Türk mali mevzuatındaki dış ticaret işlemlerine ilişkin mali yükümlülüklerin vergi harcaması uygulamaları açısından değerlendirilmesi

Son yıllarda, özellikle küreselleşmenin etkisiyle, uluslararası ticaret işlemlerinde önemli çeşitlilikler ve bazı ülkelerde zaman zaman teknik ve mevzuat yönlü karmaşalar gözlemlenmektedir. Ülkemizdeki dış ticarete dair mevzuat ve mali yükümlülükler incelendiğinde anayasamızın genellik ve eşitlik ilkesine aykırı bazı vergi harcaması uygulamalarının mevcudiyetinden söz edilebilmektedir. Bu çalışmamızda, bu husus yanında, oran indirimleri, vergi muafiyetleri ile istisnaları, mahsup veya vergi ertelemesi şeklinde ortaya çıkabilen vergi harcaması uygulamalarının ancak ve belki de devlet, kamu görevlileri, kamu kurum ve kuruluşlarını veya tüm toplumun genelini kapsayacak şekilde, sosyal içerikli ve devletin işlerliğine yönelik olması durumunda bir gereklilik olarak kabul edilebileceği üzerinde durulmaktadır. Konu, dış ticaretimizle ilgili mali mevzuatın tüm hükümleri, Gümrük Vergisi, Katma Değer Vergisi, Özel Tüketim Vergisi, Damga Vergisi Kanunları ve fon uygulamalarına yer veren diğer ilgili kanunlar açısından genellik, eşitlik ilkeleri ile vergi harcaması uygulamaları gözönünde bulundurularak detaylı bir şekilde ayrıca incelenmekte ve aykırılıklar ortaya konulmaya çalışılmaktadır

The evaluation of the financial duties concerning the foreign trade transactions in the Turkish financial legislations in terms of the tax expenditure

In recent years, especially by the influence of the globalization, it has been observed that there are some important varieties and technical and legislative disorders in some countries in the international trade transactions. Upon studying the legislations and financial obligations related with the foreign trade, it can be mentioned that some tax expenditure implementations which are contrary to the universality & equality principle of Turkish Constitution are in practices. In this study, together with this matter, it is emphasized that the proportional reductions, tax exemption & exceptions, the tax expenditure implementations which come out as set-offs or tax delays may and only be acceptable as a necessity when they directed toward the functions of the government with a social context and by covering all of the public corporations and organizations and whole of the community. In the scope of all sentences of financial legislations related with the Turkish Foreign Trade, the related other laws which give places to fund applications, the laws for Customs tax, Value Added Tax, Private Consumption Tax and Stamp Tax, the subject is tried to be analyzed in detail and the anomalies are to be exposed by considering the implementations of tax expenditures and universality & equality principles, as well.

PDF

___

AKKAYA, Şahin; (1994), Dış Ticaret Vergilerinin Kamu Gelirleri İçindeki Yeri ve Gelişimi, Maliye araştırma Merkezi Konferansları, Otuzaltıncı Seri, İstanbul.
AKTAN, Coşkun Can; (2001), Kamu Ekonomisi ve Kamu Maliyesi, Anadolu Matbaacılık, İzmir.
ALPTÜRK , Ercan; (2005), "Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu İle Destekleme Ve Fiyat İstikrar Fonunun Özellikleri", E-Yaklaşım Dergisi, Sayı:23, http://www.yaklasim. com/mevzuat/dergi/makaleler/2005066681.htm, Erişim Tari-hi:20.12.2009.
ATAR, Yavuz; (1991), Vergi Hukuku, Mimoza Yayınları, Konya.
ATEŞLİ, Erkan; (2003), "KDV Açısından İhracat İstisnasının Uygulanacağı Dönem", Gümrük Dergisi, Yıl:12, Sayı:43, Ocak.
BAŞARAN, Murat; (2002), "Sosyal Hukuk Devletinde Temel İnsan Hakları ve Vergileme", Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:163, Nisan.
BİLİCİ, Nurettin; (2007), "Üretim ve İthalat Vergileri", Vergi sorunları Dergisi, Sayı:227.
BİLİCİ, Nurettin; (2007), Vergi Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 15. Bası, Ankara.
CEYHAN, Murat; ( 2007) , "Hizmet İhracında KDV İstisnası", Mali Çözüm, Yıl:17, Mayıs-Haziran.
CEYHAN, Sami; (2008), "Bayram ve Yılbaşı Günlerine Özel Ekstra Gümrük Muafiyeti", Yaklaşım Dergisi, Sayı:181, Ocak.
COŞKUN, Kemal, Yasin Bilen; (2002), "Vergi Harcaması Kavramı ve Günümüz Türkiye'sinde Vergi Harcamaları", Vergi Dünyası, Sayı 246, Şubat.
ÇALI, Lütfi Çetin; (2008), "Hizmet İhracı", Vergi Dünyası Dergisi, Sayı:325, Eylül.
ÇELİKKAYA, Ali; (2001), "Türk Gümrük Kanunu'nun Vergilemeye İlişkin Hükümlerinin Değerlendirilmesi", Yayımlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi SBE, Eskişehir,
DÖLEK Ali; (12.07.2002), "Özel Tüketim Vergisi ve Dış Ticarete Etkileri", Dünya Gazetesi.
GÖKÇELİK, Cahit; (2005), Gümrük Rejimleri, Ayrıntı Basımevi, Ankara,
KESER, Ozan; (2006), "Hizmet İthalatının KDV Karşısındaki Durumu", Vergi Dünyası Dergisi, Sayı:302, Ekim, [www.verg-idunyasi.com.tr], Erişim: 07.11.2007
KULU, Bahattin; (2000) , "Vergi Harcaması ve Uygulama Örnekleri", Vergi Dünyası, Sayı:228, Ağustos.
ÖZ, Ersan; (2008), Dış Ticarette Ulusal ve Uluslararası Vergilendirme, Nobel Kitabevi, Ankara.
PEDÜK, Türkben; (2006), "Negatif Vergi Harcaması", Vergi Dünyası, Sayı: 297, Mayıs.
PEHLİVAN, Osman; (2006), Vergi Hukuku, Derya Kitabevi, Trabzon.
SELEN, Ufuk; (2007), Tüm Yönleriyle Gümrük İşlemleri, Ekin Kitabevi, Bursa.
SÖZER, Ayşegül; (2005), "Dış Ticarette Döviz İşlemlerinin YTL Üzerinden Muhasebeleştirilmesi", İZSMMO Dayanışma Dergisi, Sayı:86, Ağustos.
ŞENOL, Coşkun; (2002), Bayram ÇELİK," Gümrük İdarelerince Tahsil ve Takip Edilen Vergi ve Fonlar", Gümrük Dünyası Dergisi, Gümrük Kontrolörleri Derneği Yayını, sayı: 35.
ŞENYÜZ, Doğan; (2005), Türk Vergi Sistemi Dersleri, Ekin Kitabevi, Bursa,
TAŞ, Metin; (2000), "Anayasal Vergileme Normları Açısından Gelir Vergisi", İçinde: Anayasal Mali Düzen XIII. Türkiye Maliye Sempozyumu, Mayıs 1998, TC. Marmara Ünv. Maliye Araş. Ve Uygulama Merkezi, Yayın No: 12, İstanbul.
TEZEL, Ali; (2006), "Engellilerde Gümrük ve Taşıt Vergisi Muafiyeti", Mali Çözüm, Yıl: 16, Sayı:76, Haziran-Temmuz.
TOKATLIOĞLU, Yıldız Mircan; (2005), Türkiye'de Dış Ticaretin Vergilendirilmesi ve Avrupa Birliği", Akdeniz Üniversitesi, İİBF Dergisi, (10).
TUNCER, Selahattin; (2000), "İthalde Gümrük Vergisi Dışında Alınan Vergi, Resim ve Fonlar", Yaklaşım Dergisi, Sayı: 96.
TUNCER, Selahattin; (1973) , "Milletlerarası Vergi Hukuku", İktisat-Maliye Dergisi, C:XX, Eylül.
TUNCER, Selahattin; (2001), Gümrükler ve Gümrük Vergileri, Yaklaşım Yayınları, Mayıs Ankara.
TURAN, Süleyman; (2008), "Katma Değer Vergisinde İthalat İstisnaları", Mali Pusula, Yi 1:4, Sayı:42, Haziran.
YAYLA, Sefa; Bayram, ÇELİK; (2006), " Gümrük Vergileri ve Uygulamalarına Genel Bakış", Gümrük Dünyası Dergisi, Gümrük Kontrolörleri Derneği Yayını, Sayı 49.
YERCİ, Cahit; (2005) Gümrük Mevzuatı Dahil Tüm Yönleriyle İthalatta KDV, Yaklaşım Yayın., Ankara.
YERCİ, Cahit; (2006), "Malul, Sakat ve Engellilerce Motorlu Taşıt İthalinde Vergi İstisnası", Vergi Dünyası, Yi 1:29, Sayı:219, Aralık
http://www.gumrukkontrolor.org.tr/BilgiBankasi/Kavrams/verg-iler.html, 14.01.2009