müdahale işlemlerinin etkileri bir arada net işlemler olarak incelenmiş, ikincisinde işlemler net alış ve satış işlemleri olarak ayrı ayrı ele alınmış, üçüncüsünde ise döviz ihale ve doğrudan müdahale işlemleri iki ayrı değişken olarak analize dahil edilmiştir. Net işlemlerin kurun seviyesinde pozitif bir baskı oluşturduğu, oynaklığı anlamlı olmasa da azalttığı bulguları elde edilmiş ve net işlemlerin miktarı ve sıklığının seviye üzerinde tersine etkiler oluşturduğu tespit edilmiştir. Net alış ve satış işlemleri açısından, net satışların seviye üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı, oynaklığı ise anlamlı bir şekilde azalttığı, net alışların ise bunun tam tersi bir etkisinin olduğu belirlenmiştir. Döviz ihale ve doğrudan müdahale işlemlerinin etkileri ayrı ayrı incelendiğinde, seviye üzerinde ihalelerin anlamlı bir etkisi bulunmazken müdahalelerin ise pozitif anlamlı bir etkisinin olduğu, oynaklık üzerinde ise hem ihale hem de doğrudan müdahalelerin anlamlı etkilerinin olmadığına erişilmiştir. Genel olarak, TCMB döviz işlemlerinin seviyeye anlamlı bir etkide bulunduğu ve stabilizasyonu sağlama adına kısmi bir katkı sağladığına varılmıştır

THE EFFECTS OF CENTRAL BANK INTERVENTIONS’ ON EXCHANGE RATES: AN EMPIRICAL INVESTIGATION ON TURKEY

In the study, it is aimed to investigate the effects of CBRT foreign exchange interventions on USD/TL exchange rate level and volatility, 22/01/2001-04/12/2015 period data is used, and EGARCH model is applied. In the study, three seperate modellings are conducted. First, the effects of foreign exchange auctions and discretionary interventions examined together as net operations, second, operations are taken into account seperately as net buying and selling operations, third, foreign exchange auctions and discretionary intervention operations included as two different variables into analysis. The evidence is found that net operations generate a positive pressure on exchange rate level, decrease the volatility though not being significantly, and it is detected that the amount and frequency of net operations have reverse effects on exchange rate level. In the view of net buying and selling operations, it is determined that net sellings don’t have significant effect on the level and decrease volatility significantly, and the vice varsa for net buyings effects. By examining the foreign exchange auctions and discretionary interventions seperately, it is found that while the auctions don’t have significant effect on the level, discretionary interventions have a positive significant effect, and on the volatility both auctions and discretionary interventions do not have significant effects. In general, it is concluded that CBRT foreign exchange interventions affect the level significantly and it partially contributes to ensure stability

PDF

___

Acar Balaylar, N. (2011). Türkiye’de Döviz Piyasasi Müdahalelerinin Sterilizasyon Maliyeti. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(3), 19-38.
Ağcaer, A. (2003). Dalgalı Kur Rejimi Altında Merkez Bankası Müdahalelerinin Etkinliği: Türkiye Üzerine Bir Çalışma. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Uzmanlık Yeterlilik Tezi.
Akıncı, Ö., Çulha, O. Y., Özlale, Ü., & Şahinbeyoğlu, G. (2005). Causes and Effectiveness of Foreign Exchange Interventions for the Turkish Economy. Ankara: The Central Bank of the Republic of Turkey, Working Paper, No:05/05.
Basu, K., & Varoudakis, A. (2013). How to Move the Exchange Rate If You Must: The Diverse Practice of Foreign Exchange Intervention by Central Banks and a Proposal for Doing it Better. World Bank Policy Research Working Paper, No: 6460.
Behera, H., Narasimhan, V., & Murty, K. (2008). Relationship between Exchange Rate Volatility and Central Bank Intervention: An Empirical Analysis for India. South Asia Economic Journal, 9(1), 69–84.
Beine, M., Bénassy-Quéré, A., & Lecourt, C. (2002). Central Bank Intervention and Foreign Exchange Rates: New Evidence from FIGARCH Estimations. Journal of International Money and Finance, 21(1), 115-144.
Bollerslev, T. (1986). Generalized Autoregressive Conditional Heteroskedasticity. Journal of Econometrics, 31(3), 307-327.
Brooks, C. (2008). Introductory Econometrics for Finance. Cambridge: Cambridge University Press.
Canales-Kriljenko, J. I. (2003). Foreign Exchange Intervention in Developing and Transition Economies: Results of a Survey. IMF Working Paper, No: 03/95.
Chan, N. H. (2002). Time Series: Applications to Finance. John Wiley & Sons, Inc.
Çiçek, M. (2014). An Evidence for Ineffectiveness of Central Bank Foreign Exchange Interventions from Turkey. Journal of Applied Finance & Banking, 4(4), 39-54.
Domaç, I., & Mendoza, A. (2004). Is There Room for Foreign Exchange Interventions under an Inflation Targeting Framework? World Bank,Working Paper, No:3288.
Dominguez, K. M. (1998). Central Bank Intervention and Exchange Rate Volatility. Journal of International Money and Finance, 17(1), 161–190.
Égert, B. (2007). Central bank interventions, communication and interest rate policy in emerging European economies. Journal of Comparative Economics, 35(2), 387–413.
Égert, B., & Lang, M. (2005). Foreign Exchange Interventions in Croatia and Turkey: Should We Give a Damn? William Davidson Institute at the University of Michigan Business School, Working Paper, No:755.
Engle, R. F. (1982). Autoregressive Conditional Heteroscedasticity with Estimates of the Variance of United Kingdom Inflation. Econometrica, 50(4), 987-1007.
Guimarães, R. F., & Karacadag, C. (2004). The Empirics of Foreign Exchange Intervention in Emerging Market Countries: The Cases of Mexico and Turkey. International Monetary Fund, Working Paper, No:04/123.
Herrera, A. M., & Özbay, P. (2005). A Dynamic Model of Central Bank Intervention. The Central Bank of the Republic of Turkey, Working Paper, No:05/01.
Kim, S.-J., Kortian, T., & Sheen, J. (2000). Central Bank Intervention and Exchange Rate Volatility — Australian Evidence. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 10(3-4), 381-405.
Kirchgässner, G., & Wolters, J. (2007). Introduction to Modern Time Series Analysis. Springer. Nelson, D. B. (1991). Conditional Heteroskedasticity in Asset Returns: A New Approach. Econometrica, 59(2), 347–370.
Shah, M. K., Hyder, Z., & Pervaiz, M. K. (2009). Central Bank Intervention and Exchange Rate Volatility in Pakistan: An Analysis Using GARCH-X Model. Applied Financial Economics, 19(18), 1497-1508.
Suslu, B. (2012). TCMB’nin Döviz Kuruna Müdahalesinin Nedenleri ve Sonuçları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 263-292.
Tunay, K. B. (2008). Türkiye’de Merkez Bankası Müdahalelerinin Döviz Kurlarının Oynaklığına Etkileri. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 2(2), 77-111.
Wang, P. (2009). Financial Econometrics (2nd Edition). Routledge.
Watanabe, T., & Harada, K. (2006). Effects of the Bank of Japan’s Intervention on Yen/Dollar Exchange Rate Volatility. Journal of Japanese and International Economies, 20(1), 99-111.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2001). 2001 Yılı Para Politikası Raporu. 15 Mayıs 2001. http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/11b239dd-287b-4cfc-8cae-cc50afe3d0ba/baskan_ParaPol01.pdf? MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE11b239dd-287b-4cfc-8cae-cc50afe3d0ba, (Erişim: 30/05/2016).
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2002). 2002 Yılında Para ve Kur Politikası ve Muhtemel Gelişmeler. 2 Ocak 2002. http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/b5f94a45-5fd9-44e5-854b37a46241d3d8/baskan_ParaPol02.pdf? MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACEb5f94a 45-5fd9-44e5-854b-37a46241d3d8, (Erişim: 30/05/2016).
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2003). 2003 Yılı Para ve Kur Politikası Genel Çerçevesi. 3 Ocak 2003. http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/5e074434-518f-4016-b686- 9cfc5f18ca83/baskan_ParaPol03.pdf ?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE5e074434-518f-4016-b686-9cfc5f18ca83, (Erişim: 30/05/2016).
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2004a). 2004 Yılı Para ve Kur Politikası Genel Çerçevesi Hakkında Basın Duyurusu. 2 Ocak 2004. http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/e76f3792- 018c-415e-852c-a00e05123f2a/DUY2004-1.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACEe76f3792-018c-415e-852c-a00e05123f2a, (Erişim: 30/05/2016).
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2004b). 2005 Yılında Para ve Kur Politikası. 20 Aralık 2004. http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/3825db04-42bb-4844-8b69-44b645b81245/DUY2004- 59.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE3825db04-42bb-4844-8b69-44b6 45b81245, (Erişim: 30/05/2016).
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2005). Enflasyon Hedeflemesi Rejiminin Genel Çerçevesi ve 2006 Yılılnda Para ve Kur Politikası. 5 Aralık 2005. http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/ b9659002-b4e9-4344-8ef8-dab79aed7a24/DUY2005-56.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACEb9659002-b4e9-4344-8ef8-dab79aed7a24, (Erişim: 30/05/2016).
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2006). 2007 Yılında Para ve Kur Politikası. 13 Aralık 2006. http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/526f4d54-cfd3-4eb9-9e3f-f94883decb59/2007ParaPol. pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE526f4d54-cfd3-4eb9-9e3f-f94883decb59, (Erişim: 30/05/2016).
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2007). 2008 Yılında Para ve Kur Politikası. 18 Aralık 2007. http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/57016e6d-9601-4500-9263-8822824178dc/Baskan_ 2008Parapol.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE57016e6d-9601-4500-9263- 8822824178dc, (Erişim: 01/06/2016).
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2008). 2009 Yılında Para ve Kur Politikası. 16 Aralık 2008. http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/1385d564-3777-4348-b8ed-d9fd3be4699c/Baskan_ParaPol09.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE1385d564-3777-4348-b8ed-d9fd3be4699c, (Erişim: 01/06/2016).
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2009). 2010 Yılında Para ve Kur Politikası. 10 Aralık 2009. http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/b316232c-1226-4a0d-afff-2586f8047114/Baskan_ParaPol10.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACEb316232c-1226-4a0d-afff-2586f8047114, (Erişim: 01/06/2016).
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2010). 2011 Yılında Para ve Kur Politikası. 21 Aralık 2010. http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/ddb3c6b5-6575-415a-9d5d-48b7a4fbeaad/Baskan_ParaPol11.pdf ?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACEddb3c6b5-6575-415a-9d5d-48b7a4fbeaad, (Erişim: 01/06/2016).
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2011). 2012 Yılında Para ve Kur Politikası. 27 Aralık 2011. http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/674a0fcf-e568-4ac6-9da6-e3dfe3c5e053/Baskan_ParaPol12.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE674a0fcf-e568-4ac6-9da6-e3dfe3c5e053, (Erişim: 01/06/2016).
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2012). 2013 Yılında Para ve Kur Politikası. 25 Aralık 2012. http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/22df5539-0653-4620-b081-48eeb2e99c50/Baskan_ParaPol13.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE22df5539-0653-4620-b081-48eeb2e99c50, (Erişim: 01/06/2016).
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2013). 2014 Yılında Para ve Kur Politikası. 24 Aralık 2013. http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/987e6470-24a6-4cbc-a6c8-dc5641960c1c/ Baskan_ParaPol14.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE987e6470-24a6-4cbc-a6c8-dc5641960c1c, (Erişim: 01/06/2016).
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2014). 2015 Yılında Para ve Kur Politikası. 10 Aralık 2014. http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/f4fe66a1-fbbc-4e9c-bd69-6b94c10a2959/ ParaKur_2015Metin.pdf ?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACEf4fe66a1-fbbc-4e9c-bd69-6b94c10a2959, (Erişim: 01/06/2016).
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2015). http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TCMB+TR/TCMB+TR/Main+ Menu/Piyasalar/Doviz+ve+Efektif+Piyasalari/Doviz+Ihaleleri+ve+- Dogrudan+Doviz+Mudahaleleri, (Erişim: 06/12/2015).
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2016). Para ve Kur Politikası Metinleri. http://www.tcmb. gov.tr/wps/wcm/connect/TCMB+TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Temel+Politika+Metinleri/Para+ve+Kur+Politikasi+Metinleri, (Erişim: 11/06/2016).