Küresel Finansal Krizin Türkiye’nin İhracatı Üzerine Etkilerinin Analiz

Bu çalışma, 2008 yılının son çeyreğinde Amerika Birleşik Devletleri'nde ortaya çıkan ve kısa sürede tüm dünyayı saran küresel finansal krizin, Türkiye'nin Avrupa'ya olan ihracat yapısında meydana getirdiği değişmeyi sektörel seviyede analiz etmektedir. Ülkemizde, 2008 yılında çeşitli ülkelere 127,5 milyar dolar olarak gerçekleşen toplam ihracat değeri, krizin önemli etkileri nedeniyle yaklaşık altı katlık bir düşüşle 2009 yılında 20,9 milyar dolara gerilemiştir. İhracat sektörü küresel krizden doğrudan ve dolaylı olarak etkilenmiştir. Böylece sanayi için işlem görmüş hammaddeler, yarı dayanıklı tüketim malları, sanayi ile ilgili taşımacılık araç ve gereçleri, dayanıklı tüketim malları ve binek otomobil ihracatı krizin şiddetle etkisini gösterdiği 2009 yılının ilk altı ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre sırasıyla %25.4, %24.7, %56.9, %25.1, %43.8'lik bir azalma göstermiştir. Sonuçta, küresel kriz nedeniyle toplam ihracatta azalışlar meydana gelmiş ve Türkiye'nin ihracat yapısında önemli değişmeler gözlenmiştir.

Analysis of the Effects of Global Financial Crisis on Turkey’s Export

This study analyses the pattern of export flows from Turkey to the Europe at sectoral level. The global financial crises occurred in the last quarter of 2008 in USA has been affecting severely all countries’ economy including Turkish export. While Turkish total export to some countries $127,5 billion in 2008, it showed about six fold decrease realizing as $20,9 billion in 2009 due mainly to economic crises. Export industry in Turkish economy has been directly and indirectly affected from the global crisis. Due to severe economic crisis, the export value of processed raw materials for industry, semi-durable goods, industry related commercial vehicles, durable goods and cars respectively 25.4%, 24.7%, 56.9%, 25.1%, 43.8% decreased in the first six months of 2009 compared to previous years’ same period. Consequently, total export showed decline compared to before crisis and global crisis brought about a significant difference on Turkish export structure to the Europe.

___

  • ACAR, Ozan; (2009), “Türkiye’de Dış Ticaret ve Dış Ticaretin Finansmanı Durum Değerlendirmesi”, TEPAV Politika Notu, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, Temmuz, ss. 1–28.
  • ADALET, Müge; (2009), “Ekim 2009 Sonu İtibarıyla Yükselen Pazarlarda İhracat Performansı”, EAF Politika Notu, Ekonomik Araştırma Forumu, TÜSİAD Koç Üniversitesi, 09–20, Aralık, ss. 1–3.
  • DTM (Dış Ticaret Müsteşarlığı), “Türkiye İhracatının Gelişimi”, http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/IHR/Turkiye_ihr_gelisimi.doc, 26.01.2010
  • FREUND, Caroline; (2009), “Demystifying the collapse in trade”, http://www.voxeu.org/index.php?q=node/3731, 10.08.2009
  • GUMBEL, Peter; (2008), Turkey’s Wild Ride. Time, 172 (18), November 3, pp. 43-44.
  • IMF; (2008), World Economic Outlook Update, International Monetary Fund, Washington.
  • KALKAN, Sarp; BAŞDAŞ, Ülkem; (2009a), “Türkiye’nin İhracat Performansı Üzerine Bir Değerlendirme”, TEPAV Politika Notu, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, Ağustos, ss. 1–9.
  • KALKAN, Sarp; BAŞDAŞ, Ülkem; (2009b), “İhracatın Desteklenmesine Yönelik Türkiye’nin Rakiplerinin Uyguladıkları Kamu Politikaları”, TEPAV Politika Notu, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, Ağustos, ss. 1–7.
  • KASMAN, Adnan; (2003), “Türkiye’de Reel Döviz Kuru Oynaklığı ve Bunun İhracat Üzerine Etkisi: Sektörel Bir Analiz”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22 (2), ss. 169–186.
  • KAYALAR, Tuncer; (2008), “Bölgesel İhracat Stratejilerimiz Yeni Fırsatlar Sunmaya Devam Ediyor”, İGEME’DEN BAKIŞ, Sayı: 36, ss. 8-11.
  • ÖZ, Sumru; (2009), “Küresel Kriz ve İhracat: BRIC Ülkeleri”, EAF Politika Notu, Ekonomik Araştırma Forumu, TÜSİAD Koç Üniversitesi, 09–24, Aralık, ss. 1–3.
  • TEPAV; (2008), “2007–08 Küresel Finans Krizinde Ülkelerin Politika Deneyimleri”, Küresel Kriz Çalışma Grubu, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu, http://www.tepav.org.tr/tur/admin/dosyabul/upload/TEPAV_ ulke_kriz_onlemleri_dn.pdf, 18.07.2009
  • TİM; (2009), Aylık Makroekonomi Değerlendirme Raporu, Türkiye İhracatçılar Meclisi, Haziran 2009, Sayı: 42, ss. 1–14.
  • TÜİK; Türkiye İstatistik Kurumu, Dış Ticaret İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?tb_id=12&ust_id=4, 09.08.2009
  • EUROSTAT, Statistics Database, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/statistics/ search_database, 13.07.2009
  • Yıllık Ekonomik Rapor; (2009), “Dış Ticaret”, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, http://www.sgb.gov.tr, 10.07.2010
  • YI, Kei-Mu; (2009), “The Collapse of Global Trade: the role of vertical specialization”, in The collapse of global trade, murky protectionism, and the crisis: Recommendations for the G20 , edited by Richard Baldwin and Simon Evenett. http:// www.voxeu.org/index.php?q=node/3731, 10.08.2009
  • YILMAZ, Durmuş; (2008), “Küresel Mali Kriz ve Türkiye Ekonomisine Etkileri: Nasıl Başladı, Hangi Aşamadayız?”, http:// www.tcmb.gov.tr/yeni/duyuru/2008/TEK_27Aralik2008.pdf, 04.05.2009.
  • YÖRÜKOĞLU, Mehmet; (2009), “Küresel Mali Kriz ve Türkiye Ekonomisi”, http://www.tcmb.gov.tr/yeni/iletisimgm/Yorukoglu_ ActiveAcademy.pdf, 25.08.2009.