Türkiye, Dünya Turizm Sektörü İçerisinde Bir Belirleyici mi, Yoksa Bir Taşıyıcı mı?

Ekonomik ve sosyal bir olgu olan turizm, günümüzde dünyanın en hızlı büyü- yen sektörlerinden biri haline geldi. Özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler için turizm, ekonomide ana gelir kaynaklarından biri ve ihracat kalemi olarak ka- bul edilmese de dış ticaret açığını azaltmada önemli bir potansiyele sahip olduğu görülmektedir. Türkiye, sahip olduğu olağanüstü tarihi, doğal ve beşeri kaynak- lara rağmen, yoğun olarak yaşanılan küresel turizm rekabetinde ilerleme kayde- dememekte ve yerinde saymaktadır. Türkiye’nin dünya turizm pastasından aldığı pay göreceli olarak önceki yıllara göre arttığı raporlarla ifade edilmesine rağmen, elde edilen verilere bakıldığı zaman diğer ve rakip ülkelerin daha hızlı büyüdüğü ve daha fazla pay aldığı görülmektedir. Nihayetinde, dünya turizm verilerine ba- kıldığında Türkiye’nin dünya turizm sektörü içerisinde bir belirleyici değil, aksine bir taşıyıcı ülke olduğu anlaşılmaktadır.

Is Turkey a Leader or a Follower in World Tourism Sector?

Tourism sector has become one of the world’s fastest growing sector. Especially for developing countries such as Turkey, it is one of the main sources of income in the economy. Even though it is not accepted as an export item, it has a gre- at potential in reducing foreign trade deficit. Turkey has not made the potential progress in the intense global tourism competition that it could have made given its extraordinary history, natural and human resources. Although Turkey’s sha- re in the world tourism pie has relatively increased compared to previous years, when we examine the data, we see that other countries and competitors grow faster and get higher shares. Finally, based on the world tourism data, we have seen that Turkey is not a leader in world tourism; on the contrary it is a follower.

___

  • AKTOB; (2014), Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği. Turizm Sektörünün Yapısı, Büyüklüğü ve Ekonomiye Katkısı, Araştırma Raporu, AKTOB Yayını, Antalya ARUOBA, Çelik. ve Cem ALPAR; (1992), Türkiye Ekonomisi Sektörel Gelişmeler, Özyurt Matbaacılık, Ankara. ÇETİNTAŞ, Hakan ve Çetin BEKTAŞ; (2008), “Türkiye’de Tur- izm ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Kısa ve Uzun Dönemli İlişkiler”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 19 (1), ss.37- 44. BAHAR, Ozan; (2006), “Turizm Sektörünün Türkiye’nin Eko- nomik Büyümesi Üzerindeki Etkisi: VAR Analizi Yaklaşımı”, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F Yönetim ve Ekonomi Dergisi,13 (2), ss. 137-150 ÇIMAT, Ali ve Ozan BAHAR; (2003), “Turizm sektörünün Türkiye Ekonomisi İçindeki Yeri ve Önemi Üzerine Bir Değerlendirme”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (6), ss.1-18 ÇOBAN, Orhan. ve Ceyhun Can ÖZCAN; (2013), “ Türkiye’de Turizm Gelirleri-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi (1963-2010)”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(1), ss.243-261. DEMİRTAŞ, Ekrem; (2000), Türkiye ve Bazı Avrupa Birliği Ül- kelerinde Turizm Yatırımlarına Verilen Teşvikler, İzmir Ticaret Odası Yayını, Yayın No:80, İzmir. GÜNDÜZ, Lokman ve HATEMİ, Abdulnasser; (2005), Is The Tourism-Led Growth Hypothesis Valid for Turkey?, Applied Economics Letters, 12 (8), 499- 504. HEPAKTAN, C. Erdem. ve Serkan CINAR; (2010), “Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri”, Celal Bayar Üniversitesi S.B.E.Dergisi, 8 (2): ss.135-154. İÇÖZ, Orhan; (Erişim, 2014), Orhan İçöz: Ucuza mı Gidiyoruz? http://www.hurriyet.com.tr/ege/27070150.asp KIRBAŞ-KASMAN, Saadet ve KASMAN, Adnan; (2004), “Tur- izm Gelirleri ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Eş-Bütünleşme ve Nedensellik İlişkisi”, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 19 (7), ss.122-131. KIZILGÖL, Özlem ve Erman ERBAYKAL; (2008), “Türkiye’de Turizm Gelirleri ile Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bir Nedensellik Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.13,S.2, ss. 351-360. MANİSALI, Erol ve Şükrü YARCAN; (1987), Türk Turizm Endüstrisi Araştırması, T.C.Turizm Bakanlığı A.Ş, Araştırma ve Eğitim Başkanlığı, İnceleme ve Araştırma Dizisi: 2, Ankara. WEF (2015). World Economic Forum. The Travel & Tourism Competitiveness Report 2015, Geneva. WORLDBANK (Erişim, 2015a). http://data.worldbank.org/indi- cator/ST.INT.ARVL WORLDBANK (Erişim, 2015b). http://data.worldbank.org/indi- cator/ST.INT.RCPT.CD WTO ( Erişim 2015a) ,World Tourism Organization. Why Tour- ism? http://www2.unwto.org/content/why-tourism WTO (Erişim 2015b), World Tourism Organization Annual Re- port 2014, Madrid, Spain. TUIK ( 2015) . Türkiye İstatistik Kurumu. http://tuikapp.tuik.gov. tr/ulusalhesapapp/ulusalhesap.zul?tur=1 TUNA, Muharrem; ( 2014), Muharrem Tuna: Türkiye’nin Zi- yaretçi Sayısı ile Turizm Geliri Arasındaki Makas Açılıyor. http://www.turizmguncel.com/haber/turkiyenin-ziyaretci-sayisi- ile-turizm-geliri-arasindaki-makas-aciliyor-h20148.html, Erişim, 2014. TÜROFED (2013). Türkiye Otelciler Federasyonu Turizm Raporu. Türkiye Otelciler Federasyonu Yayını, Yıl: 3, Sayı: 7, Antalya. YILDIRIM, Jülide ve Öcal, Nadir; (2004), “Tourism and Eco- momic Growth in Turkey”, Ekonomik Yaklaşım, 15 (52-53), ss. 131-141. YILDIZ, Zafer; (2011). “ Turizm Sektörünün Gelişimi ve İstihdam Üzerindeki Etkisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi, Vizyoner Dergisi, 3 (5), ss.54-71.