Turizm sektörünün bölgelerarası gelişmişlik farklılıklarını gidermedeki etkisi: yakınsama modeli

Bir ülkenin gelişmiş ve azgelişmiş bölgeleri arasındaki ekonomik dengesizliklerin azaltılması ile sağlamış olduğu gelir arttırıcı ve istihdam yaratıcı etkisiyle turizm sektörü, dünya ekonomisinde bugün gelinen noktada çok önemli bir yere sahiptir. Buradan hareketle yapılacak çalışmanın nihai amacı kısaca, Türkiye'de turizm sektörünün bölgelerarası gelişmişlik farklılıklarını gidermedeki etkisini ölçmektir. Ekonometrik modele dayalı olan bu araştırmada, çalışma kapsamına dahil edilen veri setine de uygun olması amacıyla model olarak "Yakınsama Modeli" seçilmiştir. Elde edilen analiz sonuçlarından, Türkiye'de 1990-2000 yılları arasında iller ve bölgelerarasında gelir farklılıklarında azalma değil artış olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Ele alınan dönemde turizm faaliyetlerinin belli illerde yoğunlaşması bölgelerarası gelir farklılığını daha da arttırmıştır.

The effect of tourism sector in decreasing development differences between regions: convergence model

Turism sector which have provided the creative influence of income generation and employment, reducing economic disparities between developed and underdeveloped regions of a country. In this contex today tourism has a very important place in the world economy. In this way the ultimate aim of the study, to observe reducing effect of turism sector in regional development differences. The Convergence Model, which is the most suitable model for collected data, is used in this study as an econometric model. In the results of the obtained analysis, the evidence is no decreasing, unfavorable the regional differences are increasing in 1990-2000 term in Turkey. In the study period, the tourism activity have concentrated main city and this causes to increase differences of region.

___

  • ALTINBAŞ, S., DOĞRUEL, F. ve GÜNEŞ, M. (2002) "Türkiye'de Bölgesel Yakınsama: Kalkınmada Öncelikli İller Politikası Başarılı mı?" VI. ODTÜ Uluslararası Ekonomi Kongresi, 11-14 Eylül, Ankara.
  • ATEŞ, S. (1996), "Ekonomik Büyümeye Yaklaşımlar ve Yakınsama Sorunu" Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 6 (1): 1-16
  • BAHAR, O. (2008), "Turizmin Yoksulluğu Önlemedeki Etkisi ve Mikro Kredi Sistemi" Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, 45 (523): 79-93.
  • BAHAR, O. (2008), "Türk Turizm Sektörünün AB Turizmi İle Rekabet Gücü Açısından Karşılaştırılması", Türkiye Avrupa Birliği Sektörel Rekabet Analizleri, S. Bekmez (Ed.), Ankara: Nobel Yayın-Dağıtım: 461-487.
  • BAHAR, O. (2010), "Turizm Sektörüne Sağlanan Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyüme Üzerine Olan Olası Etkisi: Türkiye Örneği (1986-2006)", Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt 21, Sayı 1: 27-40.
  • BARRO, R ve SALA-I MARTIN, X. (1995), Economic Growth, Eastern Economy Edition, Second Edition, Prentice Hall of India.
  • BARRO, R ve SALA-I MARTIN, X. (1990), "Economic Growth and Convergence Across United States", www.nber.org/pa-pers/w3419, (Erişim Tarihi: 11.03.2009).
  • BENOS, N ve KARAGİANNİS S. (2008), "Convergence and Economic Performance In Greece: Evidence At Regional and Prefecture Level", RURDS, 20 (1): 52-69.
  • BERBER, M., YAMAK, R. ve ARTAN, S. (2000), "Türkiye'de Yakınlaşma Hipotezinin Bölgeler Bazında Geçerliliği Üzerine Ampirik Bir Çalışma:1975-1997", 9. Ulusal Bölge Bilimi ve Bölge Planlama Kongresi Bildiriler Kitabı: 51-59.
  • BRAGA, V. (2006), "Regional Growth an Local Convergence: Evidence for Portugal", http://www.ersa.org/ersaconfs/ersa03/ cdrom/papers/323.pdf.(Erişim Tarihi: 07.10.2010).
  • BRAU, R., LANZA, A. ve PİGLİARUF, F. (2003), "How Fast are the Tourism Countries Growing? The Cross-Country Evidence", Naturel Resources Management, The Fondazione EniEnrico Mattei Note di Lavoro Series Index: http://www.feem.it/ web/activ/_wp.html, (Erişim Tarihi: 20.07.2010).
  • ÇÖZELİ, G. (2007), "Yakınsama Hipotezi: Türkiye Örneği", Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin: Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı.
  • DOBSON, S. VE RAMLOGAN, C. (2002), "Convergence and Divergence in Latin America, 1970-1998", Applied Economics, 34 (4): 465-470.
  • DOĞRUEL, F. ve DOĞRUEL, A.S. (2003), "Türkiye'de Bölgesel Gelir Farklılıkları ve Büyüme", A.H Köse, F.Şenses, ve E. Yeldan, (Der), İktisat Üzerine Yazılar I: Küresel Düzen, Birikim, Devlet ve Sınıflar-Korkut Boratav'a Armağan, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • EGE, Z. ve GÜRDOĞAN, A. (2006), "Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Türk Turizm Sektörü Açısından Değerlendirilmesi", Balıkesir Üniversitesi Bandırma İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Akademik Fener Dergisi, Cilt 3, Sayı 5: 43-59.
  • ERK, N., ATEŞ, S ve DİREKÇİ, T. (2000), "Convergence and Growth within GAP Region (South Eastern Anatolia Project) and Overall Turkey's Regions", www.idari.cu.edu.tr/sanli/san-Ii8.pdf (Erişim Tarihi: 15.12.2010).
  • FİLİZTEKİN, A. (1998), "Convergence Across Industries and Provinces in Turkey", Koç Universty Working Paper, No: 1998/08.
  • GEZİCİ, F. ve HEWlNGS, G.J.D, (2001), "Regional Convergence and The Economic Performance of Peripheral Areas İn Turkey". REAL Discussion Papers, No: 01-T-13.
  • HOOI, L.H ve SMYTH, R. (2006), "Marketing, Malaysia Welcomes the World: Are Malaysia's Tourism Markets Converging?", Monash University Business and Economics, ABERU Discussion, Paper 26.
  • JAYAWARDENA, C ve RAMAJEESİNG D. (2003), "Performance of Tourism Analyisis: a Caribbean Perspective", International Journal of Contemporary Hospitality Management, 15 (3).
  • KANGASHARJU, A. (1998), "13 convergence in Finland: Regional Differences in Speed of Convergence", Applied Economics, 30 (5) May: 679-687.
  • KARACA, O. (2004) "Türkiye'de Bölgeler Arası Gelir Farklılıkları: Yakınsama Var mı?", Ankara: Türkiye Ekonomi Kurumu, Tartışma Metni 2004/7.
  • LEAN, H.H ve SMYTH, R. (2008), "Are Malaysia's Tourism Markets Converging? Evidence From Univarete and Panel Unit Root Tests with Structural Breaks", Tourism Economics, Vol 14: 97-112.
  • LEE, C.G. (2009), "Research Note: The Convergence Hypothesis For Tourism Markets: Evidence From Singapore", Tourism Economics, 15 (4): 875-881.
  • NARAYAN, PK. (2006), "Are Australia's Tourism Markets Converging?", Applied Economics, Vol 38: 1153-1162.
  • NARAYAN, PK. (2007), "Testing Convergence of Fiji's Tourism Markets", Pacific Economic Review, Vol 12: 651-663.
  • SACHS, J. D., BAJPAl, N. ve RAMİ AH, A. (2002), "Understanding Regional Economic Growth in India", Harvard CI D Working Paper, No: 88.
  • SALA-I-MARTIN, X, (1996), "The Classical Aproach to Convergence Analysis", The Economic Journal, 106 (437): 1019-1036.
  • SİRİOPOULOS, C. ve ASTERİOU, D. (1998), "Testing for Convergence Across The Greek Regions", Regional Studies, 32 (6) August: 537-546.
  • UNGER, K. (2005), "Regional Economic Development and Mexican out-Migration", http://www.nber.org/papers/W11432. (Erişim Tarihi: 11.11.2009).
  • YAMANOĞLU, K. B.(2009), "Türkiye'de İller Arası Mali Yakınsama", Anadolu International Conference in Economics, Eskişehir, Turkey.
  • ZHAO, Wve BRENT RİTCHİE, J. R. (2007), "Tourism and Poverty Alleviation: An Integrative Research Framework", Current Issues in Tourism, 10 (2): 119-143.