Küresel finansal kriz ve bankacılık sektörüne etkileri; Türkiye örneği

2008’de ABD’deki mortgage kredilerinden kaynaklanan ve türev piyasalarının büyümesi ile etkisini artıran finansal kriz kısa süre içinde küresel bir boyut kazanmıştır. Bu çalışmanın amacı küresel finansal krize neden olan faktörleri sıralamak, krizin etkilerini ve sonuçlarını belirlemek ve küresel finansal krizin Türk bankacılık sektörü üzerindeki etkilerini incelemektir. Küresel finansal kriz, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de büyüme, işsizlik ve enflasyon değişkenleri üzerinde etkisini göstermiştir. Bunun yanında Türk bankacılık sektörü de küresel fınansal krizden etkilenmiştir. Kriz dönemi ve sonrasında Türk bankacılık sektöründe aktif karlılığa bakıldığında 2007’de % 2,8 olarak gerçekleşen aktif karlılık 2008’de % 2’ye gerilemiş, alınan önlemler neticesinde 2009’un sonlarina doğru toparlanma gerçekleşmiştir. Bankacılık sektöründe bir diğer karlılık ölçütü olan öz kaynak karlılığına bakıldığında ise bu oran 2007’de % 21,8 iken 2008’de % 16,8’e gerilemiş ancak kriz sonrası dönemde öz kaynak karlılığı da toparlanma eğilimi göstermiştir. Sonuç olarak kriz öncesi alinan tedbirler ve finansal piyasalardaki düzenlemeler ile Türk bankalarinin krize hazırlıklı yakalandığı söylenebilmektedir.

Global financial crisis and effects on banking sector; The case of Turkey

The financial crisis caused by U.S. mortgage loans in 2008 and increased its im- pact within growth of derivative markets, has gained a global dimension. The purpose of this study sorting the factors causing the global financial crisis and then to determine the effects and results of the crisis. The global financial crisis in Turkey as well as in the world, showed its effect on growth, unemployment and inflation variables. In addition the Turkish banking sector is also influenced by the global crisis. When it is looked at profitability of assets in the criss and post-crisis period; the rate of profitability of assets is 2,8 % in 2007 and it has decreased to 2 % in 2008. As a result of measures taken for financial crisis, it has started to rise in the last period of 2009. On the other hand, when it is looked at profitability of equity capital, it is 21,8 % in 2007 but it decreased to 16,8 % in 2008 but it started to rise after the crisis period. Consequently it can be said that Turkish banks are ready to crisis with the measures taken before crisis and regulations in the financial markets.

PDF

___

AKIN, Faruk ve Nalan ECE ; (2009), “Küresel Finansal Kriz ve Bankacılık İstihdamı Üzerindeki Etkileri”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı 2, ss.153-168, İstanbul.
AKTAN, Coşkun Can; (2004), “Ekonomik Kriz Kavramı”, Eko nomik Kriz Yönetimi http://www.canaktan.org/yonetim/kriz-yo netim/ekon-kriz.htm, 21.12.2010
ALANTAR, Doğan; (2008), “Küresel Finansal Kriz: Nedenleri ve Sonuçları Üzerine Bir Değerlendirme”, Maliye Finans Yazıları, Sayı 81, ss.1-10, İstanbul.
Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu (BDDK) http://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Raporlar /Di ger_Raporlar/7913TBS_Genel_Gorunum_Mart_2010.pdf, 26.12.2010
Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu (BDDK) http:// www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Raporlar/Finansal_Piyasa lar_Raporlari/8890eylulfpr_22.12.09_33docx.pdf, 27.12.2010
Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu (BDDK) http:// www.bddk.org.tr/websitesi/turkce/Raporlar/Kur_Riski_De gerlendirme_Raporlari/8903kur_riski_degerlendirme_raporu_ eylul_2010.pdf, 27.12.2010
Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu (BDDK) ht tp: / /www.bddk.org. t r /WebSi tesi / turkce/Rapor lar /Di ger_Raporlar/9105tbs_genel_gorunum_aral ik_2010.pdf, 09.03.2011
Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu (BDDK) http:// www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Raporlar/Finansal_Pi yasalar_Rapor lar i /5835Finansal_Piyasalar_Raporu_ Eyl%C3%BCl_2008.pdf, 18.03.2011
BOSTAN, Aziz, Serap ÜRÜT KELLECİ ve Nurcan SÜKLÜM; (2010), “Küresel Ekonomik Krizin Türk Turizm Sektörüne Et kileri”, 11. Ulusal Turizm Kongresi, Aydın.
BOSTAN, Aziz ve Serap ÜRÜT KELLECİ (2010) “Global Kri zin Nedenleri ve Sonuçları”, Sempozyum V, Küresel Kriz Sonrasında Ekonominin Yeniden Yapılandırılması-Balıkesir Üniversitesi-İİBF ve University of Finance and Management in Bialystok-Poland, Sözlü Bildiri, Balıkesir.
COŞKUN, Yaprak S. ve Zeynep BALATAN; (2009), “Küresel Mali Krizin Bankacılık Sektörüne Etkileri ve Türk Bankacılık Sektörünün Veri Zarflama Analizi ile Bilançoya Dayalı Mali Et kinlik Analizi”, 12. İktisat Öğrencileri Kongresi, İzmir.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) http://www.oecd.org/document/30/0,3746 , en _ 2649 _ 201185 _ 46549278_1_1_1_1,00 . html#unemployment, 27.12.2010
EREN, Aslan ve Bora SÜSLÜ; (2001), “Finansal Kriz Teorileri Işığında Türkiye’de Yaşanan Krizlerin Genel Bir Değerlendirmesi”, Yeni Türkiye Dergisi, 41(7), ss.1-19, Ankara.
ERDÖNMEZ, A. Pelin; (2009) “Küresel Kriz ve Ülkeler Tarafından Alınan Önlemler Kronolojisi” Bankacılar Dergisi, Sayı 68, ss.85-101.
IŞIK, Sayım, Koray DUMAN ve Adil KORKMAZ; (2004), “Türkiye Ekonomisinde Finansal Krizler: Bir Faktör Analizi Uygulaması”, Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(1), ss.45-69, İzmir.
IMF, World Economic Outlook Database http://www.imf.org/ external/pubs/ft/weo/2010/02/weodata/index.aspx, 25.02.2011
KARABULUT, Tahsin; (2009), “Küresel Finansal Kriz ve Türk Dünyasının Makroekonomik Göstergelerine Etkisi; Türkiye ve Azerbaycan Örneği”, Journal of Azerbaijani Studies, ss.405- 422, Bakü-Azerbaycan.
ÖZTÜRK, Serdar ve Bekir GÖVDERE; (2004), “Küresel Fi nansal Kriz ve Türkiye Ekonomisine Etkileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt 15(1), ss.377-397, Isparta.
SELÇUK, Bora; (2010), “Küresel Krizin Türk Finans Sektörü Üzerindeki Etkileri” Ekonomi Bilimleri Dergisi, Cilt 1(2), ss.21- 27.
ŞENDOĞDU, Aslan ve Yunus Emre ÖZTÜRK; (2009), “Küre sel Krizin Büyüyen Etkisi ve 1929 Dünya Ekonomik Buhranı Bağlantıları Işığında Türk Bankacılık Sektörü”, Journal of Azer baijani Studies, ss.423-431, Bakü-Azerbaycan.
TURGUT, Ahmet; (2007), “Türleri, Nedenleri ve Göstergeleriyle Finansal Krizler”, TUHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Cilt 20(4- 5), ss.35-46, Ankara.
TCMB, (2011) Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, http://www. tcmb.gov.tr/yeni/evds/yayin/finist/bolumIII-10.pdf 12.12.2011
YÜCE, CİVELEK Burcu; (2009), “Küresel Finansal Kriz ve Türk Bankacılık Sektörü”, Boğaziçi Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü Leaders Dergisi, Sayı 10, ss.32-34, İstanbul.
YÖRÜKOĞLU, Mehmet (2009) “Küresel Mali Kriz ve Türkiye Ekonomisi” Risk Yönetimi Zirvesi Konuşma Metni.